Lạm dụng protein khi chơi thể thao, tập gym có thể hại thận

Nhiều người tập gym có thói quen tăng cường protein nhằm phát triển cơ bắp, tuy nhiên nếu lạm dụng sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe, nhất là thận.

31/07/2025 19:30

Chế độ ăn giàu protein không trực tiếp gây ra bệnh thận ở người khỏe mạnh. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy một số sai lầm phổ biến sau có khả năng làm tăng nguy cơ tổn thương thận.

Theo chuyên trang sức khỏe Medical News Today (Anh), nạp quá nhiều protein sẽ gây áp lực cho thận, cơ quan chịu trách nhiệm lọc các phụ phẩm chuyển hóa từ protein như urê và creatinine.

Chế độ ăn giàu protein dễ làm bệnh thận tiến triển nhanh hơn ở những người đã có tổn thương thận nhẹ mà không biết. Do đó, trước khi thay đổi chế độ ăn, đặc biệt là tăng mạnh lượng protein thì nên đi kiểm tra chức năng thận.

Tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ

Nhiều người tập luyện có xu hướng tiêu thụ quá nhiều thịt đỏ như thịt bò, thịt heo, hoặc các loại thịt chế biến sẵn (xúc xích, thịt nguội). Một nghiên cứu công bố trên Journal of the American Society of Nephrology chỉ ra rằng, ăn lượng lớn thịt đỏ kéo dài có thể làm tăng nguy cơ suy giảm chức năng thận.

Thịt đỏ chứa hàm lượng protein cao và nhiều purin, khi chuyển hóa trong cơ thể sẽ tạo thành axit uric chính là yếu tố góp phần gây bệnh thận mạn và sỏi thận. Ngoài ra, thịt chế biến sẵn thường chứa nhiều natri và phosphate vô cơ, dễ làm tăng huyết áp và gánh nặng lọc cho thận.

Chế độ ăn giàu protein có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe/Ảnh minh hoạ-Internet

Phụ thuộc nhiều vào sữa protein

Các loại sữa và bột bổ sung như whey protein, casein, hay bột đậu nành là lựa chọn phổ biến trong chế độ dinh dưỡng thể hình. Tuy nhiên, sử dụng vượt ngưỡng 2 gram protein/kg trọng lượng cơ thể/ngày trong thời gian dài có thể làm tăng gánh nặng nitrogen và giảm chức năng lọc cầu thận.

Thêm vào đó, một số sản phẩm bổ sung kém chất lượng có thể chứa kim loại nặng, chất phụ gia gây ảnh hưởng lâu dài đến gan và thận. Do vậy, người tập luyện cần chọn sản phẩm có kiểm định an toàn, tuân thủ liều lượng khuyến nghị và không nên sử dụng kéo dài mà không theo dõi y tế.

Không dùng protein thực vật

Hầu hết người tập luyện thường ưu tiên protein động vật vì tin rằng đây là protein hoàn chỉnh và dễ hấp thụ. Tuy nhiên, các loại protein thực vật có nguồn gốc từ đậu, hạt, ngũ cốc nguyên cám không chỉ cung cấp amino axit cần thiết mà còn chứa chất xơ, ít purin, ít phosphate vô cơ hơn. Nhờ đó, các sản phẩm protein này thân thiện và giảm gánh nặng cho thận.

Phớt lờ các yếu tố nguy cơ

Khả năng hấp thụ lượng lớn protein của người này có thể khác người kia. Những người có tiền sử bệnh thận, huyết áp cao, tiểu đường hoặc người lớn tuổi cần đặc biệt thận trọng khi tăng lượng protein trong khẩu phần ăn.

Theo khuyến cáo từ Medical News Today, người tập luyện nên kiểm tra chức năng thận định kỳ trước khi điều chỉnh chế độ ăn, đặc biệt là khi định tăng lượng protein đáng kể trong thời gian dài.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng thể thao, 2,0 gram protein/kg trọng lượng cơ thể/ngày được xem là mức giới hạn trên cho vận động viên tập luyện cường độ cao. Với những người luyện tập ở mức độ trung bình hoặc thấp, nhu cầu protein sẽ thấp hơn.

Theo Bình Nguyên/Tri thức & Cuộc sống