Khi dòng sông Cà Mau không còn 'tiếng khóc' hủy diệt từ kích điện

Giữa những dải rừng ngập mặn bao la và hệ thống kênh rạch chằng chịt, một cuộc chiến thầm lặng nhưng quyết liệt đang diễn ra tại Cà Mau. Đó không chỉ là cuộc đối đầu với thiên tai, mà là cuộc chiến bảo vệ sự sinh tồn của dòng nước trước vấn nạn khai thác thủy sản bằng kích điện.

31/12/2025 08:08

Dòng sông lớn nhất Cà Mau đoạn qua xã Năm Căn đặc quánh phù sa đang dần hồi sinh nguồn lợi thủy sản.

Cà Mau những ngày cuối năm, khi cái nắng hanh hao bắt đầu nhuộm vàng những vuông tôm vùng Đầm Dơi, Năm Căn, Ngọc Hiển…, cũng là lúc các chiến sĩ Công an tỉnh rục rịch cho một chiến dịch đặc biệt. Không ồn ào phô trương, nhưng tinh thần 'không có vùng cấm, không có ngoại lệ' được quán triệt sâu sắc từ tỉnh đến từng xã, ấp. Mục tiêu là chấm dứt tiếng 'tạch tạch' đau đớn của những bộ kích điện trên sông.

Sự thức tỉnh từ những dòng sông

Từ lâu, nguồn lợi thủy sản được xem là 'mạch máu' sinh kế của người dân vùng sông nước Cà Mau. Thế nhưng, vì cái lợi trước mắt, không ít người đã dùng đến kích điện. Một cú nhấn nút, cả vùng nước tê liệt. Cá lớn, cá bé, đến cả trứng nước cũng chẳng thể sống sót. Đó là một sự tàn sát âm thầm, khiến dòng sông dần trở nên 'vô sinh'.

Nhận diện rõ nguy cơ nêu trên và không thể để những dòng sông 'chết' vì sự thiếu hiểu biết và lòng tham, Đảng ủy Công an Cà Mau đã tham mưu Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 01-CT/TU (ngày 28/11/2025) về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền đối với hoạt động khai thác nguồn lợi thủy sản có tính hủy diệt trong tình hình mới.

'Dù sản lượng thủy sản của tỉnh năm 2025 đạt con số ấn tượng hơn 1,2 triệu tấn, nhưng nếu không dừng lại những hành vi hủy diệt, 'kho báu' dưới lòng nước sẽ sớm cạn kiệt', Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau Lữ Quang Ngời chia sẻ.

Từ Chỉ thị 01 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Cà Mau huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị. Từ Công an, Bộ đội Biên phòng đến Kiểm ngư, Thanh tra chuyên ngành đều vào cuộc. Thậm chí, nội dung phòng, chống khai thác hủy diệt còn được đưa vào từng buổi sinh hoạt chi bộ, từng cuộc họp dân. Trách nhiệm được phân công rõ người, rõ việc. Mỗi mét kênh, mỗi đoạn sông… giờ đây đều có những đôi mắt canh giữ.

'Đánh đúng thời điểm, trúng đối tượng', lực lượng chức năng không còn dàn trải lực lượng một cách thụ động.

Trung tá Nguyễn Thanh Nguyên, Trưởng Công an xã Tân Hưng cho biết: 'Qua công tác trinh sát, chúng tôi hiểu rõ quy luật của những 'thợ săn' đêm. Đó là khoảng thời gian từ khuya đến rạng sáng, khi sông nước mịt mù sương, ít người qua lại. Đây là lúc các tổ tuần tra đường thủy nội địa xuất kích'.

Những chiếc xuồng máy lướt nhẹ trong đêm, các chiến sĩ nắm chắc từng khúc cua, từng địa hình thủy văn phức tạp. Sự kết hợp giữa tuần tra công khai và mật phục bí mật đã tạo nên một gọng kìm siết chặt.

Chỉ trong tuần đầu ra quân cao điểm cho Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026, 15 đơn vị công an cấp xã đã đồng loạt xuất kích, bắt giữ 22 vụ với 24 đối tượng. Hàng chục bộ kích điện, bình ắc-quy và xuồng máy bị tạm giữ. Những con số biết nói ấy là minh chứng cho một quyết tâm sắt đá nhằm trả lại sự bình yên cho dòng sông.

Khi 'tai mắt' của dân là chìa khóa

Nhưng nếu chỉ có mệnh lệnh hành chính và những chuyến tuần tra đêm, cuộc chiến này khó có thể thắng lợi bền vững. Cà Mau xác định: Tuyên truyền phải đi trước một bước. Nhân dân chính là trung tâm, là chủ thể của mọi giải pháp.

Câu chuyện của ông Triệu Vi Khai ở khóm Kim Cấu, phường Vĩnh Trạch là một thí dụ điển hình cho sự chuyển biến này. Từng có lúc cầm máy kích điện trên tay, nhưng sau khi được Công an tuyên truyền, giải thích về tác hại lâu dài đến môi trường và sinh kế của chính mình, ông đã tự nguyện mang nộp máy kích điện và bình ắc-quy cho chính quyền.

'Tôi nhận ra làm vậy là vi phạm pháp luật, ảnh hưởng đến đời sống của mình sau này', ông Khai chia sẻ một cách chân thành.

Cam kết không tái phạm của ông cũng là mong muốn chung của rất nhiều người dân khi nhận ra việc khai thác bền vững mới là con đường dài lâu, để lại những cái vốn có tự nhiên cho thế hệ mai sau.

Bằng cách đa dạng hóa nội dung tuyên truyền, Công an các cấp tại Cà Mau đã len lỏi vào từng ngõ ngách, vận động những trường hợp có nguy cơ vi phạm từ bỏ công cụ, chuyển đổi nghề nghiệp hợp pháp. Số điện thoại đường dây nóng được công khai, tạo điều kiện để mỗi người dân trở thành một 'trinh sát' tại chỗ gắn với việc khen thưởng khi 'lập công'.

Kết quả thật bất ngờ và khích lệ khi có đến hơn 400 người dân tự nguyện giao nộp công cụ kích điện. Hơn 150 nguồn tin có giá trị từ quần chúng đã giúp lực lượng chức năng xử lý triệt để các hành vi vi phạm. Khi người dân hiểu rõ tác hại và thấy được quyết tâm của chính quyền, họ chính là 'tai mắt' sắc bén nhất.

Nhờ đó mà trong năm 2025, hơn 220 đối tượng bị xử lý, xử phạt hành chính hơn 1 tỷ đồng, và 8 đối tượng đã bị khởi tố hình sự. Những bản án, những mức phạt nghiêm minh đã tạo ra sức răn đe mạnh mẽ, không có chỗ cho sự nể nang hay bao che. Mọi vụ việc đều được thực hiện đúng trình tự pháp luật, bảo đảm tính công bằng và nghiêm minh.

Nhìn về phía trước, đặc biệt là cao điểm Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026, cuộc chiến bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại Cà Mau vẫn chưa dừng lại. Các tổ tuần tra sẽ tiếp tục khép kín địa bàn, xử lý nghiêm mọi hành vi tận diệt. Nhưng hơn hết, sự đồng thuận và ủng hộ của nhân dân mới là 'thành trì' vững chắc nhất.

Sông nước Cà Mau đang dần tìm lại nhịp thở tự nhiên của nó. Những dòng kênh xanh không còn run lên vì điện giật, mà đang chở che cho những mẻ lưới đầy tôm cá của sự tử tế và bền vững. Đó không chỉ là câu chuyện về pháp luật, mà là câu chuyện về tình yêu và trách nhiệm với mảnh đất quê hương của mỗi người con Đất Mũi.

Bước sang năm 2026, Cà Mau đặt mục tiêu tăng trưởng đầy tham vọng với 'hai con số'. Đây là một thách thức lớn, đòi hỏi tinh thần tiến công. Nhưng tăng trưởng không có nghĩa là đánh đổi môi trường. Trong kịch bản tăng trưởng mới của Cà Mau, các yếu tố về kinh tế xanh, chuyển đổi số và bảo vệ tài nguyên luôn đặt ở vị trí trọng tâm. Để có tôm, cua ngon và chắc thịt, thì môi trường sống - nguồn nước và hệ sinh thái ở Cà Mau phải thực sự 'khỏe mạnh'.

Theo HỮU TÙNG-HỮU ĐỆ/Nhân dân