Vụ 'Thánh Gióng tắm ở Hồ Tây và chết trong rừng': Chuyên gia văn học nói gì?

GS Hà Minh Đức cho rằng, "dị bản" Thánh Gióng tắm ở Hồ Tây và chết trong rừng không ảnh hưởng đến hình tượng đẹp đẽ của Thánh Gióng nhưng nên đặt vào những không gian nghệ thuật riêng để tránh hiểu lầm.

17/03/2015 15:24

Mới đây những hình ảnh chụp đoạn trích trong cuốn sách Hướng dẫn học Tiếng Việt của NXB Giáo dục liên quan đến truyền thuyết Thánh Gióng đã "châm ngòi" cho những luồng ý kiến tranh luận trên các diễn đàn trực tuyến.

Vụ ‘Thánh Gióng tắm ở Hồ Tây và chết trong rừng’ Chuyên gia văn học nói gì

Hình ảnh trong sách Hướng dẫn học tiếng Việt lớp 5 liên quan đến truyền thuyết Thánh Gióng được lan truyền trên mạng.

Nội dung của đoạn trích chi tiết như sau:

"Nghe chuyện Phù Đổng Thiên Vương, tôi thường tưởng tượng đến một trang nam nhi, sức vóc khác người, nhưng tâm hồn còn thô sơ và giản dị như tâm hồn tất cả mọi người thời xưa. Tráng sĩ ấy gặp lúc quốc gia lâm nguy đã xông pha ra trận, đem sức khoẻ mà đánh tan giặc, nhưng bị thương nặng. Tuy thế người trai làng Phù Đổng vẫn còn ăn một bữa cơm (chỗ ấy nay lập đền thờ ở làng Xuân Tảo) rồi nhảy xuống Hồ Tây tắm, xong mới ôm vết thương lên ngựa đi tìm một rừng cây âm u nào, giấu kín nỗi đau đớn của mình mà chết."

Theo dõi đoạn trích liên quan đến Thánh Gióng, nhiều độc giả đã bày tỏ ý kiến trái chiều.

Trả lời báo chí, đại diện NXB Giáo dục đã thừa nhận đây là đoạn trích nằm trong cuốn sách của nhà xuất bản này và chủ biên cuốn sách là GS Nguyễn Minh Thuyết.

Chia sẻ với báo Dân Trí, phía Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ GD-ĐT) cho hay, đoạn trích được lấy từ tác phẩm “Sức sống của dân Việt Nam trong ca dao và cổ tích” của nhà thơ Nguyễn Đình Thi và được dùng trong cuốn sách “Hướng dẫn học Tiếng Việt lớp 5, tập 2A” - một tài liệu thử nghiệm của mô hình trường học mới đang được triển khai ở Việt Nam.

Đoạn trích về Thánh Gióng nằm trong bài "Sức sống của dânViệt Nam trong ca dao và cổ tích" thuộc cuốn "Nguyễn Đình Thi toàn tập" của NXB Văn học 2009, trang 148.

Trao đổi với PV, Giáo sư Hà Minh Đức, nguyên Viện trưởng Viện Văn học - nhà nghiên cứu, phê bình văn học uy tín - người đã có nhiều năm nghiên cứu về nhà văn Nguyễn Đình Thi và là tác giả của cuốn sách "Nguyễn Đình Thi - Chim phượng bay từ núi" xác nhận, đoạn trích trên nằm trong tác phẩm lý luận phê bình "Sức sống của người Việt Nam trong ca dao và cổ tích Việt Nam", được in trong cuốn "Nguyễn Đình Thi toàn tập" của NXB Văn học ấn hành năm 2009.

GS Hà Minh Đức nói: "Cá nhân tôi cho rằng đó là một sự sáng tạo của tác giả nhưng không dễ để cảm thụ, đặc biệt là đối với các em nhỏ bậc tiểu học. Về mặt văn hóa tâm linh thì nó không gây ảnh hưởng đến hình tượng đẹp đẽ của Thánh Gióng trong tiềm thức người Việt nhưng nên đặt vào những không gian nghệ thuật riêng để tránh hiểu lầm.

Nếu đưa đoạn trích này vào chương trình giáo dục cho học sinh lớp 5 thì phải có những chú thích rõ ràng về cảm nhận văn chương của tác giả. Điều này là không khả thi bởi "cảm nhận văn chương" là một khía cạnh rất trừu tượng và không thể diễn giải bằng một vài dòng được.

Hơn nữa tư duy của các em học sinh tiểu học còn khá ngây thơ, nên để các em làm quen với hình tượng đẹp đẽ của Thánh Gióng trong truyền thuyết bấy lâu nay".