Nguyên nhân khiến nhiều người bị 'dị ứng' kim loại là gì?

Nhiều người có hiện tượng nổi mẩn đỏ, phù nề,... khi đeo những trang sức kim loại. Nhưng tại sao hiện tượng này lại xảy ra?

26/11/2023 11:09

Ảnh: Getty Images

Đối với một số người, việc chạm vào các dụng cụ kim loại như đồ trang sức hay một số vật dụng trong nhà có thể gây ra những phản ứng dị ứng khác nhau. Các triệu chứng của dị ứng kim loại có thể từ tương đối lành tính đến nguy hiểm tới tính mạng, vì trong một số trường hợp, dị ứng có thể khiến các thiết bị cấy ghép phẫu thuật bị hỏng, Tiến sĩ Santhosh Kumar - nhà dị ứng học tại Bệnh viện Nhi đồng Richmond cho biết.

Triệu chứng phổ biến nhất của dị ứng kim loại là tình trạng viêm da, ngứa, nổi mẩn do tiếp xúc trực tiếp với các tác nhân kim loại, theo một đánh giá năm 2012 được công bố trên tạp chí Nghiên cứu và Thực hành Da liễu. Bằng chứng cho thấy, những phản ứng này có liên quan đến các kim loại phổ biến gây viêm da tiếp xúc như niken, coban và crom - các kim loại thiếu bộ electron đầy đủ.

Các electron trong nguyên tử quay quanh hạt nhân. Để một nguyên tử ổn định, nó thường cần tám electron quay quanh quỹ đạo ngoài cùng. Trong khi đó, niken chỉ có 2 electron ở lớp ngoài cùng, việc loại bỏ 2 electron đó sẽ giúp ổn định nguyên tử và tích điện dương cho niken. Vì vậy, niken trong vòng cổ hoặc cúc quần có thể thải ra các nguyên tử niken tích điện theo thời gian, được gọi là các ion, và chúng tương tác với da người đeo. Cụ thể, các ion niken bám vào những protein có trong da, các phức hợp ion-protein được cơ thể coi là “ngoại lai” nên đã kích hoạt hệ thống miễn dịch, theo nguồn y tế StatPearls.

Thông qua việc tiếp xúc kéo dài và lặp đi lặp lại với kim loại, các tế bào miễn dịch có thể trở nên nhạy cảm hơn. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn chưa rõ tại sao một số người gặp phải dị ứng còn một số người thì không.

Các triệu chứng của viêm da tiếp xúc có thể từ bùng phát cục bộ đến phát ban toàn thân với mức độ nghiêm trọng phụ thuộc vào mức độ bảo vệ da của cơ thể khi bị kim loại xâm nhập hoặc gặp tổn thương. Về hình thức bên ngoài, viêm da tiếp xúc trông giống với nhiều loại phát ban khác và gần giống bệnh chàm hoặc phát ban do cây thường xuân độc, theo Kumar.

Tiến sĩ Raman Madan, bác sĩ da liễu tại New York, đã mô tả triệu chứng của phát ban dị ứng kim loại là: “đỏ, đóng vảy sẫm màu, với vùng bị ảnh hưởng thường ngứa, sưng tấy và có cảm giác đau khi chạm vào. Các triệu chứng của viêm da tiếp xúc bắt đầu xuất hiện ngay sau khi tiếp xúc và nếu không được điều trị, phát ban có thể kéo dài từ 12 giờ đến một tháng”.

Theo một đánh giá năm 2015 được công bố trên Tạp chí Dị ứng và Miễn dịch học Lâm sàng, những người bị dị ứng kim loại cũng có thể có phản ứng với một số thiết bị cấy ghép phẫu thuật nhất định như bộ điều hòa nhịp tim, thiết bị tránh thai nội mạc tử cung, răng giả và các bộ thay thế khớp xương được làm bằng hợp kim kim loại. Sự phản ứng với các bộ phận cấy ghép có thể dẫn đến đau cục bộ, sưng, ngứa tại nơi cấy ghép và thậm chí còn gây hư hỏng thiết bị. Các tác giả lưu ý rằng những người đã từng có tiền sử bị dị ứng kim loại nên lưu ý về phương pháp cấy ghép phẫu thuật.