Gia cố 'lá chắn xanh' cho mục tiêu tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến khó lường, việc phát triển rừng ven biển tại Đồng bằng sông Cửu Long không chỉ dừng lại ở nhiệm vụ sinh thái mà còn là động lực cốt lõi cho tăng trưởng xanh. Tuy nhiên, nghịch lý 'trồng nhiều, mất cũng nhiều' do sạt lở đang đặt ra bài toán cấp bách cho giai đoạn mới.

08/12/2025 13:49

Công trình kè ứng phó với sạt lở ven biển tây tỉnh Cà Mau kết hợp với phục hồi rừng phòng hộ ven biển.

Mối quan ngại nêu trên được nêu ra tại hội thảo sơ kết thực hiện Đề án 'Bảo vệ và phát triển rừng vùng ven biển nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030', diễn ra tại Cà Mau vào sáng 8/12.

Theo đánh giá của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, giai đoạn 2021-2025 đánh dấu sự chuyển biến tích cực trong công tác giữ rừng tại 21 tỉnh, thành phố ven biển. Cụ thể, các địa phương đã bảo vệ thành công hơn 281.000ha rừng, vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra.

Công tác phát triển rừng cũng đạt những con số ấn tượng với tổng diện tích trồng mới đạt hơn 11.600ha, bao gồm khoảng 7.700ha rừng ngập mặn và hơn 4.100ha rừng phòng hộ chắn gió, chắn cát. Bên cạnh đó, các địa phương đã thực hiện khoanh nuôi, xúc tiến tái sinh gần 8.000ha và trồng khoảng 329 triệu cây phân tán.

Để đạt được kết quả này, nguồn lực đầu tư là không nhỏ. Hơn 2.600 tỷ đồng từ ngân sách trung ương, địa phương, vốn ODA và xã hội hóa đã được giải ngân cho 147 dự án bảo vệ và phát triển rừng.

Đi kèm với đó là hệ thống hạ tầng hỗ trợ như đê kè, tường mềm chắn sóng, tháp canh và đường tuần tra được đầu tư bài bản.

Là địa phương đăng cai hội nghị và cũng là 'thành trì' rừng ngập mặn lớn nhất cả nước, Cà Mau trở thành điển hình cho bức tranh lâm nghiệp ven biển. Trong 5 năm qua, tỉnh này dẫn đầu nhóm các tỉnh báo cáo với diện tích trồng rừng ven biển đạt gần 1.880ha.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau Phan Minh Chí, Cà Mau hiện duy trì ổn định hơn 148.000ha rừng và đất lâm nghiệp. Trong đó, hơn 102.000ha rừng ngập mặn giữ vai trò 'trái tim' của hệ sinh thái ven biển khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Tuy nhiên, Cà Mau cũng là nơi thể hiện rõ nhất thách thức của thiên nhiên. Dù nỗ lực trồng mới và phục hồi hàng nghìn ha, nhưng tình trạng sạt lở nghiêm trọng ở cả hai bờ biển đông và tây đang 'nuốt chửng' trung bình khoảng 300 ha rừng mỗi năm. Đây là một thực tế khắc nghiệt: Trồng được rừng đã khó, giữ được đất để rừng trụ vững càng khó hơn.

Bên cạnh yếu tố thiên tai, các địa phương ven biển tham gia hội nghị cũng nêu rõ 'bài toán' nan giải về quỹ đất. Diện tích đất dành cho trồng rừng ngày càng thu hẹp, manh mún, trong khi nhiều nơi phải áp dụng các giải pháp kỹ thuật tạo bãi bồi nhân tạo dẫn đến chi phí đầu tư rất cao. Đặc biệt, ô nhiễm môi trường và rác thải ven bờ cũng đang đe dọa trực tiếp đến khả năng sinh trưởng của rừng ngập mặn…

Trước thực trạng đó, mục tiêu cho giai đoạn 2026-2030 được xác định với trọng tâm là chất lượng và tính bền vững. Các tỉnh ven biển đặt mục tiêu khôi phục và phát triển 23.374ha rừng. Trong đó trồng mới 13.558ha (gồm hơn 5.100ha rừng ngập mặn). Đồng thời, công tác trồng bổ sung và làm giàu rừng sẽ được thực hiện trên diện tích gần 9.800 ha nhằm nâng cao khả năng phòng hộ.

Việc hoàn thành các mục tiêu này không chỉ để bảo vệ đê điều hay chắn sóng, mà chính là chìa khóa để khu vực Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng an toàn với biến đổi khí hậu và hiện thực hóa khát vọng tăng trưởng xanh trong thập kỷ tới.

Theo HỮU TÙNG/Nhân dân