Khi điểm danh bằng camera, họp phụ huynh qua Zoom (Kỳ 2)

Từ camera điểm danh đến họp phụ huynh qua Zoom, công nghệ đang thay đổi lớp học - nhưng cảm xúc con người liệu có còn nguyên vẹn?

10/05/2025 12:00

19h tối, tại trường THCS X. (Hà Nội), ớp học vắng lặng, không một phụ huynh nào có mặt, nhưng buổi họp phụ huynh lớp 7A1 vẫn diễn ra đều đặn. Ở đầu bên kia màn hình, 39 phụ huynh - người ở Việt Nam, người ở nước ngoài – cùng giáo viên chủ nhiệm kết nối qua Zoom. Một bảng điểm học tập đầy đủ, biểu đồ tiến bộ của từng học sinh, bản chấm công số… hiện rõ trên màn hình.

'Có phụ huynh đang công tác ở Nhật vẫn tham gia đều. Chúng tôi còn ghi hình để người bận có thể xem lại, tránh bỏ lỡ thông tin quan trọng về con cái,' cô giáo Thu Trang chia sẻ.

Cuộc họp phụ huynh như vậy, giờ đây không còn là chuyện lạ. Theo số liệu Bộ GD&ĐT công bố cuối tháng 4/2025, đã có hơn 6.700 trường phổ thông trên cả nước triển khai họp phụ huynh định kỳ qua nền tảng số - chiếm 18% tổng số cơ sở giáo dục phổ thông. Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng là ba địa phương dẫn đầu về tỷ lệ áp dụng.

Khi mỗi học sinh được 'chấm công' bằng AI

Không chỉ họp trực tuyến, nhiều trường học đã triển khai hệ thống điểm danh tự động bằng công nghệ nhận diện khuôn mặt.

Tại Trường THPT P. (Nghệ An), từ 6h30 mỗi sáng, cổng trường không chỉ đón học sinh mà còn ghi nhận dữ liệu khuôn mặt, biểu cảm và giờ đến lớp. Tất cả được hệ thống AI xử lý và gửi cảnh báo tức thời nếu có học sinh đi muộn hoặc vắng mặt không phép. Hơn 1.200 học sinh của trường đã được tích hợp dữ liệu định danh điện tử, kết nối trực tiếp với phụ huynh qua ứng dụng học bạ số.

Ông P.V.H., Hiệu trưởng nhà trường, cho biết: 'Chúng tôi giảm được 90% tình trạng khai gian sĩ số. Quan trọng hơn, phụ huynh luôn nắm được lịch sử đến lớp của con mình chỉ bằng vài thao tác đơn giản.'

Không thể phủ nhận: công nghệ đang giúp trường học nhanh hơn, minh bạch hơn và quản lý chính xác hơn. Nhưng bên cạnh những thuận tiện về thời gian, chi phí và dữ liệu, lại dấy lên những băn khoăn về cảm xúc, sự gắn kết và vai trò con người trong giáo dục.

Chị Trần Thị Mai (phụ huynh lớp 6, Hà Đông) thừa nhận: 'Tôi có thể họp phụ huynh khi đang ở công ty hay công tác xa. Nhưng thật ra, tôi vẫn nhớ cảm giác cùng con ngồi cạnh nhau trong lớp, nghe cô giáo chia sẻ trực tiếp, rồi trò chuyện cùng phụ huynh khác sau buổi họp.'

Một khảo sát cho thấy: 63% phụ huynh đánh giá cao tính linh hoạt của họp trực tuyến, nhưng gần 40% vẫn mong muốn có ít nhất một buổi họp trực tiếp mỗi học kỳ để duy trì tính kết nối và cảm xúc thật.

Cảm xúc - nền tảng không thể số hóa

Câu hỏi đặt ra là: chuyển đổi số trong trường học có đang đi quá nhanh mà bỏ quên giá trị cốt lõi – sự hiện diện cảm xúc giữa thầy cô, học sinh và phụ huynh?

Một tiến sĩ Giáo dục học cảnh báo: 'Trường học không chỉ là nơi truyền đạt kiến thức. Đó còn là không gian của tương tác xã hội, của những ánh mắt động viên, những lời khen, lời trách đúng lúc. Những điều đó, công nghệ chưa thể thay thế.'

Chuyển đổi số phải gắn liền với 'chuyển đổi nhận thức' – để không ai nhầm lẫn rằng số hóa là phủi sạch cảm xúc. Một nền giáo dục thông minh không chỉ vận hành trơn tru mà còn biết gìn giữ những gì nhân văn nhất trong thời đại số.

Những tín hiệu tích cực vẫn tiếp tục đến. Nhiều trường học đang thử nghiệm mô hình 'họp phụ huynh kết hợp': phần báo cáo chung qua Zoom, phần trao đổi cá nhân sẽ hẹn gặp trực tiếp hoặc gọi điện riêng.

Sở GD&ĐT Quảng Ninh đã khuyến khích các trường tích hợp 'phản hồi cảm xúc' vào biểu mẫu học tập - cho phép giáo viên và phụ huynh hiểu hơn về trạng thái tâm lý học sinh sau mỗi kỳ học.

Thế hệ học sinh hôm nay lớn lên cùng công nghệ. Nhưng để các em thực sự trưởng thành, trường học vẫn cần là nơi ươm mầm sự lắng nghe, nơi mà mỗi cái gật đầu, mỗi lần trao đổi trực tiếp đều có giá trị nuôi dưỡng lòng tin.

Giáo dục vẫn đang từng bước chuyển đổi số, nhưng những điều chạm đến trái tim học sinh lại đến từ những điều rất đỗi giản dị: ánh mắt cô giáo, lời động viên của cha mẹ. Công nghệ có thể thay đổi cách chúng ta dạy và học, nhưng chỉ có con người mới gìn giữ được linh hồn của giáo dục.

Theo San San/VTV News