Rủi ro tiềm ẩn khi mù quáng tin vào ChatGPT

Công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) ChatGPT khiến nhiều người sốt sắng dùng thử nhưng cũng làm không ít người lo ngại, trong đó liên quan đến hành lang pháp lý cũng như tiềm ẩn nhiều rủi ro và càng nguy hại hơn khi nhiều người mù quáng hành động theo thông tin đưa ra từ ChatGPT.

09/02/2023 21:48

Từ khóa gây chú ý

Thời gian gần đây, ChatGPT đã trở thành từ khóa gây chú ý đối với nhiều người trên thế giới. Với khả năng trả lời một cách uyển chuyển, dùng câu từ biểu cảm gắn kết với những tình huống khác nhau khi trả lời các câu hỏi do người dùng cung cấp, công cụ này đã thu hút hơn 100 triệu người sử dụng trong vài tháng và đang trở thành 'hot trend' trên các mạng xã hội (MXH)...

Tháng 11-2022, công ty chuyên nghiên cứu trí tuệ nhân tạo (AI) có trụ sở tại TP. San Francisco, bang California (Mỹ) cho ra mắt sản phẩm thử nghiệm chatbot ChatGPT, mô phỏng cuộc trò chuyện giữa người với người. Đây là một chương trình máy tính sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) để hiểu các câu hỏi của khách hàng đồng thời tự động trả lời.

Không chỉ là công cụ để trò chuyện thông thường, ChatGPT còn thành thạo nhiều việc phức tạp hơn, chẳng hạn viết hoặc sửa mã (code) máy tính, viết bài đăng email, báo cáo theo yêu cầu, thậm chí viết cả luận văn, kịch bản cho chương trình truyền hình hay làm thơ, soạn nhạc. Đặc biệt, ChatGPT có khả năng 'xào nấu' - tổng hợp, cắt ghép những nguồn thông tin sẵn có trên sách, báo, văn bản, Wikipedia... xuất hiện trên Internet để đưa ra phản hồi, đáp ứng được câu hỏi của người sử dụng đưa vào ChatGPT. Tính trung bình trong tháng 01-2023, nó thu hút 13 triệu lượt người truy cập/ngày.

ChatGPT có thể mang lại một số lợi ích cho người sử dụng nhưng cũng tiềm ẩn không ít rủi ro

ChatGPT hiện được phát hành miễn phí, nhưng mới chỉ cho đăng ký hoạt động tại Mỹ, Canada và một số thị trường. Dữ liệu mà AI này sử dụng cũng chỉ được cập nhật tới năm 2021. Tuy nhiên, giới phân tích nhận định sự lan truyền của ChatGPT sẽ giúp OpenAI có lợi thế tiên phong so với các công ty AI khác.

Chưa hỗ trợ chính thức cho người dùng Việt

Tại Việt Nam, dù chưa được OpenAI hỗ trợ nhưng ngày càng có nhiều người tìm cách đăng ký quyền truy cập ChatGPT.

Tính đến thời điểm này, ChatGPT đã hiểu và khá thông thạo tiếng Việt, thậm chí có thể viết bài, làm thơ. Dù người dùng ChatGPT hiện nay hầu hết là do tò mò nhưng các nhà chuyên môn cảnh báo sẽ sớm xảy ra tình trạng lạm dụng, lợi dụng siêu chatbot trên vào mục đích xấu, thậm chí mang tính phạm pháp. Trên Internet cũng đã xuất hiện thông tin về những vụ đánh lừa được ChatGPT để nó vượt qua luật lệ (của nhà phát triển), phục vụ cho ý đồ riêng của người dùng.

Với thị phần hơn 60%, các thiết bị Android luôn là mục tiêu béo bở của tội phạm mạng.

Trước đây Bộ Công an từng phát cảnh báo về những rủi ro khi dùng ứng dụng giả mạo. Về cơ bản, sau khi người sử dụng cài đặt, các ứng dụng giả mạo thường sẽ yêu cầu đăng nhập TK ngân hàng, họ tên, số căn cước công dân... với lý do giúp người dùng bảo mật thông tin. Tuy nhiên, nếu nhẹ dạ làm theo, thông tin cá nhân của bạn sẽ bị thu thập, chưa kể việc tiền trong TK ngân hàng, ví điện tử cũng có thể 'không cánh mà bay'! Thậm chí, một số ứng dụng giả mạo còn chứa phần mềm gián điệp, thu thập nội dung tin nhắn, cuộc gọi... và chuyển về máy chủ của kẻ gian mà người sử dụng không hề hay biết.

Tất nhiên, dù thông minh tới đâu thì ChatGPT vẫn chỉ là công cụ công nghệ do con người tạo ra và công nghệ AI mà nó dựa vào, dù có siêu cấp độ đi chăng nữa cũng là bộ não do con người phát triển. Chính vì thế, ChatGPT vẫn bị lỗi, có thể sai và đáng lo là có thể bị con người điều khiển theo mục đích riêng của họ.

Chẳng hạn, đối tượng xấu có thể dùng ChatGPT để tìm kiếm thông tin, thậm chí đưa ra giải pháp tham khảo cho mình. Đặc biệt hơn, với khả năng xử lý thông tin, dữ liệu 'kinh khủng' của mình, ChatGPT chắc chắn sẽ dẫn đến vấn đề về bản quyền tác giả, nhất là với những tác phẩm nhẹ thì 'nửa người, nửa máy', nặng thì hoàn toàn do AI tạo ra nhưng ký tên người nào đó; trong khi ngành Giáo dục sẽ phải tìm cách xử lý các bài tập, bài luận có sự tham gia của AI...

Nguy cơ tiềm ẩn

Với khả năng xử lý thông tin, dữ liệu như trên, các chuyên gia lo ngại rằng công nghệ này có thể bị đối tượng xấu lạm dụng để dạy cho ChatGPT những thông tin sai lệch nhằm phục vụ ý đồ riêng của kẻ xấu. Khi đó, lúc người sử dụng đặt yêu cầu cho ChatGPT thì rủi ro mà nó cung cấp là lừa đảo, truyền bá thông tin sai lệch, càng nguy hiểm khi người dùng tin và hành động theo những lời khuyên không đúng ấy.

Theo ông Võ Đỗ Thắng - Giám đốc Trung tâm an ninh mạng Athena, ChatGPT có thể mang lại cơ hội cho doanh nghiệp và người sử dụng, nhưng cũng có thể gây không ít rủi ro, chính vì thế rất cần khung pháp lý vững chắc để đảm bảo AI đáng tin cậy dựa trên dữ liệu chất lượng cao.

Trên mạng xã hội (MXH) đã xuất hiện một số quảng cáo (QC) vượt 'tường lửa', kết nối qua Mỹ, Canada để cài đặt ứng dụng ChatGPT, nhưng đa phần những liên kết này đều dẫn đến các ứng dụng giả mạo, khiến người sử dụng có nguy cơ gặp rủi ro về tài chính lẫn dữ liệu.

Nhiều ứng dụng giả mạo ChatGPT trên App Store và Google Play hiện có hơn 100.000 lượt tải xuống, tuy nhiên một số đã bị Google và Apple gỡ bỏ sau khi nhận được báo cáo của các chuyên gia bảo mật.

Mới đây, OpenAI đã ra mắt gói thuê bao trả phí ChatGPT Plus với giá 20 USD/tháng. So với phiên bản miễn phí, ChatGPT Plus cho thời gian trả lời nhanh hơn (thậm chí trong những khung giờ cao điểm) và người dùng sẽ được ưu tiên trải nghiệm những tính năng, cải tiến mới. Lưu ý, hiện ChatGPT Plus chỉ mới có sẵn cho người dùng tại Mỹ.

Nhiều rủi ro khi mua, cài đặt ứng dụng giả mạo

Giám đốc Thắng chia sẻ thêm, sự phổ biến của ChatGPT trên các phương tiện truyền thông và MXH đã gây ra sự tò mò trong cộng đồng mạng. Tuy nhiên, do OpenAI chưa hỗ trợ đăng ký tại Việt Nam nên nhiều người phải nhờ đến dịch vụ trung gian, cũng từ đó các hội nhóm bán tài khoản (TK) ChatGPT không xác thực đã ra đời, yêu cầu người dùng chuyển khoản trước, chiếm đoạt tiền và chặn trao đổi sau giao dịch.

Bên cạnh đó, trên MXH cũng xuất hiện nhiều QC mời gọi cài đặt ứng dụng ChatGPT và đa phần những liên kết này đều dẫn đến ứng dụng giả mạo, không có giá trị pháp lý và có thể chứa phần mềm gián điệp. Khi phần mềm này nằm trên điện thoại, nguy cơ mất TK Facebook, ngân hàng, theo dõi từ xa... là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Ngoài việc hiển thị QC, các ứng dụng ChatGPT giả mạo còn yêu cầu người dùng trả phí hàng tháng với mức dao động 8 - 50 USD hoặc cung cấp thông tin thẻ visa...