Đột phá: Xét nghiệm nước tiểu dự báo ung thư 12 năm trước khi phát bệnh

Nghiên cứu mới từ 3 nước Pháp, Iran và Mỹ đã tìm ra các đột biến trên 10 gien có khả năng phát hiện hoặc dự đoán ung thư bàng quang nhiều năm trước khi căn bệnh có biểu hiện lâm sàng.

15/03/2023 00:51

Những phát hiện vừa được trình bài tại Đại hội thường niên của Hiệp hội Tiết niệu châu Âu (EAU), diễn ra ở Milan - Ý.

"Chẩn đoán ung thư bàng quang thường dựa vào các thủ thuật xâm lấn và tốn kém như nội soi. Xét nghiệm nước tiểu đơn giản hơn có thể chẩn đoán chính xác và thậm chí dự đoán khả năng mắc ung thư trước nhiều năm, nhằm giúp phát hiện được bệnh ở giai đoạn đầu và tránh nội soi không cần thiết ở những người khỏe mạnh" - tờ News-Medical dẫn lời tiến sĩ Florence Le Calvez-Klem từ Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IRAC - Pháp), trưởng nhóm nghiên cứu.

Ung thư bàng quang là loại ung thư phổ biến thứ 5 ở EU - Ảnh: Cleveland Clinic Health Essentials

Nghiên cứu dựa trên xét nghiệm UroAmp, một xét nghiệm nước tiểu tổng quát có thể giúp xác định đột biến ở 60 gien, được phát triển bởi công ty Convergent Genomics của Trường Đại học Khoa học Y tế Oregon (Mỹ).

Các nhà khoa học xác định được các đột biến trên 10 gien liên quan đến ung thư bàng quang mà loại xét nghiệm này có thể phát hiện được, từ đó đưa ra một phương án chẩn đoán ở người nghi ngờ đang mắc ung thư và cả dự đoán bệnh ung thư sẽ phát tác trong tương lai, với giới hạn cao nhất là 12 năm.

Tiếp theo, làm việc với các đồng nghiệp từ Đại học Khoa học Y khoa Tehran (Iran), nhóm của tiến sĩ Calvez-Klem đã sử dụng các mẫu từ Nghiên cứu đoàn hệ Golestan với dữ liệu sức khỏe của hơn 50.000 người, thời gian theo dõi lên đến 10 năm.

Nước tiểu của những người phát triển ung thư bàng quang trong thập kỷ theo dõi được xem xét chi tiết và thí nghiệm đối với loại xét nghiệm của Mỹ. Kết quả cho thấy xét nghiệm đã dự đoán chính xác khả năng bị ung thư ở 86% bệnh nhân từ trước khi mắc bệnh nhiều năm. Đối với các kết quả âm tính (không mắc ung thư trong tương lai), độ chính xác là 96%.

Trong số những người âm tính nhưng sau đó vẫn phát triển bệnh ung thư bàng quang, không có ai được chẩn đoán cho đến ít nhất 6 năm kể từ khi lấy nước tiểu thử nghiệm.

Mẫu nước tiểu của 70 bệnh nhân ung thư bàng quang và 96 người đối chứng khác cũng được lấy từ Bệnh viện Đa khoa Massachusetts và Đại học Bang Ohio (Mỹ) trước khi họ nội soi tìm khối u, cho thấy 94% các trường hợp không mắc ung thư được xác định là không mang đột biến.

Xét nghiệm nước tiểu rất rẻ và dễ dàng so với các biện pháp xâm lấn, do đó sẽ giúp loại trừ những trường hợp không cần thiết xét nghiệm cũng như tăng khả năng tìm ra các trường hợp có nguy cơ để đưa vào diện tầm soát chặt chẽ, nhằm phát hiện bệnh sớm.

Ung thư bàng quang là loại ung thư phổ biến thứ 5 ở Liên minh châu Âu (EU). Chỉ khoảng 1/2 người được chẩn đoán mắc ung thư bàng quang tiến triển sẽ sống sót hơn 5 năm. Ngược lại nếu được chẩn đoán sớm, có đến 80% bệnh nhân sống sót qua mốc này.