Tác dụng phụ của thuốc chống trầm cảm

Việc dùng thuốc chống trầm cảm giúp người bệnh cải thiện các triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Nhưng giống như các loại khác, thuốc điều trị trầm cảm cũng đi kèm với một số tác dụng phụ.

14/04/2025 08:00

Thuốc chống trầm cảm Nhưng giống như các loại khác, thuốc điều trị trầm cảm cũng đi kèm với một số tác dụng phụ.

Ảnh hưởng tim mạch

Nhiều tác dụng phụ của thuốc chống trầm cảm đối với hệ tim mạch đã được báo cáo, bao gồm rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp, hạ huyết áp, hạ huyết áp thế đứng, thay đổi điện tâm đồ (ECG), bất thường về điện giải, giảm dẫn truyền,…

Tùy thuộc vào sức khỏe tim mạch và loại thuốc chống trầm cảm, người bệnh cần đo điện tâm đồ (ECG) trước hoặc định kỳ trong khi điều trị. Điện tâm đồ được sử dụng để theo dõi tình trạng của tim.

Liệu pháp tư vấn tâm lý sẽ giúp người trầm cảm tháo gỡ các vấn đề trong cảm xúc, hành vi của mình. (Ảnh minh hoạ/Winmec.vn)

Xuất huyết tiêu hóa

Tác dụng phụ hiếm gặp của một số thuốc chống trầm cảm SSRI là xuất huyết bên trong hệ thống tiêu hóa, bao gồm dạ dày và ruột. Nguy cơ xuất huyết máu đường tiêu hóa cao hơn đối với người lớn tuổi, đặc biệt là những người trên 80 tuổi.

Điều này là do thuốc SSRI ức chế chất vận chuyển serotonin, chất chịu trách nhiệm hấp thu serotonin vào tiểu cầu, dẫn đến làm cạn kiệt serotonin tiểu cầu, giảm khả năng hình thành cục máu đông, tăng nguy cơ xuất huyết.

Nguy cơ mắc bệnh tiểu đường

Sử dụng lâu dài thuốc chống trầm cảm có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Điều này đặc biệt ở những người trên 30 tuổi và người dùng thuốc chống trầm cảm noradrenergic hoặc thuốc ba vòng.

Biến thể di truyền

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng các biến thể trong gen có thể đóng một vai trò trong hiệu quả hoặc nguy cơ tác dụng phụ của thuốc chống trầm cảm.

Vì vậy, ít nhất một phần gen của người bệnh đóng vai trò trong hiệu quả điều trị hoặc ngược lại tăng tác dụng phục của một số loại thuốc chồng trầm cảm, từ đó bác sĩ có thể dựa trên các xét nghiệm để có thể đưa ra phác đồ sử dụng thuốc hiệu quả cho người bệnh.

Suy giảm tình dục

Nhiều thuốc chống trầm cảm gây ra tác dụng phụ về tình dục có thể bao gồm giảm ham muốn tình dục và khó đạt cực khoái. Một số thuốc chống trầm cảm có thể gây khó khăn trong việc đạt được hoặc duy trì sự cương cứng (rối loạn cương dương).

Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI) có nhiều khả năng gây ra tác dụng phụ về tình dục hơn các thuốc chống trầm cảm khác.

Thay đổi cân nặng

Thuốc chống trầm cảm can thiệp vào serotonin, một chất dẫn truyền thần kinh điều chỉnh sự lo lắng và tâm trạng, đồng thời làm tăng cảm giác thèm ăn dẫn đến tăng cân.

Bên cạnh đó, tình trạng trầm cảm có thể dẫn đến sự mệt mỏi và không hoạt động, tập luyện thể dục. Thiếu hoạt động thể chất cũng là một nguyên nhân gây tăng cân ở người bệnh. Một số thuốc chống trầm cảm có nhiều khả năng gây tăng cân hơn những loại khác.

Rối loạn giấc ngủ

Buồn ngủ phổ biến hơn với thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCAs) hoặc thuốc ức chế monoamine oxidase (MAOIs) hơn là thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRIs).

Một số thuốc chống trầm cảm có thể gây mất ngủ, khiến người bệnh khó ngủ hoặc ngủ không sâu giấc, vì vậy khiến họ có thể mệt mỏi vào ban ngày.

Hội chứng Serotonin

Khi sử dụng liều thuốc chống trầm cảm SSRI cao hoặc kết hợp nhiều loại thuốc chống trầm cảm, có thể gặp hội chứng serotonin. Hội chứng này xảy ra sau một vài giờ sử dụng thuốc chống trầm cảm hoặc sau khi tăng liều thuốc.

Biểu hiện dễ nhận thấy đối với những người mắc hội chứng này là kích động, rối loạn ý thức, giãn đồng tử, thay đổi huyết áp, nhiệt độ cơ thể một cách bất thường, tim đập nhanh, mất kiểm soát cơ lực.

Hội chứng serotonin có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như co giật, suy thận, khó thở, hôn mê, thậm chí có thể tử vong. Cần phải đưa người bệnh đi cấp cứu kịp thời.

Buồn nôn, nôn

Buồn nôn, nôn thường xuất hiện sớm sau khi bắt đầu dùng thuốc chống trầm cảm. Tác dụng phụ này có thể hết sau vài tuần, khi cơ thể người bệnh đã thích nghi với liều thuốc phù hợp.

Thay đổi cảm xúc, kích động

Thuốc chống trầm cảm có thể gây tác dụng phụ hưng cảm hoặc rối loạn hưng cảm ở các bệnh nhân dùng thuốc. Hưng cảm khiến người bệnh thay đổi cảm xúc, kích động, phấn khích quá mức. Triệu chứng này có thể biến mất khi ngừng sử dụng thuốc chống trầm cảm.

Trong trường hợp hưng cảm lâu dài có thể dẫn đến rối loạn lưỡng cực. Do đó, khi gặp các biểu hiện của hưng cảm cần thông báo đến bác sĩ nhằm phát hiện, điều trị kịp thời và người bệnh tuyệt đối không tự ý ngừng dùng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ.

Khô miệng

Tác dụng kháng muscarinic là tác dụng phụ do thay đổi mức độ acetylcholine hóa học trong cơ thể khi dùng thuốc chống trầm cảm. Trong đó, khô miệng là tác dụng phụ phổ biến của nhiều loại thuốc chống trầm cảm.

Táo bón

Táo bón thường liên quan đến thuốc chống trầm cảm ba vòng vì chúng làm gián đoạn hoạt động bình thường của đường tiêu hóa và các hệ cơ quan khác. Các thuốc chống trầm cảm khác đôi khi cũng gây táo bón.

Chóng mặt

Chóng mặt phổ biến hơn với thuốc chống trầm cảm ba vòng và chất ức chế monoamine oxidase (MAOIs) so với các thuốc chống trầm cảm khác. Đồng thời, những loại thuốc này có thể gây ra huyết áp thấp, đây cũng là một trong các nguyên nhân gây chóng mặt.

Theo Bình Nguyên/Tri thức & Cuộc sống