Những ai cần tầm soát ung thư vòm họng?

Những người có thói quen hút thuốc lá, nhiễm virus EBV, thường xuyên tiếp xúc nhiều với bụi gỗ... có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư vòm họng.

26/10/2023 08:54

Ung thư vòm họng là một trong số các bệnh ung thư của đầu-mặt-cổ. Vòm họng là phần trên của họng, nằm dưới nền sọ, trên vòm miệng, và phía sau mũi. Các lỗ mũi sau mở vào vòm họng. Vòm họng còn được gọi là họng-mũi.

Ung thư vòm họng xuất phát từ các tế bào biểu mô của vùng này với sự tăng trưởng vượt mức kiểm soát. Nguồn ảnh: Internet

Ung thư vòm họng xuất phát từ các tế bào biểu mô của vùng này với sự tăng trưởng vượt mức kiểm soát, xâm lấn các cấu trúc xung quanh, lan đến các hạch ở phần trên cổ và thậm chí lan đến những cơ quan khác của cơ thể.

Theo PGS Nguyễn Thị Hoài An – Giám đốc BV Đa khoa An Việt cho biết ung thư vòm họng dễ bỏ qua vì biểu hiện giống các bệnh tai mũi họng thông thường. Vì thế, khi có các bệnh lý viêm tai mũi họng kéo dài, người bệnh nên tới các cơ sở y tế để kiểm tra.

Chỉ cần bác sĩ nội soi tai mũi họng, nếu thấy có tổn thương bác sĩ sẽ bấm sinh thiết tại vị trí có tổn thương để tìm tế bào ung thư.

Ai có nguy cơ mắc ung thư vòm họng?

Đây là câu hỏi nhiều người thắc mắc khi tới thăm khám và quan tâm liệu mình có nằm trong đối tượng nguy cơ mắc ung thư vòm họng không? Các nghiên cứu cho thấy những người có nguy cơ cao mắc ung thư vòm họng bao gồm:

Giới tính: Nam giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nữ giới

Tuổi: Những người có tuổi trên 40 tuổi là đối tượng nguy cơ

Thói quen sinh hoạt không khoa học và chế độ dinh dưỡng không đúng: Việc ăn uống không cân bằng, thói quen không lành mạnh như: Người hút nhiều thuốc, lạm dụng rượu bia; có chế độ ăn thiếu trái cây và rau xanh, ăn nhiều thịt cá ướp muối và đồ lên men sẽ có nguy cơ mắc ung thư vòm họng.

Người nhiễm virus EBV (Epstein – Barr);

Người bị bệnh mạn tính đường mũi họng;

Người thường xuyên tiếp xúc nhiều với bụi gỗ, khói, formaldehyde, môi trường kém thông khí, hóa chất;

Người có tiền sử ung thư hoặc tiền sử gia đình mắc ung thư vòm họng;

Dấu hiệu của bệnh ung thư vòm họng

PGS Nguyễn Thị Hoài An khám cho bệnh nhân. Nguồn ảnh: BVAV

Theo PGS Nguyễn Thị Hoài An ung thư vòm họng thường chủ quan bởi dấu hiệu của nó thường vay mượn các dấu hiệu bệnh lý tai mũi họng. PGS An cho biết ví dụ như ở mũi người bệnh có thể bị ngạt tắc mũi, chảy mủ mũi, c.hảy m.áu mũi, nói giọng mũi. Nếu có dấu hiệu ngạt 1 bên mũi, tắc 1 bên mũi cần cảnh giác với ung thư vòm mũi họng.

Ở tai, người bệnh có cảm giác ù ù trong tai 1 bên như tiếng ve kêu. Do u làm tắc vòi tai gây viêm tai giữa biểu hiện đau tai, nghe kém, có thể chảy mủ tai.

Khi khối u lan rộng vào nền sọ, gây liệt các dây thần kinh chi phối hoạt động mắt biểu hiện lác mắt, lồi mắt, sụp mi, giảm thị lực…

Người bệnh có thể thường gặp nhất là một cục sưng u không đau ở phần trên cổ.

Những người có nguy cơ ung thư vòm họng là người thường xuyên tiếp xúc với khói, bụi, môi trường kém thông khí, hoá chất (đặc biệt là các hydrocacbon thơm), ăn nhiều cá muối và các thức ăn lên men (dưa, các loại củ) được xem là những yếu tố nguy cơ cao gây mắc bệnh ung thư vòm họng.

Thuốc lá, rượu cũng được xem là yếu tố nguy cơ gây mắc bệnh này.

Yếu tố di truyền: các nghiên cứu về di truyền học gần đây cho thấy có liên quan giữa mất gen ức chế u ở những bệnh nhân ung thư vòm họng.

Người ta còn tìm thêm tác nhân gây ung thư vòm họng đó là Virus Epstein-barr. Gen của virút epstein- Barr cũng được tìm thấy trong bệnh phẩm sinh thiết từ khối u vòm họng.

Khi được chẩn đoán ung thư vòm họng, phương pháp điều trị tốt nhất đó là xạ trị. Nếu phát hiện ở giai đoạn sớm, xạ trị là biện pháp quan trọng nhất có thể chữa khỏi với tỉ lệ sống thêm 5 năm đạt tới 97 -100%. Đối với ung thư vòm họng giai đoạn tiến triển tại chỗ thì xạ trị đơn thuần cho thấy tỉ lệ tái phát và di căn sau điều trị rất cao, thời gian sống thêm 5 năm thấp từ 10% – 40%.

Để phòng ung thư vòm họng, PGS An khuyến cáo nên điều trị sớm những viêm nhiễm đường mũi họng, không hút t.huốc l.á, hạn chế uống rượu, hạn chế cá muối và các thức ăn lên men (dưa, cà muối…)

Khi thấy các dấu hiệu nhức đầu, xì mũi m.áu, ù tai, hạch cổ to cần khám tai mũi họng, soi vòm để phát hiện sớm.

>> Xem thêm: Nhạc sĩ Trần Tiến nhớ lại cảm xúc khi biết mắc ung thư giai đoạn 4