15/8/2019, một đoạn video được lan truyền trên mạng xã hội Trung Quốc khiến cộng đồng mạng dậy sóng. Trong video, chân trái của một cậu bé bị buộc xích và khóa lại, ngay cả khi bé đang ăn. Một đầu xích do một ông già cầm.
Nhân vật chính trong đoạn video được tìm ra là ông Shimou (70 tuổi, Vân Nam Trung Quốc), còn cậu bé chính là cháu nội của ông.
Ông Shimou cho biết, con trai ông mất sớm, vợ bỏ nhà đi khi bé Qi mới 6 tháng tuổi nên Qi sống cùng ông bà nội từ đó.
Qi vốn là một đứa trẻ ngoan, nhưng năm học đó, cậu bé thay đổi tính nết, thường xuyên bỏ học và quậy phá. Thậm chí, cậu bé còn đánh lại ông khi ông yêu cầu cậu đi học. Vì sợ cháu bỏ đi, ông Shimou đã xích cháu mỗi khi đi làm đồng.
'Chúng tôi già, không có sức để chạy theo tìm nếu cháu bỏ đi, dù tôi cũng biết không nên dùng bạo lực như vậy với cháu', ông nói.
Qi được đưa đi kiểm tra y tế, không thấy bất cứ thương tích, sang chấn tâm lý nào. Dù vậy, ông Shimou cũng bị cảnh sát phạt hành chính vì có dấu hiệu ngược đãi trẻ em.
'Trẻ em ngỗ nghịch là điều không thể tránh khỏi, nhưng không thể áp dụng cách cực đoan này chỉ để ép chúng đi học', một cảnh sát nói.
Hành vi tiêu cực từ người lớn có thể để lại hậu quả nặng nề cho trẻ nhỏ
Mặc dù cậu bé Qi may mắn không bị bất cứ sang chấn tâm lý nhưng nếu như mọi người không phát hiện hành động của ông nội sớm thì việc bị xiềng xích trong một thời gian dài rất dễ khiến bé Qi rơi vào tình trạng tồi tệ, đặc biệt về mặt tâm lý.
Việc ngược đãi, bạo hành không chỉ là những sự việc nổi bật, mà còn là những trải nghiệm âm ỉ và thường ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống cũng như tinh thần của trẻ em. Thậm chí nhiều trẻ bị bạo hành có thể ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách, sức khỏe tâm thần và thường là những sang chấn lâu dài cho toàn bộ tiến trình của đời sống cá nhân.
Dù việc bạo hành diễn ra một cách phổ biến, và thậm chí công khai nhưng đa số vẫn được coi là một hình thức giáo dục theo văn hóa 'thương cho roi cho vọt' được hiểu theo một cách sai lệch. Đây là một nhận thức cực kỳ sai lầm mà một số người lớn vẫn tâm niệm là đúng đắn nên ngày càng đẩy trẻ vào khủng hoảng. Việc trẻ em bị bạo hành cũng có thể là cách thức sai lầm mà người lớn muốn củng cố quyền lực của họ khi nghĩ rằng không còn cách nào khác hơn để dạy những đứa trẻ lộng hành khó bảo.
![Trẻ bị bạo hành dễ dẫn đến trầm cảm, buồn phiền và ngại giao tiếp.]()
Trẻ bị bạo hành dễ dẫn đến trầm cảm, buồn phiền và ngại giao tiếp.
Vậy câu hỏi đặt ra là, giáo dục bằng bạo lực có thể làm cho đứa trẻ ngoan hơn không? Câu trả lời luôn là không, bởi ba lý do sau đây:
Thứ nhất, bạo lực chỉ tạo ra bạo lực. Sự phòng vệ của một đứa trẻ bị bạo lực là sự tức giận trút đau đớn đó lên đứa trẻ khác; là lì lợm và chống đối hoặc nói dối; là sự thu mình, lo âu hoặc trầm cảm…Tất cả các tình huống đều dẫn tới các ngõ ngách khó khăn, tiêu cực.
Thứ hai, chỉ là đứa trẻ ngoan giả tạo. Nếu có đứa trẻ nào sau khi bị dạy bằng đòn roi mà 'ngoan' như chúng ta nghĩ thì đó chỉ là sự 'ngoan' giả tạo, để đối phó.
Thứ ba, điều nguy hiểm nhất là đứa trẻ sẽ chán ghét bản thân, trở nên yếu đuối.
Để hình thành một nhân cách, ai cũng phải đi qua những giai đoạn khác nhau của cuộc đời, ai cũng phải đối diện với những khó khăn từ nội tại của mình, thách thức từ cuộc sống. Nếu được thấu hiểu và chia sẻ thì sẽ hướng tới một nhân cách tích cực. Còn nếu phải đối diện với những sang chấn, nhất là bạo lực thì trong tâm hồn sẽ nhiều tổn thương, tiêu cực hóa và cực kỳ khó đối mặt với cuộc sống.
Các nghiên cứu trong tâm lý học đều cho thấy, những người có xu hướng bạo lực hay phạm pháp đều có một quá khứ bị bạo lực hay bắt nạt theo một hình thức nào đó.
Chính vì thế, người lớn cũng cần uy quyền trong giáo dục trẻ. Nhưng uy quyền đó phải đặt trên nền tảng của thấu hiểu, bao dung, độ lượng và yêu thương, không bao giờ dung chứa sự bạo hành dưới bất kỳ hình thức nào.