Cần xây dựng chương trình quốc gia về tầm soát ung thư phổi

Việc phát hiện và điều trị bệnh ung thư phổi ở giai đoạn sớm đóng vai trò then chốt, giúp cải thiện đáng kể tiên lượng và chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Vì thế, đòi hỏi cần phải xây dựng chương trình tầm soát cộng đồng với ung thư phổi.

06/11/2025 20:24

Chiều 6/1 1, Bệnh viện Bạch Mai tổ chức hội thảo 'Cập nhật những tiến bộ trong phẫu thuật lồng ngực' với sự tham gia của các chuyên gia trong và ngoài nước.

Tỷ lệ tử vong do ung thư phổi cao nhất cả nước

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, ung thư phổi hiện là một trong những bệnh lý ác tính có tỷ lệ mắc và tử vong cao hàng đầu trên thế giới cũng như tại Việt Nam.

Việt Nam ghi nhận hơn 24.000 ca mắc ung thư phổi mới mỗi năm, hiện đứng thứ ba về số ca mắc mới nhưng đứng thứ hai về số ca tử vong tại Việt Nam. Khoảng 75% người bệnh được phát hiện ở giai đoạn muộn, khiến tỷ lệ sống sau 5 năm chỉ đạt khoảng 14,8%.

Trong bối cảnh đó, việc phát hiện và điều trị bệnh ở giai đoạn sớm đóng vai trò then chốt, giúp cải thiện đáng kể tiên lượng và chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Những tiến bộ trong sàng lọc, quản lý, phẫu thuật ít xâm lấn, và điều trị đa mô thức đã mở ra nhiều cơ hội mới trong kiểm soát căn bệnh này.

'Với những chia sẻ của các chuyên gia đến từ Hiệp hội Phổi Pháp-Việt, hội thảo hôm nay là một dịp hết sức ý nghĩa để các chuyên gia, bác sĩ cùng chia sẻ kinh nghiệm, cập nhật kiến thức và thảo luận các hướng tiếp cận mới nhất trong điều trị ung thư phổi giai đoạn sớm.

Từ đó, giúp cho đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng và cán bộ y tế của chúng ta sẽ có cơ hội tiếp cận các tiến bộ mới trong chẩn đoán và điều trị ung thư phổi, từ đó nâng cao năng lực chuyên môn và chất lượng chăm sóc người bệnh ung thư phổi', Phó Giáo sư Đào Xuân Cơ chia sẻ.

Tại hội thảo, Tiến sĩ Madalina Grigoroiu - Phó Chủ tịch Hội Phổi Pháp-Việt cho hay, hiện châu Âu có 300.000 bệnh nhân ung thư phổi mới được chẩn đoán, cứ 2 phút có một bệnh nhân chết vì ung thư phổi.

'Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới, tỷ lệ mắc mới và tử vong ung thư phổi luôn đứng đầu và bằng tổng của ung thư vú và ung thư đại tràng cộng lại. Trong khi ung thư vú và đại tràng có chương trình tầm soát, thì hiện nay, ung thư phổi chưa có chương trình này. Trên thế giới, gánh nặng ung thư phổi chiếm tới 1 1%. Vì thế, tôi cho rằng chúng ta cần xây dựng chương trình quốc gia về tầm soát ung thư phổi', Tiến sĩ Madalina Grigoroiu nhấn mạnh.

Tuy nhiên, chuyên gia này cũng cho rằng, việc xây dựng chương trình tầm soát cộng đồng với ung thư phổi đối diện với nhiều thách thức, không chỉ ở châu Âu mà cả ở Việt Nam.

Theo đó, khó xác định chính xác những người có nguy cơ; thách thức trong bảo đảm khả năng tiếp cận công bằng với chụp CT liều thấp trên toàn lãnh thổ; nhiều trường hợp nốt phổi khi được tầm soát sâu hơn cho thấy tỷ lệ dương tính giả cao.

Việc cung cấp hỗ trợ toàn diện về thông tin, hỗ trợ cai thuốc lá, theo dõi cá nhân hóa cũng không dễ dàng. Dòng bệnh nhân lớn cũng có thể làm chậm quá trình chăm sóc cho các bệnh lý khác.

Tăng cường quản lý nốt phổi trong thực hành lâm sàng

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phan Thu Phương, Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai, với ung thư phổi, việc quản lý nốt phổi giúp gia tăng tỷ lệ bệnh nhân phát hiện ở giai đoạn sớm.

Cắt lớp vi tính phổi liều thấp là tiêu chuẩn vàng trong tầm soát ung thư phổi. Bên cạnh đó, việc tăng cường quản lý nốt phổi trong thực hành lâm sàng là cần thiết nhằm tối ưu hóa hiệu quả sàng lọc và phát hiện bệnh nhân.

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trên phim X-quang giúp hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán hình ảnh trong việc tăng cường nhận biết các nốt phổi có nguy cơ cao, từ đó giúp gia tăng tỷ lệ bệnh nhân được sàng lọc và phát hiện ở giai đoạn sớm.

Việc tuân thủ các hướng dẫn về quản lý nốt phổi giúp tối ưu hóa việc theo dõi và giảm thiểu các thủ thuật thăm dò không cần thiết, bảo đảm phát hiện sớm ung thư phổi.

Do đó, bác sĩ Phương cho hay, cần phải xây dựng quy trình quản lý nốt phổi tại bệnh viện (từ các hướng dẫn hiện có); thành lập nhóm quản lý nốt phổi và có đội ngũ điều dưỡng/nhân viên tư vấn qua điện thoại để theo dõi và tư vấn cho bệnh nhân.

Việt Nam hiện chưa có quy trình chuẩn trong sàng lọc ung thư phổi sử dụng chụp CT liều thấp trên trên nhóm người nguy cơ cao tại cộng đồng. Do đó, tại hội thảo, các chuyên gia cũng nhấn mạnh đến việc cần có chương trình quốc gia về tầm soát ung thư phổi.

Theo THIÊN LAM/Nhân dân