Theo ghi nhận của Báo Người Lao Động, khoảng hơn 1 năm trở lại đây, tại Công ty TNHH MTV nông nghiệp Quý Cao (Nông trường Quý Cao nằm trên địa bàn xã Đại Thắng, huyện Tiên Lãng, TP Hải Phòng), tình trạng cán bộ, công nhân nông trường tự ý chuyển nhượng đất nông nghiệp cho diễn ra khá phổ biến. Cùng với đó, trên diện tích đất nông nghiệp do nông trường quản lý hàng chục ngôi nhà 2 tầng, 'biệt phủ', thậm chí cả 'chùa' mọc lên trái phép.
'Biệt phủ' hoành tráng rộng cả ngàn m2 của ông H 'tôn' đang được hoàn thiện.
Ông L.T.K., nguyên cán bộ một đội sản xuất nông nghiệp Nông trường Quý Cao, cho biết năm 1994, ông được nông trường giao khoán 3,8 mẫu (tương đương 13.600 m2) với thời hạn 50 năm. Đến nay, hợp đồng giao đất nông nghiệp vẫn còn thời hạn 22 năm. Hiện, gia đình ông cũng như rất nhiều hộ có nhu cầu giao bán quyền giao khoán đất nông nghiệp.
'Bọn tôi có tuổi rồi, chỉ muốn về quê vui vẻ tuổi già với con cháu. Căn nhà này và toàn bộ 3,8 mẫu nếu anh chị trồng tiền ngay, tôi chỉ lấy 3,5 tỉ thôi' - ông K. nói.
Ông K. cho biết năm 2009, được TP Hải Phòng cho phép chuyển một phần diện tích đất nông nghiệp trong thửa đất sang đất ở, hơn 40 hộ trong tổng số trên 110 hộ nhận đất giao khoán được đo, tách 150 m2 đất nông nghiệp sát mặt đường làm nhà ở. Đến nay, cả hai vợ chồng ông K. đều đã về hưu, muốn về lại quê cũ nên chuyển nhượng lại quyền thuê đất và 150 m2 đất ở với giá 4 tỉ đồng. Người mua, có thể cả ở bên ngoài, không phải là cán bộ, công nhân công ty, một năm chỉ phải trả cho nông trường tiền bảo quản, giao khoán sản lượng 171 gốc vải với mức khoán hơn 1 triệu đồng/năm sẽ được sở hữu 150 m2 đất ở cùng vườn vải trên diện tích gần 3.8 mẫu, thoải mái làm nhà vườn, sinh thái.
Dẫn chúng tôi đi 'mục sở thị' dãy nhà hàng xóm vừa được xây dựng giống như đình, chùa cùng những căn nhà hai tầng trên diện tích xây dựng rộng hàng ngàn m2 đất, bà T. (vợ ông K.) cho hay: 'Chị S. ở tận Yên Bái cũng về đây mua liền lúc 3 thửa đất nông nghiệp, mỗi thửa rộng vài chục ngàn m2 để xây biệt thự, nhà vườn, khu thờ cúng tâm linh, hoàng tráng giống như ngôi chùa. Khi mua đất, chỉ cần công nhân làm đơn trả đất, được lãnh đạo nông trường chấp nhận, cho người mua ký lại hợp đồng giao khoán đất nông trường là đảm bảo'.
Cũng theo bà T., các thửa đất mà chị S. mua không có diện tích đất ở nhưng bà S. vẫn xây được đền, nhà thờ, biệt thự …
Chỉ tay về phía quần thể khu 'biệt phủ', nhà tầng mọc lên san sát, ông K. (người nhận chuyển nhượng đất nông trường) cho biết hộ ông T. (người có hộ khẩu thường trú tại tỉnh Hải Dương) xây căn biệt thự 2 tầng, diện tích sàn lên đến vài trăm m2 có sân cổng được đổ bê tông từ ngoài bờ đê vào khu biệt thự. Hành tráng hơn cả phải kể đến căn 'biệt phủ' của người tên H. 'tôn' đang được gấp rút xây dựng rất 'hoành tráng' trên khu đất rộng cả ngàn m2.
Một khu 'biệt phủ' rộng hàng ngàn m2 được xây tường bao quanh
Trao đổi với Báo Người Lao Động, ông Phạm Xuân Hòa, Chánh Văn phòng UBND huyện Tiên Lãng, cho biết Công ty TNHH MTV Quý Cao tiền thân là Nông trường Quý Cao được thành lập năm 1993. Năm 2010, nông trường tổ chức lại thành Công ty TNHH MTV nông nghiệp Quý Cao, do ông Bùi Văn Toàn làm Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc. Công ty được giao quản lý, sử dụng 122 ha đất chủ yếu trên địa giới hành chính các xã Đại Thắng, Tiên Thắng (huyện Tiên Lãng, TP Hải Phòng) và xã Quang Trung (huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương).
Năm 2015, Công ty có quyết định giải thể để bàn giao diện tích đất về UBND huyện Tiên Lãng quản lý. Tuy nhiên, do vướng mắc địa giới hành chính với xã Quang Trung (huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương) nên chưa thực hiện được. Năm 2020, Chính phủ có Nghị quyết 59/NQ-CP xác định địa giới hành chính giữa TP Hải Phòng và tỉnh Hải Dương để giải quyết vướng mắc do lịch sử để lại. Hải Phòng đặt mục tiêu trong năm 2022 sẽ hoàn thành việc giải thể doanh nghiệp này thì xảy ra việc một số cựu cán bộ, công nhân viên công ty chuyển nhượng đất cho người ngoài vào quản lý, sử dụng đất nông nghiệp không đúng mục đích.
Ông Phạm Xuân Hòa thông tin thêm tháng 1-2022, thực hiện kiểm tra thực địa phục vụ hoạt động bàn giao diện tích đất Công ty TNHH MTV nông nghiệp Quý Cao đang quản lý về UBND huyện Tiên Lãng quản lý theo đề án sắp xếp đã được duyệt TP Hải Phòng phê duyệt, huyện Tiên Lãng mới ghi nhận, phát hiện các hoạt động chặt cây, xây đền, chùa, nhà, biệt thự, 'biệt phủ' trên đất nông nghiệp. Tuy nhiên, do diện tích đất vẫn thuộc quyền quản lý của doanh nghiệp nên UBND huyện Tiên Lãng có văn bản đề nghị công ty khẩn trương kiểm tra và yêu cầu các hộ dừng ngay việc thi công, xây dựng công trình trên đất nông nghiệp; có báo cáo các trường hợp xây dựng trái phép xây dựng trên đất nông nghiệp gửi về UBND TP Hải Phòng, Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Phòng, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hải Phòng cũng như thông báo cho các hộ dân giữ nguyên hiện trạng vi phạm.
Một ngôi nhà với sân vườn rộng rãi
'Sau khi có văn bản đề nghị, lãnh đạo công ty đã không có báo cáo nào gửi về UBND huyện Tiên Lãng, các ngành chức năng cũng như UBND TP Hải Phòng về vụ việc này. Đến ngày 29-4, lần thứ 2, huyện tiếp tục có văn bản đề nghị đơn vị này phối hợp cùng chính quyền địa phương về việc quản lý đất nông nghiệp. Tuy nhiên, cả hai lần UBND huyện gửi văn bản đề nghị Công ty TNHH MTV nông trường Quý Cao phối hợp ngăn chặn việc xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp nhưng không nhận được sự phản hồi, báo cáo lại. Cùng với đó, ông Bùi Văn Toàn, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc công ty, cũng bất hợp tác, không chịu cung cấp các loại giấy tờ, tài liệu' - Chánh Văn phòng UBND huyện Tiên Lãng cho hay.
Công an vào cuộc
Lãnh đạo UBND huyện Tiên Lãng cho biết trước vi phạm quản lý, sử dụng đất đai diễn ra công khai, lãnh đạo Công ty TNHH MTV Quý Cao không phối hợp ngăn chăn, tiềm ẩn nguy cơ gây mất an ninh trật tự, có thể trở thành điểm nóng về quản lý, sử dụng đất nông nghiệp, UBND huyện đã có văn bản chỉ đạo Công an huyện cử lực lượng điều tra, nắm bắt tình hình, đánh giá mức độ vi phạm trong việc xây dựng trái phép trên đất nông trường Quý Cao.
Cán bộ Công ty TNHH MTV Quý Cao cho biết trong số trên 110 hợp đồng giao khoán, có trên 40 hộ dân đã được chuyển mục đích sử dụng đất làm nhà ở, có trích đo và chi cục Thuế huyện Tiên Lãng thu tiền thiếu sử dụng đất phi nông nghiệp. Trong khi đó, theo hợp đồng giao khoán chỉ được sản xuất nông lâm trên diện tích được giao, làm lán trại để trông coi, không được xây dựng nhà ở, xây dựng các kiến trúc kiên cố khác, tự ý chuyển nhượng diện tích được giao.