Lý do khi giảm năm đóng bảo hiểm xuống 15 năm, lương hưu của lao động nam thấp hơn nữ

Cùng thời gian tham gia bảo hiểm xã hội như nhau song tỷ lệ hưởng lương hưu của lao động nam và nữ có sự chênh lệch khi giảm thời gian đóng xuống 15 năm. Theo đó, lao động nữ khi đạt đủ điều kiện để được hưởng lương hưu 45%, trong khi với nam chỉ còn 33,75%.

20/10/2023 10:33

Vui lòng xác nhận bạn đã đủ
18 tuổi để đọc tiếp

Bằng cách nhấp vào xác nhận “Tôi đã đủ 18 tuổi” là bạn đồng ý với các điều khoản của bài viết này.

Theo quy định hiện hành của pháp luật, người lao động để được hưởng lương hưu thì phải đáp ứng đồng thời 2 điều kiện là đủ tuổi nghỉ hưu và đủ thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu. Riêng điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu hiện phải đóng 20 năm.

Tuy nhiên, quá trình tổng kết, đánh giá chính sách bảo hiểm xã hội hiện hành thời gian qua cho thấy, nếu vẫn quy định thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để được hưởng lương hưu phải đủ 20 năm sẽ gây khó khăn cho một số nhóm đối tượng nhất định.

Chẳng hạn như những người mới bắt đầu tham gia đóng bảo hiểm xã hội muộn (45-47 tuổi mới bắt đầu tham gia); những người tham gia bảo hiểm xã hội sớm, nhưng quá trình đóng bị gián đoạn nên khi đến tuổi nghỉ hưu vẫn không đáp ứng đủ số năm đóng bảo hiểm xã hội. Khi không đủ điều kiện hưởng lương hưu thì xu hướng là người lao động sẽ lựa chọn hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Để tạo cơ hội mở rộng diện bao phủ đối tượng được hưởng lương hưu, dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) đã đề xuất giảm thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm.

Xung quanh nội dung này, nhiều người lao động băn khoăn, cùng thời gian tham gia bảo hiểm xã hội như nhau song tỷ lệ hưởng lương hưu của lao động nam và nữ có sự chênh lệch khi giảm năm đóng xuống 15 năm.

Về nội dung này, Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội (Bộ LĐ-TB&XH) Nguyễn Duy Cường cho hay, việc giảm thời gian đóng xuống 15 năm chỉ hướng đến một số nhóm đối tượng nhất định, chủ yếu là nhóm tham gia bảo hiểm xã hội muộn do không có điều kiện đóng dài, chứ không phải tất cả những người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Với nguyên tắc đóng - hưởng trong bảo hiểm xã hội thì người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội dài sẽ được hưởng tỷ lệ hưởng lương hưu cao và mức lương hưu cao hơn.

Những người không có điều kiện đóng bảo hiểm xã hội dài, có thể hưởng mức lương hưu khiêm tốn hơn, nhưng họ vẫn có nguồn thu nhập lương hưu ổn định hằng tháng khi về già. Đặc biệt là có bảo hiểm y tế đảm bảo tốt hơn cuộc sống cho người lao động.

Về tỷ lệ hưởng lương hưu, luật hiện hành quy định, từ năm 2022, đối với lao động nam nghỉ hưu, cứ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội, tỷ lệ này với nữ tương ứng 15 năm đóng.

Sau đó cứ thêm mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội, người lao động được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.

Tuy nhiên, khi giảm năm đóng bảo hiểm xã hội đối với nam từ 20 năm xuống 15 năm, theo tính toán mức hưởng cho 15 năm đóng chỉ còn 33,75%, trong khi đó nữ vẫn là 15 năm và mức hưởng là 45%.

Lý giải về sự khác biệt trong mức hưởng của nam và nữ, Phó Vụ trưởng Bảo hiểm xã hội Nguyễn Duy Cường cho rằng, nếu như ở các lần sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội trước đây, việc đảm bảo cân đối, tính bền vững, ổn định lâu dài của Quỹ bảo hiểm xã hội được ưu tiên, thì lần này quan điểm chung là ưu tiên hơn cho việc mở rộng diện bao phủ đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội, để nhiều người có cơ hội hưởng lương hưu.

Theo ông Nguyễn Duy Cường, công thức tính, mức hưởng lương hưu về cơ bản kế thừa quy định của Luật Bảo hiểm xã hội các năm 2006, 2014.

Cụ thể, Luật Bảo hiểm xã hội 2006 từng quy định thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu là 15 năm áp dụng cho cả nam và nữ để hưởng 45%. Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 sửa đổi Luật năm 2006 đã điều chỉnh tăng dần thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu của nam lên 20 năm, song với lao động nữ vẫn giữ nguyên 15 năm đóng để hưởng tỷ lệ 45%.

Cho nên, đề xuất giảm năm đóng nhưng cách tính vẫn giữ nguyên thì tỷ lệ hưởng lương hưu của lao động nam và nữ có sự chênh lệch.

>> Xem thêm: Nghỉ ốm trên 14 ngày có phải đóng bảo hiểm xã hội không?