Khám phá bất ngờ về tảng đá lâu đời nhất ở Mỹ

Trong nghiên cứu mới công bố trên tạp chí GSA Today, tảng đá lâu đời nhất ở Mỹ là tảng đá gneis Watersmeet ở Michigan có niên đại ít nhất là 3,6 tỷ năm.

30/04/2025 10:18

Trong nhiều thập kỷ, một tấm biển được dựng từ năm 1975 đã đứng hiên ngang tại Thung lũng Sông Minnesota với dòng chữ 'Tảng đá lâu đời nhất thế giới'. Tấm biển này đánh dấu vị trí của một tảng đá gneis được cho là có tuổi đời 3,8 tỷ năm.

Tuy nhiên, nghiên cứu gần đây của nhóm chuyên gia do nhà địa chất Carol Frost dẫn đầu đã chứng minh rằng con số trên có thể đã bị phóng đại ít nhất 300 triệu năm.

Câu chuyện này bắt đầu từ một cuộc trò chuyện giữa các nhà địa chất. Đồng tác giả nghiên cứu, giáo sư Bob Stern đến từ Đại học Texas tại Dallas và nghiên cứu sinh Clinton Crowley đã khởi xướng cuộc thảo luận này. Sau đó, họ đã liên hệ với các chuyên gia về định tuổi đá cổ, trong đó có nhà địa chất Frost để cùng nhau làm sáng tỏ bí bí ẩn về tảng đá trên.

Nhóm nghiên cứu đã lấy mẫu đá gneis từ ba khu vực: Minnesota,

Việc xác định tuổi của đá không hề đơn giản. Nhà địa chất Frost thuộc Đại học Wyoming cho hay khi các chuyên gia xác định tuổi của đá, họ thực chất đang định tuổi các khoáng vật cấu thành nên đá đó. Điều này giống như việc cố gắng xác định tuổi của một tòa nhà bằng cách phân tích từng viên gạch nhưng không phải tất cả các viên gạch đều có cùng độ tuổi.

Khoáng vật zircon thường được giới khoa học thường dùng trong việc xác định tuổi đá. Tuy nhiên, độ bền vững của nó - có khả năng chịu đựng được thời tiết, nhiệt độ và áp suất cao - đồng nghĩa với việc nó thường tồn tại lâu hơn cả đá chủ. Sau khi kết tinh trong magma, các tinh thể zircon có thể bị cuốn vào trầm tích hoặc bị nghiền nát bởi các lực kiến tạo, tạo thành đá mới nhưng có thể làm sai lệch tuổi của tinh thể.

Nhóm nghiên cứu đã lấy mẫu đá gneis từ ba khu vực: Minnesota, Wyoming và Michigan. Kết quả phân tích cho thấy đá gneis Watersmeet ở Michigan có tuổi của zircon trải dài từ 3,8 tỷ đến 1,3 tỷ năm. Mẫu đá này có những dấu hiệu của một quá khứ đầy dữ dội: xâm nhập núi lửa, biến chất và hoạt động kiến tạo. Dựa trên các bằng chứng thu thập được, các nhà khoa học đã xác định tuổi tối thiểu của nó là 3,6 tỷ năm.

Jeffrey Vervoort, nhà địa chất học từ Đại học Bang Washington, người không tham gia nghiên cứu, nhận định việc hiểu chính xác tuổi của các tảng đá cổ giúp các nhà khoa học tái hiện lịch sử Trái Đất một cách chính xác hơn, từ thời điểm sự sống bắt đầu hình thành cho đến khi các dãy núi mọc lên và khí hậu thay đổi.

Mặc dù đá gneis Watersmeet hiện giữ danh hiệu 'Tảng đá cổ nhất nước Mỹ' nhưng các nhà khoa học vẫn tin rằng có thể tồn tại những tảng đá còn cổ hơn.