Những thông tin được đăng tải trên tờ The Guardian trong bài viết gây chấn động khi phát hiện amiăng trong gần 700 trường học ở Anh khiến nhiều người lo ngại.
Theo báo cáo về các trường học này, khoảng 90% các tòa nhà trong trường học có chứa amiăng, chủ yếu bao quanh đường ống dẫn và trong các bức tường, trần nhà.
Dù Cơ quan Quản lý sức khỏe và An toàn (HSE) của Anh cho biết, amiăng sẽ chỉ gây nguy hiểm nếu các công trình bị phá dỡ, giải phóng các sợi amiăng vào không khí.
Tuy vậy, những người quan tâm đến amiăng cho rằng mối nguy từ amiăng trong các trường học rất khó kiểm soát bởi không ai có thể biết chính xác vị trí cũng như khi nào chất này sẽ bị giải phóng vào không khí. Ngay cả hậu quả do tiếp xúc với amiăng cũng chỉ được biết hàng chục năm sau. Đặc biệt, nghiên cứu đã chỉ ra rằng với trẻ em thì việc tiếp xúc với amiăng sẽ nguy hiểm hơn, ảnh hưởng tới sức khỏe của các em trong tương lai.
Amiăng sẽ chỉ gây nguy hiểm nếu các công trình bị phá dỡ (ảnh: The Guardian)
Trong năm 2018, Chính phủ Anh cũng đã đưa ra các quy trình đảm bảo quản lý an toàn amiăng, đảm bảo cho việc tìm hiểu thêm về tác hại của amiăng trong trường học. Theo yêu cầu công bố thông tin, trong số 2.952 cơ quan trường học tham gia khảo sát, đã có 2.570 (87%) cơ quan báo cáo phát hiện amiăng ở ít nhất 1 trong các tòa nhà của họ.
Hiện Bộ GDĐT Anh (DfE) cũng đã cung cấp danh sách 676 trường học không quản lý amiăng theo quy trình đảm bảo quản lý an toàn amiăng chung. Sắp tới HSE cũng sẽ tiến hành kiểm tra các trường này.
Mặc dù vậy, thông tin hệ thống giám sát không thực hiện tròn vai trò của mình khi buông lỏng quản lý về amiăng trong gần 700 trường học thực sự gây sốc.
Sức khỏe và cuộc sống của hàng nghìn nhân viên và học sinh có thể bị ảnh hưởng. Nhiều năm nay HSE bị cắt giảm kinh phí, giờ lại phải lo điều tra các trường này nên cơ quan này sẽ phải nỗ lực để thực thi trách nhiệm của họ.
Cũng theo số liệu của HSE, ước tính mỗi năm có khoảng 5.000 người chết vì ung thư phát tác mà nguyên nhân là do tiếp xúc với amiăng trong quá khứ.
Còn theo số liệu Cơ quan thống kê quốc gia của Anh (ONS), từ năm 2001 đã có ít nhất 305 người làm trong lĩnh vực giáo dục bị chết vì ung thư trung biểu mô, một loại ung thư có nguyên nhân chủ yếu do tiếp xúc với amiăng gây ra.
Một công bố khác năm 2018 cũng cho thấy, tỷ lệ tử vong do ung thư trung biểu mô ở các giáo viên cao gấp năm lần so với những nhóm không tiếp xúc với chất amiăng.
Năm 2017, một khảo sát thực hiện trong Liên minh Giáo dục quốc gia (NEU) cũng đã thu được kết quả với 46% đối tượng được phỏng vấn cho biết trong trường học của họ có amiăng, phân nửa không biết amiăng ở đâu. Trong khi gần 75% người biết vị trí của chất này cho biết chúng ở những vị trí rất dễ tiếp xúc như sàn, trần nhà, cửa sổ.
Theo NEU, những vật liệu chứa amiăng sẽ nguy hiểm hơn khi chúng bị xuống cấp, hư hỏng, mà giờ đây 60% các công trình này đã có tuổi đời 40 năm.
Lucie Stephens, một giáo viên bắt đầu khởi xướng chiến dịch amiăng trong trường học sau khi mẹ cô tử vong vì ung thư trung biểu mô vào năm 2016. Bà Sue Stephens, mẹ của Lucie Stephens, từng là giáo viên tiểu học suốt 30 năm và bà được chẩn đoán mắc ung thư năm 2014.
Trong quá trình tìm hiểu nguyên nhân gây ung thư đối với bà Sue đã chỉ ra rằng, xác suất bà bị phơi nhiễm cao do các chất công nghiệp với khả năng tiếp xúc với chất đó trong thời gian giảng dạy tại trường học ở Buckinghamshire.
Điều khiến Lucie lo lắng là bà Sue hoàn toàn không biết mình đã thường xuyên tiếp xúc với amiăng, bà không thể tự bảo vệ mình cũng như bảo vệ học trò, những học sinh đó giờ cũng đã khoảng 40.
Hiện Lucie và các tổ chức kêu gọi chính phủ loại bỏ amiăng ra khỏi trường học. Bà cũng đang vận động để chính phủ xây dựng một trang web công bố tên tất cả các trường có amiăng, và thường xuyên cập nhật thông tin cho trang này.
Trước đó, hồi tháng 4 vừa qua, Học viện Latime AP, London đã buộc phải đóng cửa do phát hiện amiăng trong các khung cửa tòa nhà Victoria. Kết quả điều tra của HSE cho biết đã phát hiện thấy amiăng tại các công trình trong Trường Tiểu học và mầm non Brunel, Saltash, Cornwal.
Nói về sự nguy hiểm của việc tiếp xúc với amiăng, nhà vận động chống amiăng Charles Pickles nói biết, thập niên 1960-1970 chúng ta biết rằng hút thuốc là nguy hiểm, nhưng sau đó chúng ta bất ngờ hơn với các kết quả nghiên cứu rằng hút thuốc thụ động cũng có thể gây ung thư. Amiăng cũng như vậy.
Nếu bạn từng làm việc trong ngành xây dựng hoặc trong một nhà máy sản xuất các vật liệu có chứa amiăng từ những năm 60, 70, 80, khả năng bạn bị phơi nhiễm với chất này khá cao và dường như số phận của bạn đã được định đoạt.
Điều nguy hiểm là hầu hết amiăng vẫn đang tồn tại trong các tòa nhà công cộng. Không có sự cảnh báo mất an toàn nào từ chất amiăng trong các công trình này. Chúng vẫn tồn tại và các công trình thì đang xuống cấp, hư hại.
Nói về vấn đề an toàn sức khỏe đối với những người đang sống và làm việc trong môi trường có chứa amiăng, người phát ngôn Bộ GDĐT Anh cho biết, sự an toàn của học sinh và những người làm trong ngành giáo dục là sự quan tâm hàng đầu của họ, vì vậy yêu cầu các trường cung cấp thông tin theo đúng quy trình đảm bảo quản lý amiăng. Việc tìm hiểu và cung cấp thông tin cũng sẽ giúp bộ phận quản lý của trường hiểu hơn về việc quản lý amiăng trong trường học.
Hiện HSE đã làm việc với Bộ GDĐT và đề nghị sử dụng các chỉ số trong quy trình đảm bảo quản lý an toàn amiăng trong việc cung cấp thông tin cơ bản phục vụ cho kế hoạch đến kiểm tra gần 700 trường học này.