Năng lực vô song của tia sáng kỳ diệu nhất từng được phát minh

Là một trong những khám phá quan trọng nhất trong lĩnh vực vật lý, tia X là một công cụ mạnh mẽ giúp chúng ta nhìn xuyên qua những điều mắt thường không thể thấy, từ xương trong cơ thể đến các thiên hà xa xôi.

13/02/2025 09:15

1. Tia X được phát hiện tình cờ. Nhà vật lý Wilhelm Röntgen phát hiện ra tia X vào năm 1895 khi ông đang nghiên cứu tia âm cực. Ông gọi nó là 'tia X' vì chưa biết rõ bản chất của nó. Ảnh: Pinterest.

2. Mặt trời và thiên thể vũ trụ phát ra tia X. Tia X không chỉ được tạo ra nhân tạo mà còn xuất hiện trong tự nhiên, đặc biệt từ Mặt Trời, hố đen và các vụ nổ siêu tân tinh. Ảnh: Pinterest.

3. Hố đen được phát hiện nhờ tia X. Các nhà thiên văn học phát hiện hố đen bằng cách quan sát bức xạ tia X từ vật chất bị hút vào hố đen. Ảnh: Pinterest.

4. Tia X có thể xuyên qua cơ thể con người. Tia X có bước sóng ngắn và năng lượng cao, cho phép chúng xuyên qua mô mềm nhưng bị xương và kim loại hấp thụ, tạo nên hình ảnh X-quang. Ảnh: Pinterest.

5. Tia X có thể gây hại cho cơ thể. Tiếp xúc quá nhiều với tia X có thể làm hỏng DNA và gây ung thư. Vì vậy, kỹ thuật chụp X-quang hiện đại sử dụng liều lượng thấp để giảm rủi ro. Ảnh: Pinterest.

6. Ứng dụng rộng rãi trong y học. Tia X được sử dụng trong chụp X-quang, chụp cắt lớp vi tính (CT scan) và xạ trị để chẩn đoán và điều trị bệnh. Ảnh: Pinterest.

7. Tia X được dùng trong an ninh sân bay. Máy quét hành lý tại sân bay sử dụng tia X để kiểm tra bên trong vali mà không cần mở ra. Ảnh: Pinterest.

8. Tia X giúp khám phá cấu trúc DNA. Năm 1952, Rosalind Franklin sử dụng nhiễu xạ tia X để chụp ảnh DNA, góp phần vào việc khám phá cấu trúc xoắn kép của nó. Ảnh: Pinterest.

9. Tia X được sử dụng để phân tích tranh vẽ cổ. Các nhà khoa học sử dụng tia X để kiểm tra các lớp sơn bên dưới tranh cổ, giúp phát hiện tác phẩm bị che giấu hoặc xác minh tính xác thực của tranh. Ảnh: Pinterest.

10. Máy gia tốc hạt có thể tạo ra tia X cực mạnh. Các phòng thí nghiệm sử dụng máy gia tốc synchrotron để tạo ra tia X cường độ cao nhằm nghiên cứu cấu trúc vật liệu ở cấp độ nguyên tử. Ảnh: Pinterest.