Thanh tra Chính phủ nói về việc 'nộp tiền để giảm án tham nhũng'

Theo cơ quan thanh tra, việc khắc phục hậu quả bằng tiền để giảm án hình sự trong xét xử các vụ án tham nhũng, kinh tế được pháp luật quy định tại Bộ luật Hình sự

22/03/2023 07:54

Tổng Thanh tra Chính phủ (TTCP) Đoàn Hồng Phong vừa ký văn bản trả lời kiến nghị của cử tri gửi sau kỳ họp thứ 4 và kỳ họp bất thường lần thứ 2, Quốc hội khóa XV.

Trong nội dung gửi đến TTCP trước đó, cử tri tỉnh Bình Phước bày tỏ không đồng tình với đề xuất khắc phục hậu quả bằng tiền mặt để giảm án hình sự trong xét xử các vụ án tham nhũng, kinh tế. Do đó, cử tri đề nghị Chính phủ nghiên cứu biện pháp thu hồi tài sản phạm tội trong các vụ án tham nhũng, kinh tế phù hợp, hiệu quả, đảm bảo tính răn đe của pháp luật.

Tổng TTCP Đoàn Hồng Phong vừa có văn bản trả lời kiến nghị cử tri

Về vấn đề cử tri nêu, TTCP cho biết việc khắc phục hậu quả bằng tiền để giảm án hình sự trong xét xử các vụ án tham nhũng, kinh tế được pháp luật quy định rõ tại Bộ luật Hình sự, trong đó "người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả" là một trong những tình tiết để giảm trách nhiệm hình sự.

Bộ luật Hình sự cũng quy định người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn,… thì hình phạt tử hình được chuyển thành tù chung thân.

Tổng TTCP Đoàn Hồng Phong nhấn mạnh những năm qua nhiều biện pháp thu hồi tài sản đã được áp dụng. Cùng với việc phát hiện, xử lý nghiêm các vụ việc, vụ án tham nhũng, kinh tế, các cơ quan chức năng đã chú trọng xác minh, áp dụng các biện pháp kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản của các đối tượng tội phạm tham nhũng ngay từ giai đoạn điều tra, không để tẩu tán, hợp pháp hóa tài sản tham nhũng.

Đồng thời khuyến khích người phạm tội tự nguyện giao nộp tài sản tham nhũng, khắc phục hậu quả, thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra cho Nhà nước. Luật Phòng chống tham nhũng năm 2018 quy định rõ tài sản tham nhũng phải được thu hồi, tịch thu cho nhà nước hoặc trả lại cho chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp. Luật coi việc thu hồi tài sản tham nhũng là một trong những tiêu chí đánh giá công tác phòng, chống tham nhũng.

Theo cơ quan thanh tra, mặc dù thu hồi tài sản đạt năm sau cao hơn năm trước, song việc thu hồi tài sản do tham nhũng vẫn là một trong những hạn chế trong công tác phòng chống tham nhũng của nước ta hiện nay.

Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này là do số tiền thu hồi rất lớn, những người phải thi hành án không có tài sản hoặc tài sản đảm bảo giá trị thấp; tình trạng pháp lý của tài sản chưa rõ ràng; vướng mắc trong cơ chế, thể chế trong việc xử lý tài sản. Trong một số vụ án vẫn xảy ra trường hợp đối tượng bỏ trốn, việc tương trợ tư pháp còn gặp nhiều khó khăn.

Để khắc phục tình trạng này, TTCP cho biết thời gian tới sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong phòng chống tham nhũng nói chung và công tác thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế nói riêng để phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp sai phạm.

Cùng với đó, phối hợp, tích cực chủ động hơn nữa trong công tác thu hồi tài sản, nhất là việc kê biên, phong tỏa, tạm giữ phục vụ cho việc tổ chức thi hành án, thu hồi tối đa tài sản công bị chiếm đoạt, thất thoát.

Đồng thời, xử lý dứt điểm thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế còn tồn đọng, kéo dài. Kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các cá nhân liên quan trong việc chậm thi hành một số bản án có điều kiện thi hành; việc tổ chức bán đấu giá nhiều tài sản bị mất giá.

Trong báo cáo gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội phục vụ cho phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại phiên họp thứ 21 vừa qua, Viện trưởng Viện KSND Tối cao Lê Minh Trí kiến nghị Quốc hội tiếp tục chỉ đạo nghiên cứu xây dựng chính sách xử lý tội phạm trong lĩnh vực kinh tế, tham nhũng, chức vụ, bảo đảm yêu cầu vừa nghiêm trị, vừa khoan hồng theo hướng xử lý nghiêm người chủ mưu cầm đầu, có động cơ vụ lợi để răn đe, giáo dục chung.

Đồng thời phân hóa, tạo điều kiện cho chủ thể sai phạm khắc phục hậu quả, giảm nhẹ cho người vi phạm do chấp hành mệnh lệnh, không vụ lợi, nhằm làm tốt hơn việc thu hồi tài sản nhà nước bị tham nhũng, thất thoát; bảo đảm hiệu quả phòng chống tội phạm, vừa có trọng tâm, trọng điểm, có răn đe, giáo dục, vừa nhân văn, thuyết phục.

Theo ông Lê Minh Trí, hiện nay trong thực tế cán bộ vi phạm pháp luật không chỉ là tội phạm tham nhũng mà nhiều trường hợp là tội phạm kinh tế, chức vụ nhưng không có yếu tố vụ lợi nên trong chính sách hình sự cần cân nhắc sửa đổi mức hình phạt, mức tính hậu quả thiệt hại hiện nay và tăng chế tài phạt tiền, giảm chế tài phạt tù để có chính sách xử lý hiệu quả hơn, vừa nghiêm trị, vừa nhân văn, thuyết phục.