Cá ma khổng lồ ngỡ tuyệt chủng lại xuất hiện trên sông Mê Kông

Một loài cá khổng lồ ở sông Mekong được cho là đã tuyệt chủng đã được phát hiện ba lần trong những năm gần đây.

24/10/2024 14:40

Cá chép hồi khổng lồ (Aaptosyax grypus) là một loài cá vây tia trong họ Cyprinidae, thuộc về chi đơn loài Aaptosyax. Nó là loài đặc hữu của khu vực trung lưu sông Mekong, trước đây từng có ở hạ lưu sông Mekong, từ cao nguyên Khorat tới Phnom Penh, nhưng gần đây chỉ thấy rất thưa thớt tại miền trung Lào và đông bắc Thái Lan. Ảnh: Wiki

Chheana Chhut, một nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu và Phát triển Thủy sản Nội địa ở Phnom Penh, Campuchia, cho biết: 'Cá chép hồi khổng lồ giống như biểu tượng của khu vực sông Mê Kông'. Ảnh: Chhut Chheana/Wonders of the Mekong

Loài cá săn mồi này có thể dài tới 4 feet và có một cục u nổi bật ở đầu hàm dưới. Một mảng màu vàng nổi bật bao quanh đôi mắt to của nó. Ảnh SBM News

Phần đầu của nó vừa giống cá chép, vừa giống cá hồi. Do chúng hiện nay đã quá hiếm, thật sự giới nghiên cứu đa dạng sinh học còn nghĩ rằng nó đã tuyệt chủng. Sự xuất hiện hiếm hoi, bất thường của nó khiến người ta đặt cho biệt danh là 'cá ma'. Ảnh: Chhut Chheana/Wonders of the Mekong

Chheana Chhut, đồng tác giả của một nghiên cứu được công bố trực tuyến hôm thứ Hai trên tạp chí Biological Conservation ghi lại những lần nhìn thấy gần đây, cho biết: 'Với lần nhìn thấy cuối cùng được xác nhận vào năm 2005, loài cá này dường như đã biến mất khỏi khu vực sông Mekong trong nhiều thập kỷ'. Ảnh: Chhut Chheana/Wonders of the Mekong

Từ năm 2017, các nhà sinh vật học theo dõi các loài cá di cư ở Campuchia đã phát triển mối quan hệ với cộng đồng ngư dân địa phương, yêu cầu họ cảnh báo bất kỳ phát hiện bất thường nào. Đó là cách mà ba con cá chép hồi khổng lồ được tìm thấy ở sông Mekong và một nhánh ở Campuchia trong khoảng thời gian từ năm 2020 đến năm 2023 đã thu hút sự chú ý của các nhà nghiên cứu. Ảnh: Wiki

Bunyeth Chan, đồng tác giả nghiên cứu và là nhà nghiên cứu tại Đại học Svay Rieng ở Campuchia, cho biết: 'Tôi thực sự ngạc nhiên và phấn khích khi lần đầu tiên được tận mắt nhìn thấy những con cá thật'. Các nhà nghiên cứu cho biết những lần nhìn thấy này mang lại cho họ hy vọng mới về số phận của loài này. Một biệt danh của loài này là 'cá ma'. Ảnh: Wonders of the Mekong

Zeb Hogan, nhà sinh vật học chuyên nghiên cứu về cá tại Đại học Nevada, Reno, một thành viên của nhóm nghiên cứu, cho biết: ' Phát hiện này thực sự là tin rất thú vị và tích cực'. Nhưng hoàn cảnh của loài cá này cũng làm nổi bật mối nguy hiểm mà tất cả các loài di cư ở sông Mê Kông đang phải đối mặt, nơi đang phải đối mặt với ô nhiễm công nghiệp và tình trạng đánh bắt quá mức. Ảnh: Science Times

Brian Eyler, giám đốc Chương trình Đông Nam Á tại Trung tâm Stimson ở Washington, người không tham gia vào nghiên cứu, cho biết có hơn 700 con đập được xây dựng dọc theo con sông và các nhánh của nó và có rất ít 'đường di chuyển cho cá' có chức năng giúp các loài di chuyển qua các chướng ngại vật. Ảnh: Wonders of the Mekong

Các nhà sinh vật học cho biết họ hy vọng rằng việc hợp tác với cộng đồng địa phương ở Thái Lan và Lào sẽ giúp họ xác nhận được liệu loài cá này có còn bơi ở các đoạn khác của sông Mekong hay không. Cùng với đó, những nổ lực khác như tìm kiếm những các thể cá còn sống để có thể thực hiện công tác bảo tồn thông qua sinh sản nhân tạo. Ảnh: Wonders of the Mekong

Tại Campuchia và Thái Lan có nhiều báo cáo không chính thức cho biết ngư dân thi thoảng bắt được cá con có mô tả giống với loài các chép hồi, tuy nhiên với nhận thức khoa học không thấu đáo đa phần số cá con này đều bị vất đi hoặc đã chết khi giới nghiên cứu tiếp cận được. Ảnh: Wonders of the Mekong