'Sống chung' với gen Z

Sự khác biệt giữa người gen Z và các thế hệ trước được thể hiện trong lời nói, suy nghĩ lẫn cách hành xử hằng ngày. Để các bên dễ dàng gắn kết và hoàn thiện thì cần có tinh thần thấu hiểu, tôn trọng lẫn nhau.

19/03/2023 22:59

Chị Minh Hằng (41 tuổi) - nhân viên một công ty tại quận Tân Phú, TP HCM - từng đối diện nhiều câu chuyện dở khóc dở cười khi làm việc cùng các bạn trẻ gen Z.

Cô đơn trong văn phòng toàn người trẻ

Đồng nghiệp của chị Minh Hằng đa số trong độ tuổi từ 23 đến 27. Cách biệt nhau đến hơn chục tuổi nên đôi lúc, chị có cảm giác cô đơn vì không thể bắt nhịp với đồng nghiệp.

Thời gian làm việc tại công ty còn nhiều hơn ở nhà nên chị Minh Hằng dường như phải "sống chung" với các bạn trẻ này. Theo chị, hiểu và hòa hợp với đồng nghiệp là rất quan trọng để làm việc thoải mái và có kết quả tốt.

Tuy nhiên, không ít lần, chị Minh Hằng choáng với ngôn ngữ của một số bạn trẻ. Không chỉ pha tiếng nửa Tây nửa ta một cách vô tội vạ, một số bạn còn ưa dùng những câu từ khó hiểu do chính họ "sáng tạo" hay bắt chước từ mạng xã hội. Nhiều lúc chị không thể hiểu ý của đồng nghiệp nên phải hỏi đi hỏi lại liên tục.

"Tôi thấy mình cô đơn, lạc lõng ngay trong chính nơi làm việc. Tôi hoan nghênh sự khác biệt nhưng đôi khi, một số trường hợp có thể gây khó chịu. Với nhiều bạn trẻ thì tôi như người sắp về hưu. Điều này cũng khiến tôi cảm giác khó hòa nhập hơn" - chị Minh Hằng bộc bạch.

Ngoài sự khác biệt về lời ăn tiếng nói, một bộ phận giới trẻ còn đặt cái tôi quá cao. Họ không dễ nhận sai và rất hay hơn thua trong công việc. Vì vậy, khi làm việc cùng các bạn trẻ chưa có nhiều kinh nghiệm và vốn sống, chị Minh Hằng phải dành nhiều thời gian để lắng nghe và diễn giải để đi đến kết quả tốt nhất.

Là người thuộc thế hệ 9X đời đầu, chị Linh Nguyễn (33 tuổi) - quản lý nhóm nội dung trong một công ty truyền thông tại quận Gò Vấp, TP HCM - cũng gặp tình huống tương tự. Với vai trò là người dẫn dắt, chị vẫn phải dành nhiều thời gian để "phổ cập" những xu hướng, phong trào mới mẻ từ gen Z.

Chị Linh Nguyễn nhận thấy một số bạn trẻ có biểu hiện thích thể hiện bản thân, ngại bị phê bình, ít người chịu được áp lực. Ngoài ra, họ lệ thuộc nhiều vào công nghệ. Gặp vấn đề khó, thay vì suy nghĩ trước thì họ liền tìm kiếm trên mạng. Điều này vô tình làm hạn chế tư duy và cơ hội phát huy khả năng cá nhân.

Lực lượng lao động trẻ hiện nay nhạy bén, sáng tạo và có nhiều điểm khác biệt. Ảnh: HUẾ XUÂN

Học hỏi để hòa nhập

Dù cách biệt tuổi tác, quan điểm... song chị Linh Nguyễn thừa nhận nhiều bạn trẻ gen Z có tác phong nhanh nhẹn, giàu tính sáng tạo, phá cách, mạnh dạn, dám nghĩ dám làm.

Nhiều gen Z nổi bật bởi cá tính mạnh, ham thích điều mới lạ và cũng giàu khát vọng, dám dấn thân cho ước mơ. Ảnh: HUẾ XUÂN

Chị Linh Nguyễn nhận xét: "Thế hệ 8X, 9X hay gen Z đều làm việc trách nhiệm, biết phấn đấu, tìm tòi trong công việc. Song, giữa các thế hệ cũng tồn tại sự khác nhau nhất định về cách thể hiện bản thân, thời trang và lối giao tiếp. Tôi chưa bao giờ cảm thấy bất lực khi các thế hệ không đồng điệu mà trái lại, càng tìm cách thích nghi, hòa hợp với họ. Ví dụ, trong môi trường làm việc, tôi đánh giá cao ý tưởng sáng tạo của các bạn, tôn trọng lời nói, phong cách ăn mặc, miễn sao phù hợp văn hóa công ty".

Với chị Linh Nguyễn, thường xuyên trao đổi và lắng nghe nhau là cách rút ngắn khoảng cách giữa các thế hệ. Sự thấu hiểu được diễn ra từ hai chiều. Người đi trước vừa học tập từ các bạn trẻ những điều mới mẻ vừa có thể chia sẻ những bài học, trải nghiệm hay giúp họ làm giàu góc nhìn, cách nghĩ.

Với chị Nguyễn Thị Tường Vi (31 tuổi; ngụ quận 3, TP HCM), do tính chất công việc phải dùng mạng xã hội rất nhiều nên chị không quá ngỡ ngàng về ngôn từ hay những câu chuyện mang đặc trưng của người gen Z. Theo chị, những sự khác biệt này có thể chấp nhận ở một mức độ vừa phải.

"Hòa nhập cùng giới trẻ là việc nên làm nhưng cần có ranh giới. Điều gì chưa tốt thì mình đưa ra lời khuyên, còn điều gì tốt thì bắt buộc phải học hỏi. Đó là cách để cùng nâng cấp bản thân mỗi ngày" - chị Vi nhìn nhận.

Cùng quan điểm, chị Minh Hằng bày tỏ: "Bây giờ, nếu mình không cải tiến là bị đào thải ngay. Nhiều bạn gen Z rất thông minh, giỏi kiến thức chuyên môn và ngoại ngữ. Đó là những thứ mình nên học".

Lực lượng lao động gen Z sẽ ngày càng tăng trong tương lai gần. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tới năm 2025, số người từ 15-24 tuổi dự kiến sẽ đóng góp 1/3 lực lượng lao động tại Việt Nam. Người gen Z có ảnh hưởng lớn tới thị trường lao động trong nước. Do đó, việc gắn kết cùng thế hệ này là vô cùng cần thiết.

Sống và làm việc "ăn ý" cùng gen Z nên được nhìn nhận ở 2 góc độ. Thứ nhất là cảm thông, dung hòa với những điểm khác biệt thế hệ. Thứ hai là bắt kịp sự nhạy bén, tài năng, tràn đầy năng lượng của các bạn trẻ.