'Những cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn' - hành trình tìm kiếm tự do

Từ 'Những cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn', Mark Twain đã đưa ra những vấn đề cốt lõi của xã hội, đó là tự do, phân biệt chủng tộc, đạo đức và sự trưởng thành của con người.

12/02/2025 15:40

“Những cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn' (tựa gốc: 'The Adventures of Huckleberry Finn') là một trong những tác phẩm kinh điển của văn học Mỹ, được viết bởi Mark Twain và xuất bản lần đầu năm 1884.

Tiểu thuyết này tiếp nối câu chuyện từ 'Những cuộc phiêu lưu của Tom Sawyer', với nhân vật chính là cậu bé Huckleberry Finn, bạn thân của Tom Sawyer. Tác phẩm được đánh giá cao về việc sử dụng ngôn ngữ phương ngữ và cách kể chuyện từ góc nhìn của một cậu bé, mang đến cái nhìn sâu sắc về xã hội Mỹ thế kỷ XIV.

Những cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn. Ảnh: Hoàng Mai.

“Những cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn' được viết vào thời điểm chế độ nô lệ đã bị bãi bỏ về mặt pháp lý, nhưng tư tưởng phân biệt chủng tộc vẫn ăn sâu vào xã hội Mỹ. Qua nhân vật Jim, Mark Twain không chỉ vẽ nên hình ảnh một người nô lệ mà còn làm nổi bật nhân cách và phẩm giá của anh. Jim không phải là một kẻ yếu đuối hay vô dụng như định kiến xã hội thời đó áp đặt lên người da đen. Ngược lại, anh là một con người có lòng yêu thương, trung thành và đầy nghị lực.

Hành trình cùng Jim khiến Huck dần nhận ra những điều sai trái trong cách nhìn của xã hội về người da đen. Cậu bé bắt đầu đặt câu hỏi về đạo đức của việc xem một con người như một món hàng, thậm chí đấu tranh nội tâm khi quyết định giúp Jim trốn thoát – một hành động mà theo luật pháp lúc bấy giờ bị coi là tội lỗi.

Đỉnh điểm của sự thay đổi này là khi Huck nói: 'Được rồi, tôi sẽ xuống địa ngục!' – một lời khẳng định đầy thách thức với những quy tắc đạo đức giả của xã hội. Câu nói này thể hiện sự dứt khoát của Huck khi quyết định làm điều đúng đắn theo lương tâm, thay vì tuân theo những chuẩn mực sai trái mà cậu được dạy dỗ.

Một trong những giá trị quan trọng nhất của tác phẩm là quá trình trưởng thành về nhận thức của Huck. Từ một cậu bé vô tư, dễ bị ảnh hưởng bởi những quan niệm sai lầm, Huck dần phát triển tư duy độc lập và biết suy xét về đúng – sai. Cậu không còn chấp nhận mù quáng những chuẩn mực của xã hội mà bắt đầu hành động theo lương tâm.

Hành trình cùng Jim không chỉ giúp Huck hiểu hơn về giá trị của tình bạn và lòng nhân ái mà còn giúp cậu thoát khỏi cái bóng của một xã hội đầy rẫy định kiến. Sự trưởng thành này khiến Huck trở thành một trong những nhân vật điển hình của văn học Mỹ về quá trình tự nhận thức và phát triển cá nhân.

Mark Twain đã sử dụng nghệ thuật châm biếm để lột tả sự giả tạo trong xã hội Mỹ thời bấy giờ. Ông vạch trần sự mâu thuẫn của những con người luôn miệng nói về đạo đức nhưng lại hành động tàn nhẫn và vô nhân đạo.

Trong suốt hành trình của Huck và Jim, độc giả chứng kiến những nhân vật đại diện cho xã hội 'văn minh': những người phụ nữ mộ đạo nhưng vẫn sở hữu nô lệ, những kẻ giả danh quý tộc để lừa gạt người khác, hay những gia đình quý tộc sẵn sàng giết hại nhau vì những mâu thuẫn nhỏ nhặt. Những chi tiết này không chỉ làm nổi bật sự bất công mà còn phản ánh tính hai mặt của con người.

Con sông Mississippi không chỉ là bối cảnh của câu chuyện mà còn mang tính biểu tượng sâu sắc. Nó đại diện cho sự tự do, nhưng đồng thời cũng là thử thách, là nơi mà Huck và Jim liên tục phải đối mặt với hiểm nguy. Dòng sông chảy qua nhiều vùng đất khác nhau, phản ánh sự đa dạng của nước Mỹ, từ những cảnh đẹp thiên nhiên đến những mặt tối của xã hội.

Mark Twain đã sử dụng dòng sông để thể hiện sự chuyển biến của nhân vật cũng như sự vận động của xã hội Mỹ. Nó là nơi Huck học hỏi, suy ngẫm và đưa ra những quyết định quan trọng.

'Những Cuộc Phiêu Lưu của Huckleberry Finn' không chỉ là một tác phẩm giải trí mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về xã hội và con người. Qua cuộc hành trình của Huck và Jim, Mark Twain đã đặt ra những câu hỏi về tự do, đạo đức, và sự phân biệt chủng tộc – những vấn đề vẫn còn nguyên giá trị đến ngày nay.

Hơn một thế kỷ sau khi ra đời, tác phẩm vẫn tiếp tục gây tranh cãi nhưng đồng thời cũng được đánh giá là một trong những cuốn tiểu thuyết vĩ đại nhất của văn học Mỹ. Không chỉ vì cách kể chuyện hấp dẫn, mà còn vì thông điệp nhân văn mạnh mẽ về quyền con người, sự tự do và lòng dũng cảm để thách thức những chuẩn mực sai trái.

'Những Cuộc Phiêu Lưu của Huckleberry Finn' được coi là một trong những tác phẩm quan trọng nhất của văn học Mỹ. Ernest Hemingway từng nhận xét: 'Toàn bộ nền văn học Mỹ hiện đại đều bắt nguồn từ 'Những Cuộc Phiêu Lưu của Huckleberry Finn'. Đó là một tác phẩm hay nhất mà chúng ta từng có'. Tác phẩm đã ảnh hưởng đến nhiều thế hệ nhà văn và độc giả, đồng thời đặt nền móng cho việc thảo luận về các vấn đề xã hội quan trọng như phân biệt chủng tộc, tự do cá nhân và đạo đức.

Theo Mai Loan/Tri thức & Cuộc sống