![]()
Tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS đến tận các bản làng xa xôi.
Sự chung tay của chính quyền, ngành y tế và xã hội đã thắp lên niềm tin về một Nghệ An 'chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030' trên địa bàn tỉnh Nghệ An và không còn nỗi ám ảnh mang tên HIV/AIDS.
Điểm sáng Glink giữa lòng thành phố
Nếu nhóm Sao Va là ánh sáng len qua mây núi biên viễn, thì giữa phố thị Vinh trước đây, Phòng khám Glink Nghệ An lại là điểm tựa ấm áp cho những người từng e dè, mặc cảm vì HIV.
Tọa lạc trong con ngõ 5A/112 đường Lệ Ninh, phường Vinh Hưng (Nghệ An), mỗi ngày, phòng khám này có hàng chục lượt người đến tư vấn, xét nghiệm và nhận thuốc điều trị dự phòng HIV. Nơi đây không chỉ là phòng khám, mà là 'ngôi nhà an toàn' cho cộng đồng, nơi mọi người được lắng nghe, thấu hiểu và được trao cơ hội bảo vệ chính mình.Thành lập năm 2019, Phòng khám Glink Nghệ An là phòng khám đầu tiên của cả nước trong điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP) và hỗ trợ khách hàng duy trì điều trị.
Đội ngũ của phòng khám phần lớn là những người thuộc cộng đồng có nguy cơ cao, như nam giới có quan hệ tình dục đồng giới (MSM), người chuyển giới, và những người từng đối mặt với kỳ thị. Chính điều đó giúp họ hiểu sâu sắc tâm lý, nhu cầu của từng khách hàng để tư vấn, đồng hành hiệu quả, từ đó giúp khách hàng tiếp cận được các dịch vụ dự phòng và điều trị hiện có trên địa bàn.
'Chúng tôi không chỉ phát thuốc, mà mang đến sự an tâm, là nơi để mọi người thấy mình không đơn độc', anh Lê Thanh Tùng, Giám đốc Phòng khám Glink Nghệ An chia sẻ.
Không gian nhỏ của Glink luôn đầy tiếng cười và những lời động viên chân tình. Ở đây, các hoạt động tư vấn, điều trị, truyền thông thực hiện 24/7; đều được thực hiện thân thiện, tế nhị và bảo mật tuyệt đối.
Theo báo cáo điều trị PrEP, đến năm 2024, 3.341 khách hàng đã và đang sử dụng dịch vụ PrEP tại Glink Nghệ An; trong đó, 83,7% duy trì điều trị trên 3 tháng. Đây là một con số rất tích cực. Điều này chứng minh hiệu quả tiếp cận và mức độ tin cậy mà phòng khám đã tạo dựng, góp phần giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm HIV.
Bạn N.T.C là một khách hàng nam giới có quan hệ tình dục đồng giới tham gia điều trị dự phòng trước phơi nhiễm PrEP, chia sẻ: 'Ban đầu em lo sợ thuốc có tác dụng phụ, nhưng được các anh chị ở Glink tư vấn kỹ, em yên tâm và duy trì đều đặn. Giờ em cảm thấy an toàn hơn, tự tin hơn khi biết mình được bảo vệ. Glink cũng thường tổ chức diễn đàn, hoạt động giúp bọn em hiểu thêm về HIV/AIDS và cách sống tích cực'.
Song song với công tác điều trị, Glink còn đa dạng hóa dịch vụ: xét nghiệm HIV, điều trị sau phơi nhiễm (nPEP), hỗ trợ điều trị ARV, khám bệnh lây truyền qua đường tình dục, viêm gan C... Mọi dịch vụ đều thân thiện, nhanh gọn, chi phí phù hợp.
Theo anh Lê Thanh Tùng, Glink còn đẩy mạnh truyền thông trên mạng xã hội và các ứng dụng hẹn hò, nơi nhóm nguy cơ cao thường tương tác, để đưa thông điệp 'phòng ngừa chủ động' đến gần giới trẻ hơn. Qua đó thu hút và động viên các bạn tham gia chương trình PrEP. 'Chúng tôi mong muốn ai cũng hiểu rằng HIV không đáng sợ, điều đáng sợ là sự im lặng và kỳ thị!', anh Tùng nói.
Ông Thái Văn Nhàn, Phó trưởng Khoa Phòng, chống HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Nghệ An nhấn mạnh: Việc triển khai hiệu quả chương trình PrEP tại Glink là một bước tiến quan trọng trong kiểm soát tình hình nhiễm HIV. Cùng với Glink, hiện Nghệ An cũng có nhiều nhóm đồng đẳng như Hoa Nắng, Sao Va, MSM, Nhóm Phụ nữ bán dâm...đã góp phần hạn chế số ca nhiễm nhiễm mới HIV, nhằm tiến tới mục tiêu chấm dứt dịch AIDS vào năm 2030.
Được biết, chương trình điều trị HIV/AIDS tại Nghệ An đang được triển khai tại 25 cơ sở điều trị ARV trên 20 huyện, thành phố, thị xã trước đây; trong đó có 22 cơ sở y tế nhà nước, 2 cơ sở trong trại giam và 1 cơ sở tư nhân.
Nghệ An cũng duy trì hệ thống cấp phát thuốc ARV cộng đồng, giúp người bệnh ở vùng xa như Quỳ Châu, Tương Dương, Kỳ Sơn… không phải di chuyển quãng đường dài để nhận thuốc. Ngành Y tế còn phối hợp chặt chẽ với đoàn thể, trường học và các tổ chức xã hội trong công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức. Tại nhiều địa phương, nhiều mô hình đã được nhân rộng, mang lại hiệu quả tích cực.
Nỗ lực đẩy lùi HIV/AIDS
Tại Nghệ An, kể từ ca nhiễm HIV/AIDS đầu tiên được phát hiện vào năm 1996, tính đến tháng 9/2025, toàn tỉnh có 11.148 người nhiễm HIV được báo cáo. Trong đó, chuyển sang giai đoạn AIDS có 6.677 trường hợp, 4.716 trường hợp nhiễm HIV/AIDS tử vong. Trong 6 tháng đầu năm 2025, có 70 trường hợp nhiễm HIV mới phát hiện, số người tử vong do AIDS là 23 trường hợp.
Số người nhiễm HIV đa số là nam (77,66%), độ tuổi tập trung nhiều nhất là từ 25-34 tuổi (48,20%), đối tượng tiêm chích ma túy chiếm phần lớn trong số người nhiễm HIV (66,69%), đối tượng phụ nữ bán dâm là 0,84%. Đường lây truyền HIV chủ yếu qua đường máu chiếm 70,36%; qua đường tình dục là 27,35%; mẹ truyền sang con 2,29%.
Từ năm 2015 trở lại đây, ở Nghệ An, xu hướng lây nhiễm HIV từ tiêm chích ma túy đang giảm dần và xu hướng lây nhiễm do quan hệ tình dục, đặc biệt là quan hệ tình dục đồng giới nam đang tăng lên. Theo tính toán của các chuyên gia ở Nghệ An, có gần 10.000 người có xu hướng quan hệ tình dục đồng giới nam, nhiều hơn số người tiêm chích ma túy được quản lý trên địa bàn tỉnh. Nghệ An đang có 1 nhóm MSM với khoảng 1.000 người đã công khai...
Theo đại diện Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Nghệ An, tỉnh hiện đang gặp khá nhiều khó khăn trong công tác phòng, chống HIV/AIDS. Với đặc thù là tỉnh có diện tích rộng, địa hình phức tạp, giao thông không thuận tiện, đi lại khó khăn, nên việc tiếp cận dịch vụ của các nhóm đối tượng có nguy cơ cao còn hạn chế.
Ở một số địa bàn miền núi, nhận thức, điều kiện chăm sóc sức khỏe người dân còn hạn chế nên người dân gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận với thông tin về dự phòng lây nhiễm HIV cũng như tiếp cận với chương trình can thiệp giảm tác hại.
Ngoài ra, hoạt động phòng, chống HIV/AIDS gặp khó khăn trong việc tiếp cận và cung cấp các dịch vụ dự phòng, can thiệp giảm hại cho các nhóm nguy cơ cao, do vẫn còn tình trạng kỳ thị và tự kỳ thị với người nhiễm HIV, người thuộc các nhóm nguy cơ cao. Đội ngũ cán bộ tham gia hoạt động phòng, chống HIV/AIDS các tuyến còn thiếu; nhân lực của các cơ sở có sự thay đổi, luân chuyển hoặc kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ.
Mục tiêu của Chiến lược quốc gia đến năm 2030 hướng tới tầm nhìn 'ba không' của Liên hợp quốc: Không còn người nhiễm mới HIV, không còn người tử vong do AIDS và không còn kỳ thị, phân biệt đối xử với HIV/AIDS.
Tại Nghệ An, vượt qua những khó khăn, để đạt mục tiêu ấy, ông Phạm Đình Du, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Nghệ An chia sẻ: Thời gian tới, Nghệ An sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ các hoạt động trọng tâm, đó là tư vấn, xét nghiệm sớm và mở rộng điều trị tại 25 cơ sở điều trị HIV/AIDS; tiếp tục tăng cường truyền thông, giáo dục sức khỏe đến tận thôn bản, trường học. Phát triển mạng lưới nhân viên tiếp cận cộng đồng, nhất là vùng miền núi, vùng sâu; duy trì và mở rộng chương trình PrEP, Methadone, đặc biệt với nhóm MSM, người chuyển giới, bạn tình của người nhiễm HIV; xóa bỏ kỳ thị, phân biệt đối xử để mọi người nhiễm HIV được sống, làm việc và cống hiến như người bình thường.
'Mục tiêu của chúng tôi không chỉ là kiểm soát dịch, mà còn giúp người nhiễm HIV sống khỏe mạnh, tự tin, hòa nhập xã hội. Khi mọi người cùng hiểu, cùng chung tay, dịch bệnh AIDS sẽ không còn là nỗi ám ảnh!', ông Phạm Đình Du nhấn mạnh.
Từ vùng biên giới xa xôi với nhóm Sao Va đến trung tâm thành phố với Glink, từ trạm y tế bản nghèo đến phòng khám hiện đại, tất cả đang cùng viết nên câu chuyện mới về cuộc chiến HIV/AIDS ở Nghệ An. Nơi từng bị gọi là 'điểm nóng', giờ đây đã có những 'ngọn lửa' sáng lên, đó là những người đồng đẳng, những y bác sĩ, những tình nguyện viên lặng lẽ cống hiến từng ngày. Và chính họ, bằng sự sẻ chia, hiểu biết và nhân ái, đang giúp hàng nghìn con người được sống, được tin, được yêu thương, để một ngày không xa, Nghệ An thực sự chạm tới mục tiêu 'chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030'.
Copy link
Quay lại
![[Video] Người dân vùng lũ Lâm Đồng dọn dẹp nhà cửa, ổn định cuộc sống](https://newsmd2fr.keeng.vn/tiin/archive/imageslead/2025/12/06/thumb00_6akf2uiiq2xtx9l3u9f06m9cgw5m2i8o4.jpg)
