Ăn chả lụa và mắm, 3 bệnh nhân ngộ độc Botulinum nhưng không còn thuốc giải độc

Nếu không có thuốc BAT giải độc đặc hiệu ngộ độc Botulinum, các bác sĩ điều trị phải đối diện với rất nhiều thách thức trong quá trình theo dõi điều trị cho bệnh nhân.

20/05/2023 21:18

Một bệnh nhân nhiễm độc Botulinum

Bệnh viện Chợ Rẫy Thành phố Hồ Chí Minh vừa phát thông báo về sự xuất hiện 3 ca nhiễm độc Botulinum trên địa bàn. Đó là 3 người dân trên địa bàn thành phố Thủ Đức với các triệu chứng nhiễm độc sau khi ăn món chả lụa và mắm. Điều đáng lo ngại là các bệnh viện khu vực phía Nam không còn thuốc giải độc đặc hiệu.

Tiến sĩ, bác sĩ Lê Quốc Hùng, Trưởng Khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, ngày 15/5, đơn vị này tiếp nhận một bệnh nhân 26 tuổi, ngụ thành phố Thủ Đức với trạng thái yếu cơ, khó nuốt. Theo lời kể của bệnh nhân, ngày 13/5, anh và em trai ruột 18 tuổi có mua chả lụa từ một người bán dạo để ăn với bánh mì. Chả lụa được gói kín trong lớp bao nilon và một lớp lá chuối. Sau ăn, cả hai anh em đều có triệu chứng rối loạn tiêu hóa, mệt mỏi, đau đầu choáng váng và đau bụng, có biểu hiện bị tiêu chảy. Sau đó đến ngày 14/5 và 15/5 thì tình trạng tiến triển nhiều hơn và bắt đầu yếu cơ, khó nuốt. Do người em 18 tuổi có diễn biến yếu sức cơ, khó nuốt sớm hơn nên nhập viện điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Thành phố Hồ Chí Minh. Còn người anh thì có triệu chứng nhẹ hơn nên tự đến Bệnh viện Chợ Rẫy khám và được chỉ định nhập viện vào ngày hôm sau.

Cùng thời điểm, ngày 15/5, Bệnh viện Nhân dân Gia Định Thành phố Hồ Chí Minh cũng tiếp nhận một nam bệnh nhân 45 tuổi trong tình trạng tương tự: yếu sức cơ, khó nuốt. Bệnh nhân này xuất hiện triệu chứng sau khi ăn mắm ủ lâu ngày. Sau khi tiếp nhận người bệnh, các bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân nhiễm độc Botulinum nên đã liên hệ Bệnh viện Chợ Rẫy để hỗ trợ. Riêng bệnh nhân 45 tuổi tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định đã được xét nghiệm PCR và xác định có sự hiện diện của độc tố Botulinum. Sau khi hội chẩn liên viện, các bác sĩ ba bệnh viện khẳng định, 90% các trường hợp này là ngộ độc Botulinum và nguồn gốc từ thức ăn.

Các bác sĩ của ba bệnh viện thống nhất chuyển bệnh nhân 18 tuổi từ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới về Bệnh viện Chợ Rẫy tiếp tục điều trị. Còn bệnh nhân 45 tuổi vẫn điều trị tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định.

Về tình trạng bệnh, hiện bệnh nhân 18 tuổi và 45 tuổi phải thở máy, sức cơ chỉ còn 1/5, còn bệnh nhân 26 tuổi sức sơ còn 3/5-4/5, tức là còn có thể cử động được một chút và có thể tự thở được, chưa phải thở máy. Tuy nhiên, các bác sĩ dự báo trong vài ngày tới bệnh nhân 26 tuổi cũng sẽ phải hỗ trợ thở máy.

Liên quan đến vấn đề điều trị, bác sĩ Lê Quốc Hùng cho biết, hiện nay thuốc BAT giải độc đặc hiệu ngộ độc Botulinum đã không còn nên các bác sĩ chỉ có thể điều trị hỗ trợ chủ yếu là nuôi dưỡng và thở máy. Nếu bệnh nhân ngộ độc Botulinum được sử dụng thuốc BAT giải độc đặc hiệu sớm thì chỉ trong vòng 48 giờ đến 72 giờ có khả năng thoát ra khỏi tình trạng bị liệt và cũng không phải đưa tới tình trạng phải thở máy.Trung bình từ 5 đến 7 ngày thì bệnh nhân có thể hồi phục, tập vật lý trị liệu để trở về với cuộc sống bình thường, sức khỏe ổn định trở lại.

Nếu không có thuốc giải độc thì thời gian trung bình thở máy của bệnh nhân phải kéo dài từ 3 đến 6 tháng và nguy cơ xảy ra nhiều biến chứng. Do đó, nếu không có thuốc thì các bác sĩ điều trị phải đối diện với rất nhiều thách thức trong quá trình theo dõi điều trị cho bệnh nhân.

Trước đó, ngày 15/5, các bác sĩ bệnh viện Chợ Rẫy đã điều trị cho 3 bệnh nhi nhiễm độc botulinum do ăn chả lụa.

Bác sĩ điều trị cho bệnh nhi nghi ngộ độc botulinum do ăn giò lụa bán dạo

Khoảng 9 giờ, ngày 13/05, gia đình có 4 người (ngụ TP Thủ Đức) gồm 1 người dì cùng 3 anh em ruột là N.V.H (14 tuổi); N.V.Đ (13 tuổi) và N.T.X (10 tuổi) có mua chả lụa từ người bán dạo không rõ nguồn gốc để ăn với bánh mì.

Sau khi ăn khoảng 12 – 18 giờ cùng ngày, cả 4 người đều bị đau bụng, buồn nôn, ói và tiêu chảy nhiều lần. Tiếp đó, từ từ xuất hiện các triệu chứng mệt mỏi, đau người và 3 đứa trẻ bị yếu cơ dần.

Do tính chất cấp bách của bệnh lý ngộ độc botulinum nếu điều trị trễ sẽ dẫn đến liệt cơ, suy hô hấp phải thở máy từ 3 - 6 tháng nên các bác sĩ đã quyết định điều trị sớm nhất có thể để tránh những biến chứng nặng xảy ra.

Với mục tiêu đó, bệnh viện Chợ Rẫy đã lập tức liên hệ với bệnh viện Đa khoa khu vực miền núi phía bắc Quảng Nam để điều chuyển thuốc BAT (2 lọ còn lại sau đợt điều trị cho chùm ca bệnh ngộ độc botulinum do ăn cá ủ muối chua vào tháng 3/2023).

Đến 1 giờ sáng ngày 16/5, đoàn của bệnh viện Chợ Rẫy có mặt tại sân bay Tân Sơn Nhất trước đó, đã đón ekip của bệnh viện Đa khoa khu vực miền núi phía Bắc Quảng Nam vận chuyển thuốc BAT về thẳng bệnh viện Nhi Đồng 2.

Tại bệnh viện Nhi Đồng 2, sau khi hội chẩn lại lần cuối, rạng sáng ngày 16/05, cả 3 trẻ đã được dùng thuốc BAT để giải độc botulinum. Sau 1 giờ truyền thuốc giải độc, các bé đều ổn định không có biểu hiện bị phản vệ.

>> Xem thêm: Hà Nội: Hàng chục học sinh nghi bị ngộ độc sau khi đi dã ngoại