Lông kền kền hóa thạch hé mở bí mật khó ngờ

Các nhà khoa học mới đây thông báo đã giải mã được cách những chiếc lông vũ hóa thạch của một con kền kền 30.000 tuổi được bảo quản vô cùng tốt trong tro núi lửa.

25/03/2025 09:12

Trong suốt nhiều năm, những chiếc lông kền kền hóa thạch khoảng 30.000 tuổi được bảo quản vô cùng tốt trong tro núi lửa trở thành một bí ẩn lớn. Mới đây, các nhà khoa học thông báo đã tìm ra lời giải cho vấn đề này. Ảnh: Edoardo Terranova.

Kền kền Griffon (Gyps fulvus) được phát hiện tại quần thể núi lửa Colli Albani ở phía đông nam Rome, Italy vào năm 1889. Xác con vật chết cách đây khoảng 30.000 năm được bảo quản rất tốt, thậm chí còn cả lông cánh mỏng manh và mí mắt. Ảnh: Dawid A. Iurino.

Theo nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Geology, nhóm nghiên cứu cho rằng, xác con kền kền Griffon được bảo gần như hoàn hảo các chi tiết phức tạp như vậy có thể là do các tinh thể nhỏ giàu silicon gọi là zeolit hình thành khi con vật này bị chôn vùi trong tro từ một ngọn núi lửa đang phun trào dữ dội. Ảnh: Dirleane Ottonelli.

Các nhà khoa học cho biết đây là lần đầu tiên tìm thấy các mô mềm hóa thạch, như lông vũ, được bảo quản trong tro núi lửa. Ảnh: Edoardo Terranova.

'Lông hóa thạch thường được bảo quản trong các lớp đá bùn cổ đại nằm dưới hồ hoặc đầm phá. Kền kền hóa thạch được bảo quản trong các trầm tích tro và điều này cực kỳ bất thường', tác giả chính của nghiên cứu Valentina Rossi - nhà cổ sinh vật học tại University College Cork ở Ireland, cho biết. Ảnh: Edoardo Terranova & Dawid A. Iurino.

'Khi phân tích bộ lông hóa thạch của con kền kền, chúng tôi thấy mình đang ở một lĩnh vực chưa được khám phá. Những chiếc lông này không giống với những gì chúng ta thường thấy ở các hóa thạch khác', nhà cổ sinh vật học Valentina nói. Ảnh: Edoardo Terranova, CC BY-SA.

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng kính hiển vi điện tử và các xét nghiệm hóa học để nghiên cứu các lông vũ của con kền kền cho thấy các hóa thạch được bảo quản ở 3 chiều. Điều này rất bất thường đối với lông vũ bởi các chuyên gia thường chỉ tìm thấy dấu vết carbon hóa thạch hai chiều trong đá. Lông vũ ba chiều trước đây chỉ mới được ghi nhận trong hổ phách. Ảnh: birdfact.

Các nhà nghiên cứu có thể nhìn thấy chi tiết cấu trúc của lông vũ nhỏ tới 1 micron (0,001 milimét) và phát hiện ra rằng lông vũ hóa thạch được bảo quản gần như nguyên vẹn theo thời gian nhờ zeolit - một loại khoáng chất thường có trong môi trường núi lửa. Ảnh: Santiago Caballero Carrera.

'Zeolit là khoáng chất giàu silic và nhôm và phổ biến trong môi trường địa chất núi lửa và thủy nhiệt. Zeolit có thể hình thành dưới dạng khoáng chất chính (với các tinh thể đẹp) hoặc có thể hình thành thứ cấp, trong quá trình biến đổi tự nhiên của thủy tinh núi lửa và tro', nhà cổ sinh vật học Valentina thông tin. Ảnh: valenciabirding.

Đây là lần đầu tiên các nhà khoa học tìm thấy lông vũ được bảo quản theo cách như vậy và với mức độ chi tiết cao. Ngoài ra, họ chưa từng phát hiện hóa thạch nào được bảo quản trong zeolite. Khám phá thú vị này được kỳ vọng sẽ mở đường cho việc tìm thấy những hóa thạch khác trong đá núi lửa. Ảnh: datazone.