Hiện vật bí ẩn bên trong mộ cổ 4.000 tuổi ở đảo Síp

Trong một ngôi mộ khoảng 4.000 tuổi ở đảo Síp, các chuyên gia đã tìm thấy nhiều hiện vật. Trong đó, chiếc bát Vounous chứa 4 con bò và 18 người gây nhiều tò mò.

22/07/2025 13:50

Cuộc khai quật tại địa điểm Vounous-Bellapais trên đảo Síp vào những năm 1930 đã phát hiện hàng chục ngôi mộ ở một nghĩa trang tiền sử rộng lớn. Mặc dù nhiều ngôi mộ đã bị cướp phá, các nhà khảo cổ học đã tìm thấy một số lượng lớn đồ gốm được trang trí tinh xảo, bao gồm chiếc bát Vounous bí ẩn. Ảnh: Getty Images.

Chiếc bát Vounous đã bị vỡ thành nhiều mảnh và được các chuyên gia khôi phục, bảo tồn. Nhờ đó, hiện vật khoảng 4.000 tuổi này gần như mang dáng vẻ ban đầu. Ảnh: History Content/Facebook.

Các chuyên gia đã tranh luận về ý nghĩa của chiếc bát Vounous trong suốt nhiều thập kỷ qua. Họ cho rằng nó có thể từng được sử dụng trong các nghi lễ hoặc nghi thức tôn giáo linh thiêng nào đó. Ảnh: History Content/Facebook.

Chiếc bát Vounous, hiện được lưu giữ ở Bảo tàng đảo Síp, có phần đáy phẳng với đường kính 37 cm và cao 8 cm. Một mặt của chiếc bát có một lỗ hình chữ nhật thô ráp, có lẽ là một cánh cửa dẫn vào bên trong. Ảnh: Cyprus Museum.

Bên trong bát là một khung cảnh phức tạp gồm 18 hình người, 4 con bò trong chuồng và một số đồ nội thất. Ảnh: academia.edu.

Trong khi một hình người đang quỳ, một số người khác ngồi trên băng ghế, tay khoanh trước ngực, đội mũ miện... Ảnh: academia.edu.

Trong một nghiên cứu năm 1994, giáo sư danh dự ngành khảo cổ học Edgar Peltenburg tại Đại học Edinburgh cho rằng, bát Vounous có 3 cảnh riêng biệt bên trong bao gồm: một cảnh đồng quê với những con bò; một cảnh mô tả quyền lực của nam giới với mũ đội đầu; một hình ảnh đại diện cho thế giới tôn giáo tâm linh với những người quỳ gối. Ảnh: academia.edu.

Theo giáo sư Edgar, những hình ảnh trên phản ánh một trật tự xã hội phân cấp đang phát triển vào thời điểm đó. Chiếc bát Vounous có thể là một phương tiện giao tiếp mang tính biểu tượng, được tạo ra vào thời điểm dân số tăng nhanh, bắt đầu tham gia vào các hoạt động cộng đồng và các nghi lễ chôn cất phức tạp. Ảnh: academia.edu.

Việc sử dụng các hình tượng mô phỏng để tạo nên khung cảnh bên trong chiếc bát là cực kỳ hiếm gặp trong các đồ đựng bằng gốm thời tiền sử của người dân trên đảo Síp. Vì vậy, chiếc bát Vounous có thể đã được chôn cất trong mộ của một người được cộng đồng kính trọng. Ảnh: journals.openedition.org.

Theo Tâm Anh (theo LS)/Tri thức & Cuộc sống