Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Hùng Vĩ vừa có trao đổi với PV Tri thức và Cuộc sống xung quanh hiện tượng Thích Minh Tuệ (Lê Anh Tú) đầu trần chân đất, mặc tấm y chắp vá từ nhiều mảnh vải, đi bộ hành, khất thực, tu hành theo pháp “hạnh đầu đà” thu hút sự chú ý từ dư luận suốt thời gian qua.
![]()
Hình ảnh ông Thích Minh Tuệ. (Nguồn: Công an Gia Lai)
Biểu hiện tích cực của tự do tín ngưỡng, tôn giáo
Chúng ta thấy gì từ hiện tượng Thích Minh Tuệ?
- Trước khi mở đầu cuộc trò chuyện, tôi kể một câu chuyện. Khi tôi từ Quảng Trị ra Hà Nội, kết thúc chuyến quan sát người dân tập trung chờ đợi, đi theo cuộc tu hành khất thực của ông Thích Minh Tuệ, tôi đã điện thoại trao đổi với một nhà báo. Trong cuộc trao đổi ấy, chúng tôi có nói đến một ý nghĩa quan trọng của hiện tượng Thích Minh Tuệ. Đó như là một biểu hiện sinh động và tích cực của tự do tín ngưỡng, tự do tôn giáo ở Việt Nam. Chúng tôi nói với nhau: Tại sao chúng ta không quan sát từ góc nhìn đó?
Trên đường ra Hà Nội tối 30/5, nhìn con đường 1A yên bình, thi thoảng có những tấm lưng lam lũ đi về muộn, tôi có suy nghĩ: “Đông đúc lộn xộn rồi cũng qua đi, cuộc sống hối hả và phức tạp lại lắng xuống. Khi đó, tôi ước con người ai cũng hành động theo lời Phật thuyết giảng thủa khai nguyên: “Vô bệnh đệ nhất lợi/ Hiền hữu đệ nhất thân / Tri túc đệ nhất phú/Niết bàn đệ nhất lạc (Không bệnh là mối lợi đệ nhất /Bạn hiền là đồng bào tương thân đệ nhất/Biết đủ là giàu có đệ nhất/Cảnh giới niết bàn là niềm vui đệ nhất.
Tôi cho rằng, ông Thích Minh Tuệ dường như đang khổ hạnh theo bài kệ của Đức Phật, ông ấy cũng từng nói rằng: “Con chả phải là sư hay thầy gì cả. Con là một công dân Việt Nam học tập theo lời Phật dạy thôi”. Thực tế, ông ấy là một công dân của một chính thể, điều đó là chắc chắn. Từ cách mạng tư sản Pháp và châu Âu, quản lý thế quyền đã vĩnh viễn thay thế thần quyền trên toàn bộ thế giới, tín đồ tôn giáo trước hết là một công dân.
Người dân tập trung đông, đi theo ông Thích Minh Tuệ hoàn toàn không phải do ông ấy muốn thế. Ông ấy không “chiêu bài nhằm tập trung đông người”. Chắc chắn bản thân ông ấy cũng nhận ra sự phức tạp và muốn thoát khỏi tình trạng không mong muốn đó. Thực tế ông ấy đã làm đúng như vậy, với sự hỗ trợ của cơ quan chức năng.
Nhìn vào con đường tu hạnh của ông Thích Minh Tuệ, tôi thấy giống đam mê của bản thân. Ông Thích Minh Tuệ xin phép bố mẹ, bàn với gia đình được xuất gia khổ tu, ông đã đi khất thực nhiều lần, nhiều năm. Còn tôi xin phép vợ con cho tôi không gian và thời gian riêng để làm tư liệu về từ ngữ cổ xưa tiếng Việt. Không ai ngăn cấm chúng tôi cả, bạn bè còn đồng thuận. Chúng tôi cũng không vì mưu sinh. Chúng tôi lựa chọn tự do theo đam mê của mình và được tự do thực hiện đam mê đó.
Một vài hiền hữu hỏi tôi: “Để làm gì vậy khi suốt ngày cứ đăm đăm tra với cứu, gõ với xoá?”. Tôi trả lời rằng “Để thấu hiểu Tiếng Việt”. Hiền hữu đồng thuận, ủng hộ khi tôi phát hiện từ này ngữ kia. Không áp lực nào cả. Tôi thấy ông Thích Minh Tuệ như cũng có mục tiêu như vậy: Giác ngộ Phật tính. Chúng tôi không gặp bất cứ áp lực nào, ngăn trở nào cả. Tự do tự tại.
![]()
Ông Thích Minh Tuệ trong lần bộ hành.
Người tu hành khổ hạnh đã có từ hàng nghìn năm nay, tu khất thực cũng thường diễn ra nhưng ông Thích Minh Tuệ đã thành một hiện tượng, vì sao?
Trên con đường tu tập của ông Thích Minh Tuệ, nhận được sự quan tâm của nhiều người thành một hiện tượng. Tuy nhiên, với những sàm ngôn quấy phá, xuyên tạc, thậm chí thù hận, hoặc nhẹ hơn là câu khách, nhờ gió trộm măng...đó là những người không có Phật tâm, vướng vào tam ác nghiệp tham, sân, si.
Trong thế giới hiện đại, không ít người có 2 tư cách: Công dân của một hoặc hơn một quốc gia và tín đồ của một chính giáo nào đó. Một thông điệp dễ nhận ra một cách trực quan nhất đó là sự đồng cảm của đa số người tập trung trên đường theo ông Thích Minh Tuệ là sự đối lập giữa một bên chấp nhận khổ hạnh và không xin tiền với một bên là tham lam, làm tiền bằng đủ mọi cách bất chấp đạo lý và pháp luật: lừa đảo, buôn thần bán thánh, tranh giành, tham nhũng...cả bên đời và bên đạo.
Như vậy, tâm lý đa số nhân dân là hướng tới công lý của pháp luật, sự thuần hậu của đạo đức, sự đồng cam cộng khổ của tất cả. Họ sẵn sàng từ thiện, cứu trợ khi đồng bào bị bất hạnh nhưng cũng rất bức xúc trước những sự trục lợi bất chính, vô đạo. Đặc biệt là thái độ trước đồng tiền.
Người tu khổ hạnh đã có hàng hai ngàn rưỡi năm nay, tu khất thực cũng thường diễn ra, nhưng lần này nó thành hiện tượng là vì nó tích hợp về mặt tâm lý, về mặt tinh thần của đa số nhân dân hướng thiện. Do đó, chúng ta phải tự thắng ta trước, giáo hội phải tự thắng giáo hội trước. Khi đó, những thế lực “ma giáo” dù muốn cũng không thể quấy quả, lợi dụng được.
![]()
Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ
Để các thế lực thù địch không thể lợi dụng, chống phá?
Từ khi ông Thích Minh Tuệ trở thành hiện tượng mạng, một số tổ chức phản động lưu vong ở nước ngoài, các phần tử chống đối trong nước đã lấy hình ảnh trên để lồng ghép, tạo dựng, đưa thông tin sai sự thật về cá nhân ông Thích Minh Tuệ, xuyên tạc tự do tín ngưỡng, tôn giáo tại Việt Nam, gây chia rẽ giữa các tôn giáo, chống phá chính sách tôn giáo của Đảng, Nhà nước ta?
Có thể khẳng định, Nhà nước Việt Nam luôn thực hiện nhất quán chính sách tôn trọng và bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, quyền theo và không theo tôn giáo của người dân; bảo đảm sự bình đẳng, không phân biệt đối xử vì lý do tôn giáo, tín ngưỡng; bảo hộ hoạt động của các tổ chức tôn giáo bằng pháp luật. Những nỗ lực và thành tựu của Việt Nam về bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo cho người dân đã được cộng đồng quốc tế thừa nhận.
Thực tế, 6 năm qua, việc đi lại và thực hành hạnh nguyện của ông Thích Minh Tuệ đều diễn ra thuận lợi, không có khó khăn, cản trở và không gây ảnh hưởng tới an ninh, trật tự. Trong hành trình trở về của lần đi bộ thứ 4 của ông Thích Minh Tuệ đã xảy ra một số sự việc, nhận thức được quyền và nghĩa vụ của công dân, ông Thích Minh Tuệ đã tạm dừng việc đi bộ khất thực. Ngay trong thời gian ông Thích Minh Tuệ ẩn tu cũng đã có một số thông tin sai lệch, xuyên tạc ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự gây hoang mang dư luận. Mới đây, VTV đã phát bản tin có hình ảnh, tâm nguyện của ông Thích Minh Tuệ là cần thiết, vừa để định hướng dư luận, vừa đập tan các luận điều xuyên tạc.
Tôi cho rằng, để chống được các thế lực bên ngoài xuyên tạc, bịa đặt, tất cả các tổ chức xã hội cũng như Giáo hội phải tự đoàn kết. Khi đoàn kết những thế lực bên ngoài chống phá cũng vô hiệu. Tôi cho rằng, cái cần nhất để nhìn nhận giống như Lênin nói “Chúng ta không thua ai, chúng ta sợ nhất là ta thua ta”. Do đó, nếu nội bộ tổ chức đoàn kết thì không ai chia rẽ được.
Qua sự việc mà nhân dân đổ ra đường để đi theo ông Thích Minh Tuệ, chúng ta phải nhận thức được thông điệp “tại sao lại như vậy?” một cách sâu sắc. Khi tôi đi quan sát tổng thể sự việc này cũng đã đặt ra câu hỏi tại sao? Trước hết chúng ta phải đọc được thông điệp đúng đắn của hiện tượng này, từ đó có phương pháp một cách phù hợp, để không cho các thế lực bên ngoài, lợi dụng để tấn công. Các cơ quan quản lý họ đều nhận ra và nắm được hết tình hình. Mỗi người cần có ý thức, trách nhiệm để các thế lực bên ngoài không lợi dụng vào đó để chống phá. Chúng ta có thắng hay không là ở chính chúng ta.
Việc tu tập thực hành giáo lý nhà Phật là nhu cầu chính đáng của người dân và được pháp luật bảo hộ. Quyết định dừng bộ hành để ẩn tu của ông Thích Minh Tuệ cần được tôn trọng. Hãy để ông Thích Minh Tuệ tĩnh tâm tu tập. Ngay bản thân ông Thích Minh Tuệ đã từng khuyên: “Mọi người về làm công việc của mình, không cần ai đi theo nữa, bởi vì, đi theo vừa mất trật tự giao thông. Chúng tôi cũng không cần phải như thế này”.
Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi trên!
>>> Mời độc giả xem thêm video ông Thích Minh Tuệ chưa xác định được thời gian tiếp tục bộ hành:
Nguồn video: VTV1
Copy link
Quay lại
