Câu hỏi: Cháu chào bác sĩ! Cháu là nữ ạ, năm nay bắt đầu vào đại học, cháu sẽ lên Hà Nội nhập học và học ở đó 4 năm. Trước đây ở nhà cháu cũng được bố mẹ chăm sóc cẩn thận, không phải làm gì, chỉ biết học, đạt được thành tích cao cho bố mẹ hài lòng. Giờ chuẩn bị lên thành phố, ở một mình, cháu thấy cũng lo không biết tự chăm sóc sức khoẻ thế nào? Một vấn đề nữa cháu cũng thấy lo là chuyện tình cảm, cháu thấy các anh chị học trên đấy, không có bố mẹ bên cạnh, đã sống thử, quan hệ tình dục trước hôn nhân cháu cũng thấy lo, sợ mình 'vướng' vào chuyện đấy thì xử lý ra sao? Cháu mong bác sĩ giúp cháu để cháu được an toàn, hoàn thành các mơ ước của mình. Cháu cảm ơn ạ!
Ảnh minh họa: Internet
Bác sĩ Tiin trả lời:
Cảm ơn bạn đã tâm sự với chúng tôi. Trước tiên xin chúc mừng bạn đã thành công trong đợt thi vừa rồi, toại nguyện của bản thân và của gia đình. Chắc bố mẹ bạn cũng lo lắm đấy, từ trước đến nay con gái bé bỏng luôn là 'vũ trụ' của cả nhà, nay con đã trưởng thành, bước sang trang mới với nhiều nguy cơ, không có bố mẹ ở bên cạnh, không biết điều gì đang chờ con ở phía trước.
Tôi cũng đã có con trải qua thời kỳ của các bạn, rất hiểu và thông cảm với bố mẹ các bạn. Nhưng cũng phải chấp nhận thực tế các con đang rời xa vòng tay của mình, không biết con có đủ bản lĩnh để hoàn thành ước mơ của mình không? Cuộc sống của con có bình yên không?...
Trước đây khi ở với bố mẹ, nhiều bạn được chăm lo 'tới tận răng', không biết tự lập, không biết nấu ăn, giặt quần áo, chăm sóc bản thân khi khoẻ, khi ốm, thậm chí các vật dụng cá nhân mẹ cũng lo nốt. Kỹ năng giao tiếp ứng xử, xử lý tình huống gần như không có. Dinh dưỡng hoàn toàn do bố mẹ lo... nhất là các bạn nhà có điều kiện. Các bạn có hoàn cảnh khó khăn, vấn đề này cũng có thể gặp nhưng ảnh hưởng ít hơn.
Vấn đề các bạn cần quan tâm đầu tiên là ăn, ở, học tập. Chỉ gói gọn trong mấy từ nhưng rất nhiều vấn đề. Quản lý tài chính, cân đối tiền do bố mẹ chu cấp để đảm bảo dinh dưỡng, sức khoẻ mới có thể học tập tốt được. Cần lập kế hoạch (càng chi tiết càng tốt) khoản kinh phí mà mình có, 'ô' nào để ra 'ô' đấy mới chủ động được, tránh tình trạng tiêu pha không kiểm soát, chạy theo cảm hứng, phung phí, chưa đến cuối tháng đã hết tiền.
Tự nấu ăn được là tốt nhất. Vừa rèn nữ công gia chánh, đảm bảo an toàn thực phẩm, tiết kiệm, tìm hiểu thêm kiến thức về dinh dưỡng an toàn, đúng cách, cân đối (không bị suy dinh dưỡng hoặc béo phì), đảm bảo đủ chất đáp ứng sự phát triển của cơ thể, cường độ học tập. Hạn chế ăn thức ăn nhanh, chế biến sẵn, thức ăn để lưu lâu.
Ở phải sạch sẽ, năng quét dọn, sắp xếp gọn gàng, tạo không gian thoáng mát. Thường xuyên giặt giũ quần áo, chăn ga, gối, giường, đệm... tránh các bệnh da liễu, nhiễm trùng nhiễm khuẩn.
Học tập, theo phương pháp mới, học chủ động, học nhiều... đòi hỏi phải có phương pháp tốt, thích nghi với điều kiện, yêu cầu mới, tranh thủ thời gian học những gì mình thích, cần thiết. Bố trí thời gian học hợp lý, không quá sức, tránh căng thẳng thần kinh. Chia sẻ với bạn bè cũng là cách giải toả áp lực tốt trong học tập.
Tự tìm cách vận động, rèn luyện chăm sóc sức khoẻ cho bản thân, duy trì được thành thói quen tốt sẽ có lợi cho sức khoẻ lâu dài. Tranh thủ thời gian rỗi tìm hiểu thêm về kỹ năng sống, giao tiếp, ứng xử để chuẩn bị hành trang khi ra trường.
Vấn đề thứ hai là chuyện tình cảm. Khi mình vào đại học, tâm sinh lý của mình thay đổi rất nhiều so với lúc trước. Mình thấy 'lớn' hơn, được tự do làm những gì mình thích, chỉ cần 'chệch' hướng, mình sẽ đánh mất tương lai. Sự thay đổi của cơ thể (kể cả thay đổi sinh lý, xuất hiện ham muốn, rung động, thích thú người khác giới, thích được quan tâm, chăm sóc, được khen...), chưa kể một số lý do nào đó (về hoàn cảnh gia đình, thất bại trong học tập, ốm đau, bệnh tật, sự thay đổi của bạn bè...) khiến bạn thấy yếu đuối, hoang mang... là những yếu tố nguy cơ có thể dẫn đến tình trạng bất lợi cho bạn. Lúc này, nếu không tỉnh táo trước những cám dỗ, bạn rất dễ bị mất kiểm soát, chạy theo cảm xúc của bản thân và của người khác, kể cả chuyện có quan hệ tình dục trước hôn nhân. Nếu chưa được trang bị các kiến thức về sức khoẻ sinh sản, các biện pháp tránh thai, các bệnh lây truyền qua đường quan hệ tình dục... bạn sẽ bị động, khi gặp 'sự cố' sẽ ảnh hưởng đến kế hoạch của mình.
Rất nhiều điều đang chờ các bạn ở phía trước, rất mong các bạn tỉnh táo, sớm 'hạ cánh' với thực tế trước mắt, cần chia sẻ với bố mẹ, người thân bất kể vấn đề gì. Chủ động tìm hiểu kiến thức qua các kênh khác nhau. Chuẩn bị thật sẵn sàng, càng đủ càng tốt cho cuộc sống của bản thân. Hy vọng các bạn sẽ hoàn thành được ước mơ của mình, tiền đề cho cuộc sống sau này. Còn rất nhiều vấn đề với các bạn. Rất mong khi gặp băn khoăn gì các bạn có thể chia sẻ với chúng tôi. Cám ơn sự tin cậy của các bạn.
Mọi thắc mắc về sức khỏe giới tính, bạn vui lòng gửi câu hỏi trực tiếp TẠI ĐÂY hoặc gửi đến hòm thư bandoc@tiin.vn. Câu hỏi của bạn sẽ được bác sĩ Tiin Hoàng Thúy Hải giải đáp vào thứ 3 và thứ 6 hàng tuần. (Nhớ là gửi thư bằng tiếng Việt có dấu bạn nhé!).