Nét tinh hoa của trà sen Tây Hồ

Trà sen Tây Hồ được tôn vinh là 'thiên cổ đệ nhất trà' không chỉ do công đoạn chế biến cầu kỳ mà còn bởi hương vị đặc biệt và những ý nghĩa sâu sắc.

21/07/2024 08:54

Bình minh trên đầm sen Tây Hồ

Tinh mơ sớm hạ, chúng tôi bắt đầu hành trình tại Quảng An (quận Tây Hồ, Hà Nội), nơi nổi tiếng với những đầm sen Bách Diệp bạt ngàn - nguyên liệu chính cho trà sen Tây Hồ danh bất hư truyền. Hương sen hòa quyện cùng làn sương sớm như đánh thức mọi giác quan, gợi cảm hứng bắt đầu ngày mới.

Có mặt từ 5h sáng, chúng tôi được chứng kiến tận mắt quy trình hái sen của người dân địa phương. Khi hừng đông vừa hé rạng, họ di chuyển trên những chiếc thuyền nhỏ, khẽ khàng hái những bông sen còn đang e ấp. Từng bông hoa được thu hoạch cẩn thận để giữ nguyên vẻ đẹp và hương thơm tinh khiết. Nhìn những bàn tay nâng niu búp hoa, chúng tôi cảm nhận được sự trân trọng của người dân nơi đây đối với loài sen quý.

Nghệ thuật ướp và thưởng trà đầy tinh tế

Sau khi tận mắt chứng kiến quy trình hái sen, chúng tôi được người dân địa phương chỉ dẫn đến nhà nghệ nhân Ngô Văn Xiêm - gia đình làm trà sen trứ danh ở Tây Hồ. Chào đón chúng tôi là hình ảnh các thành viên trong nhà đang miệt mài làm trà giữa hàng ngàn cánh sen Bách Diệp tỏa hương thơm ngát.

Gia đình ông Xiêm đã gắn bó với vùng đất Quảng An từ thuở sơ khai và qua 5 thế hệ dày dặn kinh nghiệm làm nghề trà sen. Từ khi nơi đây còn là xóm Mẩu hoang vu, gia đình ông đã tiên phong trong việc ướp trà hương sen, góp phần gìn giữ và phát huy nét tinh hoa văn hóa của Hà Nội.

Nhâm nhi một ngụm trà vàng trong, hương sen thơm quyện lẫn vị chát nhẹ, chúng tôi cùng đàm đạo về nghệ thuật thưởng thức. Nhất thủy, nước pha trà là yếu tố tiên quyết, phải là nước mưa hoặc nước tinh khiết để giữ trọn hương vị tinh túy. Nhị trà, phẩm trà được sử dụng ướp sen là trà Thái Nguyên cao cấp, được tuyển chọn đặt riêng, sau đó được chế biến kỳ công, tỉ mỉ từng khâu, phải mất đến 21 ngày với 7 lần vào hương và 7 lần sấy. Tam pha, ông Xiêm dặn kỹ chúng tôi về cách pha trà, thưởng trà sao cho thơm, đặng mùi sen. Phải tráng ấm với nước nóng sôi, khi uống thì nhấp một ngụm lúc lâu rồi mới nuốt xuống để hương trà quyện tỏa khắp khoang miệng, hậu vị vẫn còn vương vấn mãi không thôi. Tứ bình, loại ấm chén Bát Tràng được gia đình ông nâng niu sử dụng mỗi lần tiếp khách được coi là 'cặp tâm giao' vì chỉ có đất nung Bát Tràng mới đem lại chén trà sen ngon nhất. Ngũ quần anh, ông Xiêm gọi vợ, con dâu và cháu nội cùng kề bên thưởng thức trà sen, tiếp đón chúng tôi trong không khí gia đình ấm cúng, chan hòa.

Đến nước thứ năm, màu trà đã gần trong nhưng vị vẫn thanh và vương vấn hương sen nhẹ. Bà Hiền, vợ ông Xiêm - chia sẻ, để tạo nên chén trà sen quý giá, điều quan trọng nhất là cái tâm của người làm trà. Phải giữ được sự lạc quan, yên vui để mỗi mẻ trà khi làm ra có được hương vị khó quên. Bên cạnh những bí quyết pha trà, ông Xiêm còn chia sẻ về triết lý sống của người làm trà. Ông luôn nhắc nhở con cháu phải giữ lửa hạnh phúc gia đình, bởi mỗi chén trà sen không chỉ là hương vị của đất trời mà còn mang hương vị của tình thân, yêu thương.

Trà sen không chỉ gắn kết địa lý, văn hóa mà còn đưa các thế hệ đến gần nhau hơn. Thế hệ trẻ tưởng chừng như sẽ có khoảng cách với văn hóa truyền thống, nhưng khi có cơ hội trải nghiệm, họ lại rất hứng thú với những giá trị đó. Hoàng Mai Trang (Đống Đa, Hà Nội), một bạn trẻ gen Z với tình yêu mãnh liệt với trà đạo, chia sẻ cảm nghĩ khi thưởng trà sen tự ướp: 'Khi tách từng lớp cánh sen ủ trà, mình cảm nhận được sự tinh tế và chăm chút trong từng công đoạn, giống như việc chúng ta cần phải tỉ mỉ và kiên nhẫn để đạt được những điều tốt đẹp trong cuộc sống. Thưởng thức trà sen không chỉ giúp mình thư giãn mà còn nhắc nhở về những giá trị truyền thống, sự kết nối con người với thiên nhiên và giữa các thế hệ trong gia đình'.