Giải mã tập đoàn tội phạm có tổ chức chặt chẽ nhất TK 20

Di sản mà ông trùm Luciano để lại là một mô hình “tập đoàn tội phạm” kiểu Mỹ – nơi kẻ thủ ác mặc vest lịch lãm và dùng luật im lặng để chi phối cả một thời đại.

13/06/2025 08:30

Vào đầu thế kỷ 20, khi làn sóng nhập cư từ châu Âu tràn vào nước Mỹ, một thế giới ngầm mới bắt đầu hình thành trong lòng các thành phố lớn như New York, Chicago và Philadelphia.

Trong bóng tối của những khu phố lao động nghèo, một hệ thống quyền lực phức tạp và tàn bạo được dựng nên bởi các băng đảng gốc Sicily và Naples của Italia. Trong hoàn cảnh ấy, một người đàn ông tên Charles 'Lucky' Luciano đã nổi lên như một thiên tài tổ chức – người không chỉ định hình lại trật tự mafia Mỹ mà còn đặt nền móng cho một trong những cấu trúc tội phạm bền vững và tinh vi nhất thế kỷ 20: 'The Commission' (Ủy ban Điều phối).

Sinh năm 1897 tại Sicily và di cư sang New York khi còn nhỏ, Luciano đã sớm thể hiện mình là một con người sắc sảo, tham vọng và cực kỳ thực dụng. Trái với các ông trùm thế hệ đầu như Giuseppe 'Joe the Boss' Masseria hay Salvatore Maranzano – những người vẫn trung thành với truyền thống 'cosa nostra' kiểu cũ, đề cao huyết thống và vùng miền – Luciano tin rằng thế giới ngầm nên được tổ chức như một tập đoàn hiện đại, vượt lên trên nguồn gốc sắc tộc để hướng tới hiệu quả và quyền lực thực chất. Và để thực hiện giấc mơ ấy, ông ta đã gây nên một cuộc cách mạng đẫm máu ngay trong lòng mafia.

Charles 'Lucky' Luciano - kẻ sáng lập ra cấu trúc tội phạm 'The Commission'. Ảnh: Biography.com.

Cuộc Chiến Castellammarese diễn ra từ năm 1929 đến 1931 là bước ngoặt định mệnh. Đó là cuộc chiến tranh giành quyền lực kéo dài giữa hai phe: Một bên do Masseria cầm đầu, đại diện cho những 'lão làng' bảo thủ của mafia New York; bên còn lại là phe của Maranzano, được hậu thuẫn bởi các nhóm từ vùng Castellammare del Golfo, Sicily. Luciano, ban đầu là người thân cận của Masseria, đã nhanh chóng nhận ra sự vô vọng trong cách điều hành lỗi thời của ông ta và quyết định quay lưng, ngầm cấu kết với Maranzano để thủ tiêu Masseria vào năm 1931. Tuy nhiên, chỉ vài tháng sau, Luciano lại ra lệnh ám sát Maranzano – người vừa tự phong là 'capo di tutti capi' (ông trùm của mọi ông trùm), một danh xưng mà Luciano coi là mầm mống của chia rẽ và tranh giành.

Sau cái chết của Maranzano, Luciano không lên ngôi theo kiểu độc tài như các ông trùm trước. Thay vào đó, ông ta sáng lập một bộ máy hoàn toàn mới: 'The Commission' – một hội đồng lãnh đạo gồm những ông trùm quyền lực nhất đại diện cho các gia đình mafia lớn khắp nước Mỹ. Cấu trúc này không chỉ giúp giải quyết tranh chấp nội bộ mà còn điều phối hoạt động làm ăn chung trên toàn quốc, từ buôn lậu rượu, cá độ, mại dâm đến giết mướn và rửa tiền. The Commission hoạt động như một hội đồng quản trị tội phạm, trong đó Luciano là người khởi xướng và giữ vai trò chủ chốt, nhưng không độc quyền. Các quyết định quan trọng được biểu quyết, và bất kỳ gia đình nào phá vỡ nguyên tắc đều bị trừng phạt. Với sự hậu thuẫn của những nhân vật như Meyer Lansky – 'bộ não tài chính' người Do Thái – Luciano còn mở rộng ảnh hưởng ra cả ngoài cộng đồng Italia, biến thế giới ngầm Mỹ thành một đế chế liên minh đa sắc tộc có tổ chức hơn bao giờ hết.

Hình tượng ông trùm Luciano trong điện ảnh Mỹ. Ảnh: HBO.

Tuy nhiên, quyền lực quá lớn luôn đi kèm cái giá phải trả. Những năm 1930, với sự nổi tiếng và giàu có gia tăng, Luciano trở thành mục tiêu hàng đầu của các nhà chức trách. Thomas E. Dewey, một công tố viên trẻ tuổi đầy tham vọng, quyết tâm triệt hạ ông trùm này như một cách để củng cố uy tín chính trị. Trong một chiến dịch truy quét rầm rộ, Dewey cáo buộc Luciano dính líu đến một đường dây mại dâm quy mô lớn – một tội danh gây tranh cãi, vì nhiều nhân chứng về sau thừa nhận bị ép cung hoặc khai gian. Dù vậy, năm 1936, Luciano bị kết án 30 đến 50 năm tù.

Dù ngồi sau song sắt, Luciano vẫn giữ được tầm ảnh hưởng nhất định nhờ mạng lưới trung thành của mình. Đặc biệt, trong Thế chiến II, ông ta được cho là đã hợp tác với Hải quân Mỹ để bảo vệ các cảng biển khỏi gián điệp và phá hoại, điều sau này dẫn đến việc ông được giảm án và trục xuất về Italia năm 1946. Tại Naples, Luciano tiếp tục duy trì liên lạc với các gia đình mafia Mỹ và hỗ trợ thiết lập mạng lưới buôn ma túy xuyên Đại Tây Dương. Tuy nhiên, ông ta không bao giờ trở lại Mỹ nữa và qua đời năm 1962 vì nhồi máu cơ tim – kết thúc một cuộc đời đầy tranh cãi.

The Commission, dù trải qua nhiều biến động và suy yếu trong những thập kỷ sau đó, vẫn tồn tại như một cấu trúc mang tính biểu tượng của mafia Mỹ. Nó là minh chứng cho việc tội phạm có thể vận hành như một cỗ máy chính trị – nơi bạo lực được dùng để duy trì trật tự, và quyền lực được phủ lên lớp vỏ của sự hợp tác. Di sản mà Luciano để lại không chỉ là những vụ án, mà còn là một mô hình 'tập đoàn tội phạm' kiểu Mỹ – nơi kẻ thủ ác mặc vest lịch lãm và dùng luật im lặng để chi phối cả một thời đại.

Theo Thanh Bình/Tri thức & Cuộc sống