Đối tượng đào mộ, lấy trộm hài cốt đòi tiền chuộc sẽ bị xử lý ra sao?

Theo luật sư, đối tượng trong vụ án này có thể sẽ bị xử lý hình sự về nhiều tội danh 'Xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt' và tội 'Cưỡng đoạt tài sản'.

18/09/2024 11:26

Đối tượng Lưu Thành Nam, nghi phạm đào mộ, trộm hài cốt để đòi tiền chuộc tại cơ quan điều tra (Ảnh: Công an Thanh Hóa)

Làm rõ và bắt giữ nghi phạm

Liên quan đến vụ đào trộm mộ lấy hài cốt để tống tiền tại huyện Quảng Xương, CA tỉnh Thanh Hóa đã điều tra, làm rõ và bắt giữ đối tượng Lưu Thanh Nam (SN 1987, ở thôn Triều Công, xã Quảng Lộc, huyện Quảng Xương) là thủ phạm gây ra vụ việc trên.

Theo CA Thanh Hóa, đây là vụ việc đặc biệt nghiêm trọng, ngoài hành vi tống tiền, đối tượng còn xâm phạm mồ mả, một hành vi mất nhân tính gây bức xúc, phẫn nộ trong quần chúng Nhân dân.

Bước đầu, đối tượng Lưu Thanh Nam khai nhận tại cơ quan điều tra, do nợ nần, để có tiền trang trải nên đã nảy sinh ý định và lên kế hoạch đào trộm mộ, lấy hài cốt của người đã khuất để tống tiền, yêu cầu thân nhân gia đình người đã khuất phải đưa số tiền 5 tỷ đồng nếu muốn chuộc hài cốt.

Vì là con cháu trong dòng họ (Nam là cháu họ của người đã khuất) đối tượng Lưu Thanh Nam nắm rõ về mọi hoạt động trong dòng họ. Biết gia đình chị H.T.L. (chị dâu họ) rất quan tâm lo lắng cho phần mộ của gia đình, tổ tiên và có điều kiện kinh tế nên đối tượng Nam đã nảy sinh ý định trên để cưỡng đoạt tài sản.

Để thực hiện hành vi của mình, chiều 8/9, Nam sử dụng điện thoại, lắp thẻ sim rác, lập tài khoản Zalo ảo với nick name 'nguyễn văn văn' và gửi kết bạn đến tài khoản Zalo của vợ chồng chị L..

Khoảng 19h ngày 9/8, đối tượng này lấy xẻng và dao trong nhà, đi xe máy đến phần mộ bố chồng chị L. đào mộ lấy một phần hài cốt của người đã khuất. Sau khi lấy được một phần hài cốt của người đã khuất, Nam bỏ vào túi bóng đem giấu ở khu vực bãi rác gần nghĩa trang và về nhà đi ngủ.

Sáng 10/9, đôi tượng soạn tin nhắn gửi cho chị L. với nội dung 'chị L. ơi, vợ chồng chị chuẩn bị cho em 5 tỷ, từ đây đến thứ 5 tuần này không được báo công an, em mà thấy gia đình chị báo công an thì gia đình chị không bao giờ thấy bộ xương của bố chồng chị đâu...'.

Sau khi nhắn tin xong, Nam đã xóa nội dung cuộc hội thoại, tháo sim, bẻ gãy và vứt xuống ao, đồng thời tắt nguồn và giấu chiếc điện thoại trên để phi tang chứng cứ.

Trước đó, sáng 10/9, chị H.T.L. (SN 1989, ở xã Quảng Lộc, huyện Quảng Xương) nhận được tin nhắn zalo từ một tài khoản lạ, yêu cầu chị chuẩn bị 5 tỷ đồng để chuộc hài cốt của bố chồng mình. Đối tượng đe dọa nếu báo công an sẽ không bao giờ được thấy hài cốt của bố chồng nữa. Ban đầu, chị L và gia đình không tin vì bố chồng chị đã mất nhiều năm và cũng không tin có loại tội phạm như vậy.

Chiều cùng ngày, chị L. và gia đình đã ra mộ phần của bố tại nghĩa trang làng Triều Công, xã Quảng Lộc thì phát hiện ngôi mộ đã bị đào bới, lộ phần quan tài và bị thủng một góc nắp quan tài, bên trong mất một phần hài cốt nên gia đình đã trình báo công an.

Ngay sau khi tiếp nhận vụ việc, các lực lượng nghiệp vụ CA Thanh Hóa đã nhanh chóng vào cuộc để xác minh. Qua khám nghiệm hiện trường, lực lượng công an phát hiện phần mộ của bố chồng chị L. đã bị đào xới, xương hộp sọ và một số xương của người đã khuất đã bị đối tượng lấy mất.

Đối tượng phạm hai tội danh

Dưới góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Hồng Thái, Giám đốc Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng nghiệp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội nhận định, pháp luật Việt Nam không chỉ bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự nhân phẩm của công dân khi còn sống mà còn bảo vệ thi thể, mồ mả, hài cốt của người đã chết. Việc bảo vệ thi thể, mồ mả, hài cốt của người chết là phù hợp với truyền thống đạo đức, phong tục của người Việt Nam. Bởi vậy, người nào xâm phạm trái pháp luật đến thi thể, mồ mả, hài cốt của người khác sẽ bị xử lý hình sự.

“Hành vi của đối tượng Lưu Thành Nam thể hiện ý thức coi thường pháp luật, vi phạm nghiêm trọng đạo đức xã hội nên bị cộng đồng tẩy chay, lên án và vô cùng bức xúc. Hành vi phạm tội của đối tượng là vi phạm nghiêm trọng pháp luật và đạo đức xã hội, liền một lúc xâm phạm đến nhiều khách thể mà pháp luật hình sự bảo vệ là mồ mả và quyền sở hữu tài sản. Bởi vậy, đối tượng này có thể sẽ bị xử lý hình sự về nhiều tội danh trong đó có tội “Xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt” và tội “Cưỡng đoạt tài sản”, lần lượt quy định tại Điều 319 và Điều 170 của Bộ luật Hình sự năm 2015” - luật sư Nguyễn Hồng Thái cho biết.

Theo Điều 319, Bộ luật Hình sự năm 2015, người nào đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ hoặc có hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt thì bị xử lý hình sự về tội “Xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt” với khung hình phạt là cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng tới 2 năm. Trường hợp gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội; chiếm đoạt hoặc hủy hoại vật có giá trị lịch sử, văn hóa; vì động cơ đê hèn; chiếm đoạt bộ phận thi thể, hài cốt, phạm tội thuộc một trong các trường hợp này thì bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm.

Kết quả xác minh của cơ quan điều tra cho thấy sau khi chiếm đoạt được hài cốt của bố chồng nạn nhân, đối tượng này đã nhắn tin đe dọa nạn nhân để yêu cầu trả số tiền chuộc là 5 tỷ đồng. Đây là thủ đoạn mới, tinh vi, phức tạp, đánh vào niềm tin, tín ngưỡng của nạn nhân để đe dọa uy hiếp tinh thần nạn nhân nhầm chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn. Với hành vi này thì đối tượng sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Cưỡng đoạt tài sản” theo khoản 4 Điều 170, Bộ luật Hình sự năm 2015 với khung hình phạt là phạt tù từ 12 năm đến 20 năm.

Luật sư Nguyễn Hồng Thái nói rằng, trong vụ việc này, mặc dù đối tượng chưa chiếm đoạt được số tiền 5 tỷ đồng của nạn nhân nhưng hành vi đã thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội phạm nên đủ căn cứ để xử lý hình sự về tội “Cưỡng đoạt tài sản”. Tuy nhiên khi lượng hình thì có thể xem xét đến hành vi phạm tội chưa đạt để có mức hình phạt phù hợp.