Thái Nguyên: Khi giá trị bản địa trở thành sức hút bền vững

Du lịch cộng đồng ở Thái Nguyên đang trở thành hướng phát triển đầy triển vọng, khi những giá trị bản địa được đánh thức và biến thành nguồn lực kinh tế bền vững.

06/12/2025 22:12

Không chỉ mở ra những trải nghiệm gần gũi với đời sống người dân bản địa, loại hình du lịch này còn góp phần bảo tồn văn hóa, giữ gìn thiên nhiên và giúp đồng bào dân tộc thiểu số có thêm sinh kế ổn định.

Người dân Thái Nguyên tận dụng lợi thế vùng chè để phát triển du lịch cộng đồng.

Xóm Phú Thọ thuộc xã Vô Tranh là một trong những điểm đến được nhắc tới nhiều trong thời gian qua. Với không gian núi đá vôi kỳ vĩ, khí hậu mát lành và những nương chè trải dài, nơi đây sở hữu đầy đủ điều kiện để phát triển du lịch dựa vào cảnh quan và sản phẩm nông nghiệp.

Nhận thấy tiềm năng đó, anh Hoàng Văn Tuấn đã thành lập Hợp tác xã Trà an toàn Phú Đô, vừa để phát triển sản xuất chè, vừa gắn kết văn hóa trà truyền thống với trải nghiệm du lịch cộng đồng.

Khi đến xóm Phú Thọ, du khách không chỉ được hòa mình vào màu xanh của đồi chè dưới chân núi đá mà còn được nghe những câu chuyện về đời sống văn hóa của đồng bào Mông, Tày, Nùng thông qua ẩm thực, phong tục và những sản phẩm thủ công giản dị nhưng giàu bản sắc.

Chỉ sau hơn ba năm, mô hình do anh Tuấn khởi xướng đã lan tỏa hương chè và văn hóa trà Thái Nguyên ra nhiều vùng miền. Điều đáng mừng nhất là bảy thành viên hợp tác xã cùng ba mươi sáu hộ liên kết, phần lớn là đồng bào dân tộc, đều có thu nhập ổn định hơn nhờ kết hợp sản xuất chè với du lịch. Đây được xem như một minh chứng sống động cho việc đồng bào dân tộc thiểu số trở thành chủ thể của phát triển, đưa giá trị văn hóa của chính họ thành tài sản tạo sinh kế.

Khu bảo tồn làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải nằm trong trục tham quan khu du lịch Hồ Núi Cốc, không gian văn hóa chè Tân Cương… thu hút du khách bởi không gian xanh trải rộng, đặc biệt là không gian văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc Tày, Nùng khó có thể tìm thấy ở một khu du lịch nào khác.

Không chỉ có vùng chè, nhiều địa phương của Thái Nguyên cũng tận dụng cảnh quan thiên nhiên như hồ chứa nước, suối, hang động hoặc các làng nghề truyền thống để phát triển du lịch cộng đồng. Một số điểm đến đã được biết đến rộng rãi như Làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải, hồ Ghềnh Chè ở xã Tân Cương, xóm Mỏ Gà của huyện Võ Nhai hay xóm Tân Sơn của xã La Bằng.

Tại những nơi này, du khách có thể tham gia vào đời sống thường nhật của người Tày, Nùng, Dao hay Sán Dìu, từ cách nhuộm chàm, dệt thổ cẩm, chế biến món ăn truyền thống đến những câu hát dân ca mộc mạc được lưu truyền qua nhiều thế hệ.

Nhờ biết khai thác những giá trị sẵn có, người dân nhiều bản làng đã có thêm nguồn thu nhập mới, cuộc sống dần cải thiện. Đối với đồng bào dân tộc thiểu số, du lịch cộng đồng không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn giúp họ tự tin hơn trong việc bảo tồn và giới thiệu văn hóa của mình đến du khách. Những nghề thủ công và sinh hoạt văn hóa từng đứng trước nguy cơ mai một giờ được khôi phục và truyền dạy lại cho lớp trẻ.

Thực tế cho thấy, khi người dân trở thành trung tâm của mô hình du lịch, đặc biệt là đồng bào các dân tộc thiểu số với vốn văn hóa phong phú, bản sắc địa phương trở thành nguồn tài nguyên độc đáo mà không nơi nào có được. Du lịch cộng đồng ở Thái Nguyên vì thế không chỉ góp phần phát triển kinh tế mà còn mở ra con đường để văn hóa bản địa được lan tỏa, giữ gìn và phát huy trong đời sống đương đại.

Theo H.Anh/Nhà báo và Công luận