27 năm trước, cậu bé Jamie Cameron (khi ấy mới 7 tuổi) cùng các bạn được thầy cô đưa đến thăm tu viện Romsey - một tu viện từ thời Trung cổ - nằm ở gần thành phố Southampton, hạt Hampshire (Anh). Jamie đã rất ấn tượng với một thứ đồ vật được cất cẩn thận trong tu viện này. Đó là một mái tóc được tết gọn gàng đặt trong một chiếc quan tài bằng chì được chôn dưới sàn tu viện.
Vẻ ngoài của mái tóc khiến người lớn cũng cảm thấy sợ hãi nhưng cậu bé Jamie lại tò mò và quyết tâm trở thành một nhà khảo cổ học để tìm hiểu về nó, bởi thời điểm đó chẳng ai biết gì về mái tóc và chủ nhân thực sự của nó.
'Đặc biệt, một điều mà tôi nhớ là mái tóc được bảo quản trong tủ trưng bày. Tôi chưa bao giờ nhìn thấy thứ gì giống như vậy trước đây, và kể từ ngày đó, tôi tự hỏi người này có thể là ai', Jamie nói với tờ Live Science. 'Đó là lý do tại sao tôi quyết định trở thành một nhà khảo cổ học'.
Năm 2016, Jamie Cameron 23 tuổi đã thực hiện được ước mơ hồi nhỏ là trở thành một nhà khảo cổ học thực thụ sau khi hoàn thành chương trình học ở trường Cambridge và Oxford. Không từ bỏ ý nghĩ bị cho là 'điên rồ' lúc nhỏ, Jamie vẫn đang cố gắng tìm lời giải đáp cho sự thắc mắc của chính mình trong nhiều năm qua.
Những bí ẩn chưa từng được khai phá
Vào tháng 10 năm 1839, trong lúc đào huyệt ở tu viện Romsey, một số người đã tìm thấy một mái tóc được bảo quản theo cách kỳ lạ. Những mảnh da đầu nhỏ vẫn còn dính lại ở phần chân tóc. Nó được đặt bên trong một chiếc rương gỗ ở giữa một chiếc quan tài bằng chì và nằm trên một chiếc 'gối' bằng gỗ sồi.
Tu viện Romsey giống như một thánh đường, một tòa nhà rộng lớn và tuyệt đẹp, nằm ở một thị trấn nhỏ gần Southampton, thành phố lớn nhất Hampshire, Anh. Tu viện Romsey có niên đại từ năm 907, khi Vua Saxon Edward the Elder, con trai của Alfred Đại đế, xây dựng một ngôi nhà cho một cộng đồng tôn giáo gồm các nữ tu trong đó có con gái ông, Elfleda.
Hình dạng của bộ tóc giống như nó vẫn đang bám trên đầu nhưng hộp sọ đã biến mất. Theo các nhà khảo cổ, những bãi trắng nhỏ loang lổ bên trong (ảnh) có thể là phần còn lại của da đầu, thậm chí có cả bím tóc dài khoảng hơn chục centimet vẫn còn nguyên vẹn.
Ban đầu, khi bộ tóc này được phát hiện sâu trong lòng đất. Người ta cho rằng nó đã bị ném vào một hố than đang cháy nhưng sau đó lại được lấy ra.
Ông J Major, một trong số những người phát hiện ra chiếc quan tài trong lúc đào huyệt vào năm 1839, đã để lại một số tài liệu viết về những gì đã xảy ra hôm đó.
Do được viết theo cách nói và cách phát âm của ông Major nên người ta chỉ có thể hiểu nôm na rằng khi ông và những người bạn đang đào huyệt thì phát hiện chiếc quan tài.
Ông Major cho rằng nếu trong chiếc quan tài có xương thì không nên mở ra nên ông đã khoét một lỗ nhỏ rồi đưa tay vào bên trong và thấy có một chiếc đầu lâu với bộ tóc vàng óng giống hệt tóc của một người phụ nữ còn sống và một mẩu xương ngón tay. Sau đó, mẩu xương này đã nhanh chóng biến thành bụi khi gặp không khí'.
Đã có nhiều giả thiết về việc bộ tóc này thuộc về ai. Nhiều người cho rằng đó là người Saxon, nhưng một số khác nghĩ đó có thể là một người Roman. Thậm chí, đã có những suy đoán rằng đây là bộ tóc của một vị thánh. Tuy nhiên, tất cả chỉ là những giả thiết.
Frank Green, một cố vấn khảo cổ học cũng đã thắc mắc về vấn đề này trong nhiều năm. 'Dựa trên chất liệu và hình thức của chiếc quan tài được tìm thấy, chúng tôi tin rằng đây chắc hẳn là một người phụ có địa vị trong xã hội thời đó', ông Frank nói.
Bức vẽ bộ tóc từng xuất hiện trên tạp chí The Gentleman vào năm 1840.
Cậu bé 7 tuổi năm ấy đã làm nên điều bất ngờ
Sau thời gian tích lũy kiến thức, Jamie cùng một nhóm các nhà khoa học và khảo cổ học của Trường Đại học Oxford đã mang bộ tóc đến 'Cụm di tích' của trường đại học Oxford. Cụm di tích - được báo chí Anh đặt tên là ' Đơn vị mật mã Da Vinci' theo tên cuốn tiểu thuyết nổi tiếng của tác giả Dan Brown - là một nhóm các nhà khoa học liên ngành chuyên kiểm tra các vật được cho là linh thiêng và di tích tôn giáo.
Họ đã lấy mẫu tóc để thí nghiệm, nhóm cũng đã thực hiện thí nghiệm trên tất cả những gì tìm được, từ những mẩu gỗ cho tới những vụn vải.
Jamie nói: 'Đoàn kết lại, chúng tôi đã có thể thực hiện cuộc điều tra này kết hợp xác định niên đại carbon phóng x, phân tích đồng vị ổn định và sắc ký khí ghép khối phổ. Chúng tôi chưa xác định được chủ nhân của mái tóc Romsey, nhưng đã tìm thấy một số manh mối quan trọng'.
Anh cho biết thêm: 'Với thiết bị gia tốc carbon phóng xạ, chúng tôi thu được niên đại carbon phóng xạ cho cả sợi tóc và 'chiếc gối' bằng gỗ sồi. Chúng tôi có thể gần như chắc chắn rằng người này đã chết trong khoảng thời gian từ năm 895 đến năm 1123 sau Công nguyên. Cụ thể hơn, có đến 68,2% chắc rằng rằng người này chết trong khoảng thời gian 965 và 1045'.
Thí nghiệm cũng cho thấy người đó có thể đã ăn trước khi chết. 'Chúng tôi đã cố gắng và tìm thấy protein của những sinh vật biển, có thể là cá', Jamie cho biết.
Thibaut Devièse, một trợ lý nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Khảo cổ học của Oxford, đã tiến hành kiểm tra các chất còn sót lại trên tóc và tìm thấy nhựa thông.
'Chúng tôi cũng phát hiện ra nhựa thông nhưng không thể nói một cách chắc chắn là nó được dùng trong các nghi thức tang lễ hay chỉ là một chất nuôi dưỡng tóc mà phụ nữ hay dùng thời đó', Jamie nói.
Câu hỏi quan trọng đặt ra là liệu thí nghiệm này có trả lời được câu hỏi ai là chủ nhân của bộ tóc đó. Câu trả lời là có, theo cố vấn khảo học của tu viện Romsey, ông Frank Green.
'Theo thí nghiệm, người này có chế độ ăn uống hải sản, theo cách chôn cất và vị trí chôn cất trong tu viện, rất có thể đó là thành viên của một cộng đồng tu sĩ', ông này nói.
Sau 177 năm phát hiện ra chiếc quan tài, một phần câu hỏi đã được hé lộ, đó là tóc của một người Saxon, nhưng phần còn lại của câu hỏi rằng người Saxon đó là ai vẫn đang bị bỏ lửng. Nhiều người khẳng định và tin rằng đó là vị thánh là St Ethelflaeda, nhưng những kết quả, bằng chứng thu được trên thực tế và thí nghiệm vẫn chưa đủ để giải đáp nốt những thắc mắc còn lại. Tuy nhiên, thí nghiệm này là một thành công rất lớn đối với cả Jamie và nhóm nghiên cứu, thôi thúc họ tiếp tục tìm lời giải đáp.
Nguồn: Livescience