Bí ẩn Trái đất 4 tỷ năm lộ diện qua lớp đá siêu cổ

Theo nghiên cứu mới, những tảng đá ở bờ biển phía đông của Vịnh Hudson, Canada có thể là loại đá lâu đời nhất thế giới giúp giải mã bí ẩn về Trái đất.

30/06/2025 20:08

Nghiên cứu mới của các chuyên gia cho thấy những tảng đá ở bờ biển phía đông của Vịnh Hudson, Canada là một phần của mỏm đá lộ thiên có tên Vành đai đá xanh Nuvvuagittuq có niên đại 4,16 tỷ năm. Điều này có nghĩa chúng là tàn tích từ lớp vỏ sớm nhất của Trái đất có tuổi đời 4,57 tỷ năm. Ảnh: David Hutt via Alamy.

Việc xác định niên đại của những tảng đá ở bờ biển phía đông của Vịnh Hudson được các nhà nghiên cứu tiến hành bằng 2 phương pháp xác định là dựa vào sự phân rã phóng xạ của các nguyên tố samarium và neodymium. Ảnh: Jonathan O'Neil.

Cả hai phương pháp đều đưa ra cùng một kết luận rằng những tảng đá 4,16 tỷ năm tuổi. Điều này có nghĩa chúng là thuộc hàng lâu đời nhất trên Trái đất. Ảnh: Jonathan O'Neil.

Trái đất bắt đầu như một quả cầu dung nham đỏ rực. Nó nguội dần trong 600 triệu năm đầu tiên, được gọi là kỷ Hadean, khi các túi đá rắn bắt đầu hình thành. Đây là thời kỳ hỗn loạn đối với hành tinh non trẻ của chúng ta, liên tục bị các tiểu hành tinh tấn công. Ảnh: Jonathan O'Neil.

Thậm chí, Trái đất còn hứng chịu một sự kiện thảm khốc từ vụ va chạm với hành tinh Theia vào khoảng 4,5 tỷ năm trước. Sự kiện này đã dẫn tới sự hình thành Mặt trăng. Ảnh: Jonathan O'Neil.

Sau đó, sớm nhất là 3,8 tỷ năm trước, bề mặt Trái đất bị chia tách thành các mảng kiến tạo. Những mảng kiến tạo này chìm xuống bên dưới bề mặt hành tinh xanh, hình thành nên các dãy núi hoặc rãnh rộng lớn... Ảnh: Jonathan O'Neil.

Quá trình này có nghĩa là nhiều loại đá trên bề mặt Trái đất từ lâu đã bị biến đổi về mặt hóa học do nhiệt độ và áp suất cao. Ảnh: Jonathan O'Neil.

Tuy nhiên, một số vùng đủ xa ranh giới mảng kiến tạo để chứa những tảng đá không hề thay đổi trong hàng tỷ năm. Một trong số đó nằm ở đông bắc Canada và phần cổ xưa nhất của nó là Vành đai đá xanh Nuvvuagittuq (NGB). Các nhà khoa học đồng ý rằng nó có niên đại ít nhất là 3,8 tỷ năm. Ảnh: Jonathan O'Neil.

Nghiên cứu của các chuyên gia chỉ ra Vành đai đá xanh Nuvvuagittuq chủ yếu là đá núi lửa biến chất có thành phần bazan. Ảnh: Jonathan O'Neil.

Các phân tích hóa học trong tương lai về những tảng đá được tìm thấy tại đây có niên đại 4,16 tỷ năm có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc về điều kiện của Trái đất trong thời kỳ Hadean. Ảnh: Mail Online.

Theo Tâm Anh (theo Livescience)/Tri thức & Cuộc sống