Trung Y quan niệm “dương khí” trong cơ thể giống như nhiệt năng. Các cơ quan muốn hoạt động bình thường phải dựa vào sự vận động của dương khí. Một khi dương khí tiêu hao, cơ quan nội tạng sẽ gặp vấn đề. Với nam giới, dương khí còn là biểu tượng của sức mạnh, quyến rũ. Quen làm những việc dưới đây sẽ làm cạn kiệt dương khí, thậm chí có thể gây vô sinh. (Ảnh: ABLW, minh họa)
Ít vận động. Trung y quan niệm, vận động sinh dương, chỉ có vận động mới thúc đẩy dương khí sinh trưởng. Ngược lại, ngồi lâu không vận động ảnh hưởng trực tiếp tới tuần hoàn máu của tứ chi, giảm tốc độ trao đổi chất. Đặc biệt, mùa hè ngồi điều hòa quá lạnh càng dễ tổn hao dương khí, lâu dần cơ thể yếu đi.
Trong khi đó, số liệu khảo sát chỉ ra, ít vận động thời gian dài là yếu tố gây ra nhiều bệnh như thoái hóa đốt sống cổ, viêm tuyến tiền liệt. Mắc viêm tuyến tiền liệt, bệnh không chỉ dễ tái phát mà còn ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Tắm nước lạnh. Tắm nước lạnh là thói quen gây tiêu hao dương khí, đặc biệt là tắm nước lạnh ngay sau khi vận động. Sau khi vận động, cơ thể đổ mồ hôi, lỗ chân lông ở trạng thái mở, tốc độ tản nhiệt tương đối nhanh. Tắm sẽ khiến hơi lạnh thâm nhập vào những vị trí mở, gây hao hụt dương khí.
Bên cạnh đó, thường xuyên tắm nước lạnh cũng khiến cơ thể tích tụ lượng lớn hơi lạnh và khí ẩm, ức chế sự sinh trưởng của dương khí. Lâu ngày, cơ thể sẽ đối diện nhiều vấn đề sức khỏe.
Thức khuya. Áp lực công việc, thói quen sử dụng điện thoại trước khi ngủ khiến nhiều người thức đến đêm muộn. Mặc dù có thêm thời gian giải quyết công việc song thức khuya rất hại sức khỏe. Duy trì thời gian dài không chỉ suy giảm miễn dịch, tạo quầng thâm dưới mắt mà còn dễ hao hụt dương khí.
Trung Y quan niệm, ban ngày thuộc dương, đêm thuộc âm. Sinh hoạt điều độ, đêm ngủ đủ giấc, ngày dậy sớm vận động sẽ tạo thế cân bằng âm dương. Ngược lại, thức khuya khiến âm khí thâm nhập, dương khí tiêu hao.
Trong khi đó, y học hiện đại cho rằng ban đêm là thời điểm cơ thể nghỉ ngơi, giải độc, tự sửa chữa. Thức đêm làm tăng gánh nặng cho các cơ quan trong cơ thể. Lâu dần khiến sức đề kháng giảm, cơ thể suy kiệt. Để tăng cường dương khí, nam giới nên làm tốt hai việc sau:
Thứ nhất, ngâm chân đúng cách. Nam giới muốn bổ dương có thể tham khảo cách ngâm chân nước ấm, nhất là buổi tối trước khi đi ngủ. Nước ấm giúp thúc đẩy lưu thông khí huyết, tăng cường chức năng các cơ quan trong cơ thể, bổ dương.
Lưu ý, không nên dùng nước nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp. Nước quá nóng dễ gây bỏng da, trong khi nước quá lạnh sẽ không mang lại hiệu quả sức khỏe như mong đợi.
Thứ hai, tăng cường thể dục. Trung y cho rằng động là dương, tĩnh là âm, nếu nằm yên sẽ tổn hại đến dương, vận động đúng cách có thể thúc đẩy khí huyết lưu thông, dương khí vượng.
Không chỉ y học cổ truyền đánh giá cao tác dụng của vận động, y học hiện đại cũng rất khuyến khích hoạt động này. Theo đó, thể thao không chỉ tăng tỷ lệ trao đổi chất mà còn cải thiện sức đề kháng. Lưu ý, không nên vận động quá sức. Đặc biệt, không nên vận động quá sức vào buổi tối, tránh cơ thể tiết nhiều mồ hôi, khí ẩm sẽ có cơ hội thâm nhập. Tốt nhất, nên chọn thời điểm nắng ráo để thực hiện các bài tập.