Ngày 13-12, có mặt tại nút giao thông Bình Thuận (đường Nguyễn Văn Linh - Quốc lộ 1, huyện Bình Chánh, TP HCM), phóng viên lần lượt 'trải nghiệm' 3 hầm đi bộ BT1, BT2, BT3. Lo ngại và ngao ngán là cảm giác chung nhất.
Hôi hám, nguy hiểm
Với ánh sáng khiêm tốn của hệ thống đèn bên trong, các hầm đều khá tối và rất ít người sử dụng. Trong khi đó, dù được công nhân dọn dẹp song hôi hám là thứ mùi rất đặc trưng ở đây.
Khung cảnh vắng lặng bên trong hầm đi bộ BT1Ảnh: Minh Diễm
Nhiều vị trí ở các hầm này đã xuống cấp, lan can ở lối đi xuống bám đầy bụi, nứt nẻ gây đọng nước. Phần thiết kế lối đi cho người khuyết tật xuống hầm với góc nghiêng khá lớn, cảm giác như máng trượt, rất bất tiện. Xung quanh cửa hầm thì bị vẽ bậy; đồ đạc, rác thải ngổn ngang.
Sự nhếch nhác của hầm đi bộ BT1, BT2, BT3 rất đáng ngại, nhiều người không dám xuống mà chọn cách đi bộ băng qua quốc lộ dù biết nguy hiểm. 'Hầu như không ai đi xuống hầm, sợ lắm! Dưới hầm vừa tối vừa ẩm thấp, mùi rất hôi. Mà ở dưới đó thì nhiều đối tượng xấu tụ tập nên nguy hiểm… Riết rồi không ai dám đi mà phải băng qua quốc lộ' - một người bán nước giải khát gần hầm BT3 cho hay.
Hầm Tân Tạo (quận Bình Tân, TP HCM) có 3 hầm chui liền kề nhau. Hầm ở giữa dành cho người đi bộ thì hình ảnh các loại rác sinh hoạt vương vãi trên mặt đường thực sự 'gây ấn tượng' về thị giác. Ngoài ra, các ô lớn nhìn như cửa sổ ở vách tường ngăn cách những hầm này biến thành nơi ngủ của nhiều người, tạo nên cảm giác thiếu văn minh.
Hai hầm còn lại dành cho phương tiện lưu thông thì bị lấn chiếm bởi hàng rong, hàng tiêu dùng. Vừa bước đến cửa hầm, phóng viên liên tiếp nghe tiếng rao, tiếng chèo kéo mua hàng. Khi phát hiện đang bị ghi hình, một số chủ hàng bày tỏ thái độ tức giận, lớn tiếng quát tháo như hầm chui Tân Tạo này là của họ. 'Mày là ai? Ở đâu? Đến đây làm gì? Nhìn, chụp cái gì?…' - một trong những tiếng quát như vậy khiến phóng viên phải rời đi.
Tới hầm đi bộ Linh Trung (TP Thủ Đức, TP HCM), phóng viên được nghe kể nơi đây từng rất nhếch nhác, thường xuyên là điểm tụ tập nhậu nhẹt, ăn ngủ, phóng uế… nhưng hiện nay trở nên tốt hơn sau khi được bố trí tuần tra và có chốt bảo vệ ngay trước hầm. Theo người dân, tình trạng chiếm dụng đã giảm đi đáng kể, chỉ có một vài người bán vé số ở đây vào ban ngày.
Tuy nhiên, theo quan sát, tại một số vị trí móng cầu vẫn còn bãi rác tự phát. Một số vị trí trong hầm đi bộ xuất hiện chăn, gối được xếp gọn (vật dụng cá nhân của một số người sáng đi nhặt ve chai kiếm sống, tối về ngủ)...
'Rất đáng lo'
Theo tìm hiểu, hầm đi bộ ở TP HCM được xây dựng với kinh phí lớn phục vụ người đi bộ, giúp họ qua đường an toàn và giảm tải ùn tắc, phòng tránh tai nạn giao thông cho khu vực. Tuy vậy, nhiều hầm hiện nay không dành cho... người đi bộ bởi sự nhếch nhác, lộn xộn và thiếu an toàn.
Ông Phan Thanh Huyền, nhân viên chăm sóc cây xanh ở TP Thủ Đức, kể thỉnh thoảng hầm đi bộ Linh Trung vào buổi tối vẫn thấy có nhiều nhóm người tụ tập ăn nhậu, gây ồn ào, mất an ninh trật tự.
'Nhiều lần tôi nhặt được những con dao ở các gốc cây, bụi cỏ xung quanh hầm. Tôi nghĩ không phải một bảo vệ là đủ. Cơ quan chức năng cần phải siết chặt hơn nữa công tác bảo đảm cho hầm đi bộ hoạt động đúng chức năng. Côn đồ hung hăng, cướp giật manh động, buổi tối vắng vẻ... thật sự rất đáng sợ' - ông Huyền lo lắng.
Trong số này, báo cáo của Công ty CP Công trình cầu phà (thuộc Trung tâm Quản lý hạ tầng giao thông đường bộ - Sở Giao thông Vận tải TP HCM - đơn vị đang quản lý trực tiếp và bảo trì hầm đi bộ ở đường Nguyễn Văn Linh) cho thấy những gì diễn ra tại cụm 3 hầm đi bộ BT1, BT2, BT3 rất đáng lo.
Theo đó, nhiều người thường xuyên đến ngủ, tụ tập dùng ma túy…, không những gây mất an ninh trật tự mà còn ảnh hưởng đến việc đi lại của người dân. Ngoài ra, một số đối tượng hung hăng, côn đồ, coi thường pháp luật, mang hung khí đe dọa nhân viên trực gác tại các hầm khi bị nhắc nhở.
Công ty CP Công trình cầu phà đã kiến nghị UBND thị trấn Tân Túc và UBND xã An Phú Tây, huyện Bình Chánh có biện pháp xử lý để nhiều người dừng ngay việc chiếm dụng bên trong và quanh các hầm đi bộ nhằm bảo đảm môi trường đô thị và người đi bộ qua hầm được an toàn.
Trung tâm Quản lý hạ tầng giao thông đường bộ cũng có văn bản gửi Công an huyện Bình Chánh đề nghị hỗ trợ, thường xuyên tuần tra, xử lý nghiêm các đối tượng lấn chiếm trái phép. Việc này được thực hiện để bảo đảm an toàn cho lực lượng trực gác và người dân đi lại, bảo vệ tài sản công tại các hầm đi bộ của khu vực nút giao Bình Thuận.
Cảnh thường thấy tại hầm đi bộ Tân TạoẢnh: Ái My
Hầm đi bộ Linh Trung thênh thang nhưng rất ít người qua lạiẢnh: Thùy An
Cần phải cương quyết
Theo TS Phạm Viết Thuận, quyền Viện trưởng Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường TP HCM, hầu hết hầm đi bộ trên địa bàn đều thiếu sự quản lý chặt chẽ. Điều này ảnh hưởng không nhỏ tới an ninh trật tự và mỹ quan đô thị. Tuy nhiên, TP HCM vẫn chưa có 'quyết sách' để xử lý triệt để tình trạng buôn bán, tụ tập, ngủ vạ vật… rất bát nháo tại hầm đi bộ, dù đây là những địa chỉ nhiều nguy cơ xuất hiện tệ nạn xã hội.
Để thiết lập lại trật tự vốn có của các hầm đi bộ, UBND TP HCM nên giao UBND quận, huyện tổ chức kiểm tra và xử lý các hành vi trái pháp luật. Cần có biện pháp chế tài, tuyên truyền nhắc nhở người dân nhằm chấm dứt tình trạng nhếch nhác trên. 'Phải cương quyết xử lý nghiêm, tránh tái diễn' - ông nhấn mạnh.
Cũng theo TS Phạm Viết Thuận, đối với các trường hợp 'quá sức chịu đựng' như tụ tập dùng ma túy, mang theo hung khí, có hành xử côn đồ…, đơn vị quản lý nên liên hệ các tổ chức xã hội để được hỗ trợ. Thậm chí, có thể can thiệp bằng cách đưa tới nơi quản lý tập trung như cơ sở giáo dưỡng…
'Điều này là hết sức cần thiết nhằm bảo đảm về lâu dài việc củng cố an ninh trật tự khu vực cũng như bảo đảm mỹ quan đô thị của thành phố' - TS Phạm Viết Thuận nhấn mạnh.
Không để bị lấn chiếm
Để bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn huyện Bình Chánh, cụ thể là tại 3 hầm đi bộ BT1, BT2, BT3, UBND thị trấn Tân Túc vừa đề nghị Trưởng Công an thị trấn khẩn trương chỉ đạo công an khu vực và lực lượng bảo vệ dân phố thường xuyên tuần tra, kiểm tra, xử lý nghiêm tình trạng hầm đi bộ bị lấn chiếm, nhiều người đến ăn ngủ, sinh hoạt, thậm chí tụ tập hút chích gây mất an ninh trật tự và vệ sinh môi trường trong hầm, ảnh hưởng trực tiếp đến việc đi lại của người dân.
Trong khi đó, UBND xã An Phú Tây cho biết đã chỉ đạo công an khu vực và lực lượng bảo vệ dân phố tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý các trường hợp vi phạm.