Các bác sĩ Bệnh viện E Trung ương (TP Hà Nội) vừa phẫu thuật tạo hình thành công trả lại giới tính thật cho một người phụ nữ 54 tuổi, ở Lâm Đồng. Người này mang nhiễm sắc thể XY của nam giới do rối loạn gene di truyền.
Bệnh nhân cho biết khi đến tuổi dậy thì, bà mới rõ ràng về sự khác biệt thân thể của mình. Dù rung động với nam giới nhưng thân thể bà lại mang bộ phận sinh dục của đàn ông với âm vật to 4 cm, tinh hoàn ở 2 bên bẹn, không có cơ quan âm đạo, không có cơ quan sinh dục nữ.
Vẻ ngoài nữ tính của bệnh nhân khi được bác sĩ tư vấn và thăm khám - Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Do cơ thể bất thường, bà đã không dám yêu đương dù có nhiều chàng trai đến tán tỉnh, ngỏ lời. Đặc biệt, trong gia đình bên ngoại, có 4 người con thì hai người cậu của bà cũng do rối loạn gene di truyền với biểu hiện bất thường về cơ quan sinh dục như vậy.
'Hồi đó tôi cũng xác định không lấy chồng, nhận con nuôi. Đến tuổi này tôi mới tìm hiểu được thông tin về việc tạo hình cơ quan sinh dục cho cả nam và nữ nên đã tìm đến bệnh viện để thăm khám. Nghe các bác sĩ tư vấn, tôi đã quyết tâm tìm lại thân thể của chính mình dù đã đến tuổi này'- bà tâm sự.
Bác sĩ Nguyễn Đình Minh, Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và hàm mặt, Bệnh viện E Trung ương, cho biết bệnh nhân đến bệnh viện thăm khám hồi tháng 6, với các biểu hiện sưng đau ở hai bên bẹn. Bà lo lắng sợ mắc ung thư, đồng thời tự ti về giới tính bất thường của mình. Sau khi được tư vấn, bà đã mong muốn được điều trị và phẫu thuật thành phụ nữ.
Theo bác sĩ Minh, bệnh nhân mắc hội chứng lưỡng giới giả nam, có cơ thể là nữ nhưng có sự khiếm khuyết của bộ phận sinh sản và sinh dục. Xét nghiệm nhiễm sắc thể của bệnh nhân là XY, xác định giới tính di truyền là nam. Kết quả chụp cộng hưởng từ cho thấy, bệnh nhân không có tử cung, có tinh hoàn nằm ở hai bên bẹn.
Các bác sĩ Khoa Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện E thăm khám và tâm lý xác định rõ xu hướng nữ tính và thực hiện đủ xét nghiệm, nhóm điều trị quyết định phẫu thuật đưa giới tính đúng với khai sinh và mong muốn của bệnh nhân.
Bác sĩ Minh cho biết thêm mặc dù trong cơ thể người bệnh mang mâu thuẫn về giới tính nhưng hằng ngày, người bệnh được sống, giáo dục là phụ nữ, có giọng nói, tâm tính dịu dàng, ngoại hình giới nữ. Do đó, phẫu thuật tạo hình giới nữ sẽ hợp với tâm tính, phong cách, cuộc sống của người bệnh suốt 54 năm qua. Bên cạnh đó, hai khối tinh hoàn ẩn không sử dụng đúng chức năng, có thể gây bệnh ung thư cần loại bỏ.
Hành trình tìm lại cơ thể của phụ nữ 54 năm sống trong hình hài đàn ông
Theo bác sĩ Minh, đây là ca phẫu thuật tạo hình phức tạp, cần phải có chuyên môn của nhiều khoa như sức khỏe tâm thần, phẫu thuật thận tiết niệu và nam học, ngoại tổng hợp... Do đó kíp phẫu thuật với bác sĩ Nguyễn Đình Liên, Trưởng Khoa Phẫu thuật thận tiết niệu và nam học (Bệnh viện E) cùng các bác sĩ phẫu thuật cắt tinh hoàn trong ổ bụng cho người bệnh bằng phương pháp mổ nội soi ít xâm lấn.
Hành trình tìm lại cơ thể của phụ nữ 54 năm sống trong hình hài đàn ông: Bác sĩ Nguyễn Đình Liên và bác sĩ Nguyễn Đình Minh đang phẫu thuật cắt bỏ tinh hoàn cho bệnh nhân. Ảnh BVCC
Theo bác sĩ Liên, đây là kỹ thuật không khó, tuy nhiên, đối với ca mổ này cần lưu ý đánh giá tinh hoàn trong ổ bụng như vị trí, kích thước, tổn thương đại thể, ống dẫn tinh, dây chằng cố định, bó mạch tinh...
Do mổ nội soi nên trường phẫu thuật hẹp, xác định vị trí tinh hoàn khó, nên phẫu thuật viên cần khéo léo phẫu tích cắt bỏ và đưa tinh hoàn ra khỏi ổ bụng, làm giải phẫu bệnh.
Một ê-kíp khác là PGS-TS Đỗ Trường Sơn, Trưởng Khoa Ngoại tổng hợp, cùng bác sĩ Nguyễn Đình Minh sẽ tạo hình khoang âm đạo và tạo hình ống âm đạo của người bệnh.
'Khi tiến hành tạo hình khoang âm đạo, đây là khâu thách thức với các bác sĩ do người bệnh không có âm hộ, không có tiền đình của âm đạo và không có di tích của ống âm đạo. Quá trình phẫu thuật rất tỉ mỉ để tạo một khoang âm đạo có đủ chiều sâu, rộng khoảng từ 8-10 cm, đảm bảo chức năng âm đạo và tránh làm tổn thương các thành phần xung quanh, kiểm soát vùng tiểu khung trực tràng, bàng quang, niệu đạo'- bác sĩ Sơn chia sẻ.
Ê-kíp xử lý các mảnh niêm mạc lấy ra từ cơ thể bệnh nhân dùng để tạo hình âm đạo
Ê kíp thứ 3 thực hiện lấy niêm mạc từ âm vật của bộ phận sinh dục ngoài và một phần niêm mạc phía trong miệng để tạo hình trên một khuôn nong do bác sĩ Khoa tạo hình thẩm mỹ và hàm mặt thực hiện.
Sau đó, những mảnh ghép này được xử lí làm mỏng, phủ kín lên khuôn nong và cố định lại vào khoang âm đạo vừa được tạo hình để đảm bảo 'sự sống' ở nơi nhận để không bị hoại tử, tạo tính đàn hồi khi quan hệ tình dục.
Theo bác sĩ Minh, đối với trường hợp của người bệnh này, cơ thể của người bệnh chỉ sai lệch bộ phận sinh dục còn ngoại hình cũng như tâm tính hoàn toàn là phụ nữ. Do vậy, sau khi xuất viện, người bệnh sẽ phải điều trị bằng hormone để các thuộc tính nữ trội lên.
Trong 3 tháng tới, người bệnh nhân tiếp tục được nong âm đạo để đảm bảo bộ phận này hoạt động bình thường. Người bệnh có thể tìm kiếm hạnh phúc, lấy chồng nhưng không thể có con.
Sau ca mổ thành công, hiện sức khỏe của bệnh nhân tốt, vạt da tạo hình sống tốt, vết mổ liền và khô.
Về hội chứng lưỡng giới giả nam, bác sĩ Nguyễn Đình Minh cho biết đây còn được gọi hội chứng không nhạy cảm với androgen, là một bệnh di truyền. Người mắc chứng này có bất thường về cơ thể, không nhạy cảm hormone nội tiết tố nam androgen, do đó ngoại hình phát triển theo hướng nữ giới.
Bệnh này phổ biến nằm trong những bệnh lý rối loạn phát triển sinh dục liên quan nhiễm sắc thể XY với tỉ lệ hiện mắc ước tính là 2 - 5/100.000. Bệnh nhân có kiểu hình là nữ, loạn sản sinh dục, không có âm đạo hoặc âm đạo cụt, tinh hoàn nằm trong ổ bụng, trong ống bẹn hoặc ở môi lớn, vô kinh nguyên phát và hay gặp thoát vị bẹn trước tuổi dậy thì, phát triển tâm sinh lý hoàn toàn là nữ.
Trường hợp tinh hoàn trong ổ bụng hoặc ở ống bẹn sâu thì nguy cơ bị ung thư hóa rất cao nên cần phẫu thuật cắt bỏ tinh hoàn, nhất là trường hợp gây biến chứng thoát vị bẹn. Người nữ dị hợp tử có biểu hiện bình thường nhưng khoảng 20% có hiện tượng chậm kinh.
Khoảng 2% nữ thoát vị bẹn là do hội chứng này. Khi nhận thấy những dấu hiệu không bình thường tại bộ phận sinh dục ở trẻ, cần đưa đến các bệnh viện có chuyên khoa nhi, ngoại tiết niệu hoặc các chuyên gia về lĩnh vực này để được khám, tư vấn điều trị kịp thời.