Tỷ lệ nhận lương hưu thế nào nếu giảm số năm đóng BHXH xuống 15 năm?

Đề xuất giảm số năm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) tối thiểu để nhận lương hưu từ đủ 20 năm xuống còn 15 năm tại dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) đang nhận được ý kiến đồng tình của nhiều người, nhiều phía. Nếu đề xuất này được thông qua, mức lương hưu người dân nhận được sẽ như thế nào?

27/09/2023 19:16

Liên quan đến nội dung này, dự thảo Luật BHXH sửa đổi nêu rõ: Người tham gia BHXH bắt buộc, tham gia BHXH tự nguyện có 15 năm đóng BHXH được nghỉ hưởng lương hưu hằng tháng, khi đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của Bộ luật Lao động (áp dụng theo lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu với nữ lên 60 tuổi, nam lên 62 tuổi của Bộ luật Lao động năm 2019).

Có lương hưu, người cao tuổi sẽ có điểm tựa an sinh.

Mức hưởng lương hưu hằng tháng bằng 45% tiền lương bình quân tháng đóng BHXH khi nữ đóng 15 năm, nam đóng 20 năm. Sau đó, mỗi năm đóng BHXH cộng thêm 2% vào lương hưu. Tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa là 75% mức lương tính đóng BHXH.

Đến tuổi nghỉ hưu, lao động nam đóng BHXH từ đủ 15 đến dưới 20 năm sẽ được nhận lương hưu theo số năm đóng, mỗi năm đóng được tính bằng 2,25% bình quân tháng lương tính đóng BHXH.

Như vậy, nếu lao động nam có 15 năm tham gia BHXH, lương hưu mà họ được nhận tương đương 33,7% tiền lương tháng tính đóng. Sau đó, mỗi năm đóng cộng thêm 2,25% cho tới năm thứ 20 (đạt 45% tiền lương tính đóng). Từ năm đóng thứ 21 trở đi, mỗi năm người lao động tham gia BHXH được cộng thêm 2% vào lương hưu.

Nếu đề xuất nêu trên được thông qua, tỷ lệ hưởng lương hưu tối thiểu theo số năm đóng BHXH tối thiểu sẽ giảm nhẹ so với hiện nay, tỷ lệ giảm của lao động nam nhiều hơn so với nữ.

Tuy nhiên, với chế độ hưu trí, Nhà nước liên tục điều chỉnh tăng lương cho người thụ hưởng. Hơn nữa, người nghỉ hưu còn được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí trong suốt quá trình hưởng lương hưu để được chi trả phần lớn chi phí khám, chữa bệnh trong những năm tháng tuổi già. Khi người thụ hưởng lương hưu qua đời, thân nhân nhận về chế độ tử tuất. Thế nên, chỉ cần có lương hưu, đời sống của người nghỉ hưu sẽ ổn định hơn.

Ngoài ra, việc giảm điều kiện hưởng lương hưu còn tạo cơ hội cho những người tham gia BHXH muộn, hoặc quá trình tham gia không liên tục, hoặc thời gian tham gia ngắn vẫn được hưởng lương hưu, giúp họ không phải lựa chọn hưởng BHXH một lần.

Trên thực tế, những năm gần đây, số lao động nhận BHXH một lần gia tăng đặt ra bài toán không dễ tìm lời giải cho sự phát triển ổn định, bền vững của Quỹ BHXH nói riêng, an sinh xã hội nói chung.

Theo thống kê, sau hơn 7 năm thực hiện Luật BHXH năm 2014 (có hiệu thực thi hành từ ngày 1-1-2016), các cơ quan chức năng ghi nhận 476.000 trường hợp hưởng BHXH một lần đã tham gia BHXH từ 10 năm trở lên với độ tuổi từ 40 trở lên. Cùng với đó là hơn 53.000 người đã hết tuổi lao động phải nhận BHXH một lần do chưa đủ 20 năm tham gia BHXH bắt buộc; hơn 20.000 người khi đến tuổi nghỉ hưu chưa đủ thời gian đóng BHXH phải đóng một lần cho thời gian còn thiếu để hưởng lương, dẫn đến nhiều thiệt thòi cho chính họ và xã hội.