Bảo vệ thiên nhiên là một phần cốt lõi trong mô hình vận hành kinh tế quốc gia

Việc bảo vệ các hệ sinh thái có thể mang lại lợi ích to lớn về việc làm, năng suất lao động và khả năng bền vững về tài chính, theo nhận định trong một báo cáo mới công bố ngày 30/10 của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB).

31/10/2025 13:13

Báo cáo nhấn mạnh rằng đầu tư vào thiên nhiên là yếu tố sống còn, do 75% sản lượng của khu vực đến từ các ngành nghề phụ thuộc vào thiên nhiên ở mức độ trung bình đến cao, trong khi thiên nhiên đang bị suy thoái với tốc độ đáng báo động.

Báo cáo Khí hậu châu Á-Thái Bình Dương 2025: Khai mở tiềm năng thiên nhiên cho phát triển kêu gọi các chính phủ đưa việc bảo vệ thiên nhiên trở thành một phần cốt lõi trong mô hình vận hành kinh tế quốc gia.

Báo cáo hối thúc các nước nâng cấp 'hệ điều hành' - bao gồm các nền tảng quản trị, chính sách và dữ liệu định hướng đầu tư - nhằm tạo môi trường thuận lợi cho dòng vốn tư nhân chảy vào lĩnh vực bảo tồn, nâng cao khả năng thích ứng và đổi mới sáng tạo.

Báo cáo cho rằng nguồn tài chính công nên được ưu tiên cho việc xây dựng các hệ thống có khả năng thu hút đầu tư tư nhân. Thông qua việc định hướng nguồn lực công vào cải cách quản trị, chính sách và dữ liệu, các chính phủ có thể kích hoạt dòng vốn tư nhân quy mô lớn cho tăng trưởng có tác động tích cực tới thiên nhiên.

Thiên nhiên vẫn đang bị đánh giá thấp và không được đầu tư đúng mức. Trong hơn 270 nghìn tỷ USD tài sản tài chính toàn cầu, chỉ khoảng 200 tỷ USD mỗi năm, dưới 1%, được dùng để hỗ trợ các khoản đầu tư tích cực với thiên nhiên. Chúng bao gồm các hoạt động canh tác bền vững, như đa dạng cây trồng để giúp cải tạo đất và đa dạng sinh học, hay sử dụng đất ngập nước và rừng ngập mặn để không chỉ phòng, chống lũ lụt mà còn giúp cải thiện chất lượng nước, lưu trữ các-bon và hỗ trợ sinh kế nghề cá.

Để thu hẹp khoảng cách tài trợ cho khí hậu và đa dạng sinh học tại châu Á và Thái Bình Dương, sẽ cần hơn 1.000 tỷ USD mỗi năm.

Ông Albert Park, Chuyên gia Kinh tế trưởng của ADB, nhận định: 'Các hệ sinh thái lành mạnh không phải là yếu tố môi trường phụ trợ trong câu chuyện tăng trưởng của khu vực. Chúng là tài sản sản xuất cốt lõi cho tăng trưởng và năng lực thích ứng của châu Á. Các quốc gia đầu tư vào thiên nhiên là đang đầu tư vào năng lực cạnh tranh và sự ổn định tài khóa của chính họ'.

Báo cáo trình bày lộ trình 10 năm nhằm giúp các nền kinh tế lồng ghép yếu tố thiên nhiên vào các hệ thống kinh tế và tài chính, với sự thừa nhận rằng mỗi nền kinh tế có xuất phát điểm khác nhau. Các hành động ngắn hạn được khuyến nghị bao gồm cải cách trợ cấp, hạch toán vốn tự nhiên, và quy hoạch ở quy mô không gian phù hợp, thậm chí vượt ra ngoài biên giới quốc gia. Các cải cách dài hạn tập trung vào việc điều chỉnh nền tảng quản trị, dữ liệu và tài chính nhằm mang lại lợi ích kép về môi trường và kinh tế.

Các nền kinh tế trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương đã và đang triển khai những bước đi cụ thể để coi thiên nhiên như một loại vốn sản xuất, cũng như có vị trí thuận lợi để dẫn đầu thế giới trong việc cải thiện các hệ thống kinh tế nhằm bảo đảm thịnh vượng lâu dài.

Các tổ chức tài chính phát triển như ADB có thể đóng vai trò quan trọng trong việc khai mở tiềm năng của thiên nhiên cho phát triển, thông qua huy động tài chính, cung cấp hỗ trợ kỹ thuật, và thúc đẩy hợp tác khu vực.

Theo KHẮC KIÊN/Nhân dân