Khám phá đô thị tôn giáo trăm tuổi độc đáo nhất châu Âu

Quy hoạch đô thị của thị trấn nhà thờ Gammelstad hình thành qua vài thế kỷ, bao gồm con đường xuyên tâm đến nhà thờ và những con đường lượn quanh trung tâm thị trấn dọc theo hai bên của đồi.

01/10/2024 19:08

Nằm gần thành phố Luleå ở bờ biển phía Bắc Thụy Điển, thị trấn nhà thờ Gammelstad (Gammelstads kyrkstad theo tiếng Thụy Điển) là một đô thị cổ có kiến trúc độc đáo đặc trưng của vùng Bắc Âu. Ảnh: Lonely Planet.

Tâm điểm của thị trấn là nhà thờ Nederluleå, một công trình bằng đá được xây từ đầu thế kỷ 15. Ảnh: Torbjörn Tapani.

Bao quanh nhà thờ là 424 nhà bằng gỗ chia thành nhiều dãy. Những ngôi nhà này có tổng cộng 553 phòng. Ảnh: Westend61.

Điều đặc biệt của các công trình này là chúng không có người cư trú thường xuyên, mà chỉ dành riêng cho tín đồ từ vùng lân cận tới dự lễ các ngày Chúa nhật hoặc dự chợ phiên. Ảnh: Tenckhoff.de.

Sự phát triển của Gammelstad thành một thị trấn nhà thờ là kết quả trực tiếp của một trận động đất vào thế kỷ 17, buộc người dân phải di dời trung tâm thương mại của mình đến địa điểm khác. Ảnh: Stephan Herz.

Khu định cư mới mang tên Luleå trong khi địa điểm nhà thờ trước đó được đổi tên thành Gammelstad (phố cổ). Trong hoàn cảnh đó, nhà thờ Nederluleå vẫn là điểm hành lễ quan trọng của cả vùng. Ảnh: Tenckhoff.de.

Vào thời đó các tín đồ ở quá xa, không thể vừa đi vừa về nhà trong một ngày đường, và điều kiện di chuyển còn khó khăn, dẫn đến sự hình thành của những ngôi nhà phục vụ nhu cầu tạm trú của người hành hương. Ảnh: Image Professionals.

Sự vắng bóng của các hoạt động thương mại và sản xuất khiến Gammelstad không bị ảnh hưởng bởi quá trình công nghiệp hóa vào thế kỷ 19, giúp thị trấn nhà thờ vẫn giữ được diện mạo cổ kính cho đến tận ngày nay. Ảnh: Luleå.

Vể tổng quan, quy hoạch đô thị của thị trấn hình thành qua vài thế kỷ, bao gồm con đường xuyên tâm đến nhà thờ và những con đường lượn quanh trung tâm thị trấn n của đồi. Ảnh: Torbjörn Tapani.

Nét đặc sắc trong kiến trúc của Gammelstad là các ngôi nhà mang hai màu đỏ - trắng được xây dựng theo kiến trúc truyền thống Thụy Điển với mái dốc để chống tuyết bám. Ảnh: Tenckhoff.de.

Khí hậu lạnh giá và khô ráo cùng hoạt động bảo trì được thực hiện thường xuyên khiến các công trình này vẫn được bảo tồn tốt sau hàng trăm năm tồn tại. Ảnh: Bothnian Coastal Route.

Ngoài nhà thờ trung tâm và các khu nhà cho người hành hương, các địa điểm đáng chú ý khác ở Gammelstad là nhà nguyện Bethel, nhà giáo xứ, nhà thờ Tithe, nơi ở của thị trưởng, nơi ở của thuyền trưởng và nhà khách. Ảnh: Un viaggio, infinite emozioni.

Giới nghiên cứu đánh giá, thị trấn nhà thờ Gammelstad là một ví dụ điển hình về kiểu khu đô thị tôn giáo đã phổ biến khắp vùng Bắc Scandinavia một thời. Ảnh: Store norske leksikon.