Trẻ sơ sinh cần gì để phát triển toàn diện?

Ngay từ khi chào đời, trẻ sơ sinh đã cần được quan tâm và chăm sóc đúng cách để phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần.

09/08/2025 09:10

Đây là giai đoạn vàng, là bước khởi đầu vô cùng quan trọng trong hành trình phát triển của mỗi con người. Những chăm sóc hợp lý trong thời kỳ này không chỉ giúp trẻ tránh được bệnh tật mà còn ảnh hưởng lâu dài đến sức đề kháng, trí tuệ và hành vi sau này.

Giai đoạn sơ sinh – thời điểm 'vàng' để đầu tư sức khỏe

Trẻ sơ sinh là đối tượng đặc biệt, có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và rất dễ bị tổn thương bởi các tác nhân bên ngoài. Việc chăm sóc sức khỏe đúng cách giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm khuẩn như viêm phổi, tiêu chảy, nhiễm trùng da… và giảm thiểu nguy cơ tử vong ở trẻ dưới 1 tuổi.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng nhấn mạnh rằng 1.000 ngày đầu đời – tính từ khi mang thai đến khi trẻ tròn 2 tuổi – là giai đoạn then chốt định hình sức khỏe và sự phát triển trí não. Mọi sự đầu tư vào dinh dưỡng, tiêm chủng, khám sàng lọc… trong giai đoạn sơ sinh đều mang lại lợi ích lâu dài.

Ảnh minh họa/ Nguồn internet

Các yếu tố quan trọng trong chăm sóc sức khỏe trẻ sơ sinh

Dinh dưỡng hợp lý

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh, cung cấp đầy đủ năng lượng và kháng thể cần thiết. WHO khuyến cáo nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, sau đó kết hợp với ăn dặm đến 2 tuổi.

Tiêm chủng đầy đủ

Tiêm chủng là cách phòng bệnh hiệu quả và an toàn nhất. Trẻ sơ sinh cần được tiêm các loại vắc xin phòng lao, viêm gan B, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt… theo đúng lịch của Bộ Y tế để bảo vệ cơ thể non yếu khỏi những căn bệnh nguy hiểm.

Theo dõi phát triển thể chất và trí tuệ

Khám định kỳ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường về tăng trưởng chiều cao, cân nặng, thị lực, thính lực hoặc phát triển vận động. Việc can thiệp sớm giúp hạn chế tối đa các di chứng về sau.

Giữ vệ sinh thân thể và môi trường sống

Tắm rửa, thay bỉm đúng cách, vệ sinh rốn, chăm sóc da, giặt giũ sạch sẽ quần áo và chăn màn giúp ngăn ngừa nguy cơ nhiễm khuẩn. Môi trường sống của trẻ cần thông thoáng, không có khói thuốc và bụi bẩn.

Chăm sóc giấc ngủ cho trẻ

Giấc ngủ là yếu tố quan trọng đối với sự phát triển não bộ và tăng trưởng chiều cao. Trẻ sơ sinh cần ngủ đủ 14–17 tiếng mỗi ngày trong không gian yên tĩnh, thoáng mát, giường ngủ an toàn, không có vật cản gây ngạt hoặc nguy cơ đột tử.

Giao tiếp và tương tác sớm với trẻ

Ngay từ khi mới sinh, trẻ đã có khả năng tiếp nhận âm thanh và cảm xúc. Việc trò chuyện, ôm ấp, phản hồi khi trẻ khóc hay phát ra âm thanh sẽ giúp tăng cường kết nối tình cảm, kích thích phát triển ngôn ngữ và trí tuệ về sau.

Chăm sóc tinh thần cho mẹ và người chăm sóc

Sức khỏe tinh thần của người mẹ và người chăm sóc ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng chăm sóc trẻ. Việc hỗ trợ tâm lý, chia sẻ công việc, tránh để mẹ rơi vào trầm cảm sau sinh là yếu tố không thể thiếu để đảm bảo trẻ được nuôi dưỡng trong môi trường an toàn và yêu thương.

Hệ quả của việc lơ là chăm sóc sức khỏe trẻ sơ sinh

Nhiều trẻ em không được chăm sóc y tế đúng cách đã gặp phải các vấn đề như suy dinh dưỡng, chậm phát triển vận động, rối loạn tiêu hóa kéo dài, thậm chí là tử vong do các bệnh lý có thể phòng ngừa được.

Việc thiếu kiến thức chăm sóc sơ sinh còn dẫn đến thói quen sai lầm như cho trẻ bú sữa ngoài sớm, dùng thuốc không đúng liều hoặc không đưa trẻ đi tiêm phòng vì sợ tác dụng phụ. Những điều này đều tiềm ẩn nguy cơ lớn đối với sức khỏe lâu dài của trẻ.

Gia đình – nhân tố then chốt trong chăm sóc trẻ

Không ai có thể thay thế vai trò của cha mẹ và người thân trong việc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho trẻ sơ sinh. Việc tìm hiểu kiến thức từ các nguồn y tế uy tín, tham khảo bác sĩ khi cần thiết và theo sát từng giai đoạn phát triển của trẻ sẽ giúp phụ huynh tự tin hơn trên hành trình làm cha mẹ.

Chăm sóc sức khỏe từ trẻ sơ sinh không chỉ là trách nhiệm của mỗi gia đình mà còn là đầu tư vào tương lai của xã hội. Một thế hệ khỏe mạnh, thông minh bắt đầu từ sự quan tâm đúng cách ngay từ những ngày đầu đời. Đừng để những thiếu sót nhỏ hôm nay phải trả giá bằng sức khỏe của con trẻ trong suốt cuộc đời mai sau.

Theo Trương Hiền/Tri thức & Cuộc sống