Vụ tử tù Hồ Duy Hải: Khi nào quyết định của Hội đồng thẩm phán bị hủy?

Nếu Ủy ban thường vụ Quốc hội yêu cầu, Ủy ban tư pháp của Quốc hội, Viện trưởng VKSND Tối cao kiến nghị thì Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao phải mở phiên họp để xem xét lại quyết định của mình.

11/05/2020 09:40

Từ ngày 6-8/5, Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao đã xét phiên giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải giết người, cướp tài sản xảy ra tại bưu điện Cầu Voi (xã Nhị Thành, huyện Thủ Thừa, Long An). Bảo vệ quan điểm kháng nghị, đại diện VKSND Tối cao đã chỉ ra nhiều điểm mâu thuẫn trong vụ án mạng nghiêm trọng này.

Sau khi phân tích những vi phạm của các cơ quan tố tụng tỉnh Long An, đại diện VKSND Tối cao đề nghị Hội đồng thẩm phán tuyên hủy hai bản án mà các cấp tòa đã kết tội Hồ Duy Hải. Tuy nhiên, Hội đồng thẩm phán đã không chấp nhận kháng nghị của VKSND Tối cao và khẳng định đủ cơ sở kết luận Hồ Duy Hải đã sát hại 2 nữ nhân viên bưu cục Cầu Voi.

Dư luận băn khoăn, với phán quyết trên, liệu tử tù Hồ Duy Hải có còn cơ hội sống trong trường hợp oan sai? Liệu cơ quan nào có quyền hủy quyết định của Hội đồng thẩm phán?

Toàn cảnh phiên giám đốc thẩm của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao (ảnh TL)

Luật sư Vũ Anh Tuấn (Đoàn luật sư Hà Nội) cho rằng, quyết định giám đốc thẩm của Hội đồng thẩm phán vẫn có thể bị xem xét lại theo thủ tục đặc biệt. Theo Điều 404 (BLTTHS 2015) quy định: 'Khi có căn cứ xác định quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao có vi phạm pháp luật nghiêm trọng hoặc phát hiện tình tiết quan trọng mới có thể làm thay đổi cơ bản nội dung quyết định mà Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao không biết được khi ra quyết định đó, nếu Ủy ban thường vụ Quốc hội yêu cầu, Ủy ban tư pháp của Quốc hội, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao kiến nghị, Chánh án TAND Tối cao đề nghị thì Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao phải mở phiên họp để xem xét lại quyết định đó…'.

Luật sư Tuấn phân tích: 'Khi có yêu cầu của Ủy ban thường vụ Quốc hội hoặc có quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao nhất trí xem xét lại quyết định của mình thì Chánh án TAND Tối cao tổ chức việc thẩm định hồ sơ vụ án và tổ chức việc xác minh, thu thập chứng cứ, tài liệu, đồ vật trong trường hợp cần thiết. Việc thẩm định hồ sơ vụ án, xác minh, thu thập chứng cứ, tài liệu, đồ vật phải làm rõ có hay không có vi phạm pháp luật nghiêm trọng hoặc có hay không có tình tiết quan trọng mới làm hay đổi cơ bản nội dung quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao'.

Cũng theo luật sư Tuấn, trong phiên họp này, Viện trưởng VKSND Tối cao phải tham dự và phát biểu quan điểm về việc có hay không có vi phạm pháp luật nghiêm trọng hoặc có hay không có tình tiết mới quan trọng làm thay đổi cơ bản nội dung quyết định của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao và quan điểm về việc giải quyết vụ án.

'Sau khi nghe Chánh án TAND Tối cao báo cáo, nghe ý kiến của Viện trưởng VKSND Tối cao… Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao quyết định: Không chấp nhận yêu cầu của Ủy ban thường vụ Quốc hội, kiến nghị của Ủy ban tư pháp của Quốc hội, Viện trưởng VKSND Tối cao, đề nghị của Chánh án TAND Tối cao và giữ nguyên quyết định của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao; Hủy quyết định của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao, hủy bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật có vi phạm pháp luật và quyết định về nội dung vụ án;

Hủy quyết định của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao, hủy bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật có vi phạm pháp luật để điều tra lại hoặc xét xử lại; Quyết định của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao phải được ít nhất 3/4 tổng số thành viên của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao biểu quyết tán thành.

Như vậy, Quyết định của Hội đồng thẩm phán TAND khi bác kháng nghị của VKSND Tối cao chưa phải là quyết định cuối cùng. Quyết định này vẫn có thể bị xem xét lại và bị hủy. Điều này có nghĩa, cơ hội sống của tử tù Hồ Duy Hải vẫn còn', luật sư Tuấn nói.

>> Xem thêm: Giám đốc thẩm vụ Hồ Duy Hải: Vì sao không oan?