Tại kỳ họp Quốc hội sắp diễn ra từ cuối tháng 10 này, Quốc hội sẽ xem xét thông qua dự thảo Luật trẻ em. Điểm mới nhất và gây chú ý nhất của Dự thảo là đề xuất quy định trẻ em là người dưới 18 tuổi, thay vì quy định dưới 16 tuổi như luật hiện hành.
Trước thông tin này, chúng tôi đã thực hiện khảo sát nhanh trên toàn quốc để tìm hiểu ý kiến, nguyện vọng của các bạn trẻ. Trả lời phỏng vấn, đa số các bạn đồng tình và hưởng ướng với đề xuất mới của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.
Tuy nhiên, bên cạnh tâm lý thích thú vì được “trở lại làm trẻ em”, một số bạn cũng bày tỏ sự lo ngại vì việc nâng cao tuổi trẻ em lên dưới 18 cũng gây ra nhiều nguy cơ, nhất là khi tâm sinh lý của bạn trẻ độ tuổi này có rất nhiều sự biến đổi.
Trung thu, Tết thiếu nhi được tặng quà
Bạn Khánh Linh (SN 1998), lớp 12D1 trường THPT Chu Văn An, Hà Nội chia sẻ: “Em đồng ý với dự thảo của Bộ. Bản thân em không muốn coi là trẻ con, nhưng ở độ tuổi này chúng em vẫn còn nhiều suy nghĩ nông nổi và chưa đủ nhận thức. Vì chưa đủ nhận thức nên mới có thể làm những việc sai trái”.
Trong khi đó bạn Nguyễn Cẩm Nhung (SN 1998), lớp 11A12, THPT Ngô Sĩ Liên, Bắc Giang: “Theo em thì dưới 18 tuổi vẫn coi là trẻ em là hợp lý. Nhiều bạn ở độ tuổi này tưởng như biết nhiều rồi, nhưng thực ra lại chưa đủ nhận thức để làm những việc lớn, cần sự chịu trách nhiệm cao.”
Khánh Linh
Chia sẻ với tâm trạng phấn khởi, bạn Từ Thị Liên Anh (SN 1997, Quảng Nam): “Khi em biết thông tin này, em cảm thấy rất sung sướng vì nếu điều đó thành sự thật cũng có nghĩa là mình sẽ có thêm nhiều quyền lợi. Trẻ em thì sẽ có thêm nhiều sự bảo vệ từ nhà nước, nhận được những ưu đãi mà chỉ trẻ em mới có. Vào các dịp lễ tết như Quốc tế thiếu nhi, Tết trung thu... tụi em sẽ được quan tâm nhiều hơn. Thật sự, bản thân em cảm thấy rất phấn khởi vì điều này.
Tuy nhiên, em cũng có một số băn khoăn như liệu việc nâng tuổi trẻ em lên dưới 18 tuổi có tạo ra một số nguy cơ không, ví dụ tội phạm trẻ em sẽ gia tăng, việc quản lý trẻ em sẽ khó khăn vì ở độ tuổi này đa số các bạn đã có những chuyển biến trong nhận thức và hành vi.”
Bạn Lại Hồng Toàn (SN 1998) trường THPT chuyên Khoa Học Tự Nhiên, ĐH Quốc gia HN cũng đồng tình với dư thảo này. Cậu bạn lý giải: “Tại sao phải huỷ bỏ cái quyền được gia đình, xã hội quan tâm?”.
“Nguyên nhân chính khiến em đồng ý với dự thảo này là vì em nghĩ cần phải bảo vệ đối với trẻ em lang thang và có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Đối với những hoàn cảnh như vậy thì việc kéo dài sự bảo vệ của xã hội đối với những hoàn cảnh như vậy là điều hoàn toàn nên làm.
Hơn nữa, 17, 18 tuổi vẫn là tuổi đi học, và đối với các nước khác như Anh, Mỹ có rất nhiều những chính sách an sinh xã hội đối với độ tuổi này, thì Việt Nam cũng nên có những chính sách tốt hơn đối với trẻ em”.
Bạn Lại Hồng Toàn
Nữ diễn viên trẻ Tam Triều Dâng (SN 1998, ở TP. Hồ Chí Minh) không giấu được nét mặt ngỡ ngàng khi được hỏi về thông tin này, cô bạn trố mắt: “Ủa có dự thảo này hả, sao bản thân mình chưa bao giờ nghe tới nhỉ? Nếu dưới 18 tuổi được xem là trẻ em thì trên 18 tuổi sẽ là gì, thật khó có sự phân biệt. Về bản chất mình nghĩ ở độ tuổi này mọi người đã như một người trưởng thành rồi, ai cũng có thể sống tự lập rồi, sao còn gọi và xem như trẻ em nữa?
Nhưng nếu được làm trẻ em thêm vài tuổi thì mình cũng thích vì cảm giác mình vẫn được chiều chuộng, được trẻ hơn.”
Trên thực tế, cuộc tranh luận về việc tăng độ tuổi trẻ em lên 18 còn vướng mắc ở phần quyền và nghĩa vụ của trẻ em. Vì như trước đây, trẻ em dưới 16 tuổi phạm luật đều không bị truy tố hình sự.
Tam Triều Dâng
Những vụ án kinh hoàng gần đây cũng có sự gia tăng trong phạm vi đối tượng từ 14 - 18 tuổi. Vậy nếu xét trên tư cách là trẻ em thì cần phải xử lý như thế nào? Không lẽ những tội án nghiêm trọng cũng không được đem ra truy tố vì lý do: vì là trẻ em nên nhận thức còn yếu kém?
Suy nghĩ về vấn đề này, bạn Cẩm Nhung cho biết: “Cũng chính vì thiếu nhận thức nên mới có hành động như thế! Vì vậy, họ cần được bảo vệ và chăm sóc nhiều hơn!”.
Bạn Hồng Toàn cũng chia sẻ: “Việc vi phạm pháp luật không phải là do bản chất sinh ra đã thế, mà do ảnh hưởng từ gia đình, từ xã hội. Nếu các bậc phụ huynh, giáo viên, xã hội quan tâm và cách thực hiện QUYỀN TRẺ EM một cách đúng đắn hơn thì sẽ không có đứa trẻ nào vi phạm điều đó.”
Cả 2 bạn đều cho rằng nên tách Luật trẻ em thành 2 vấn đề: Quyền và trách nhiệm của trẻ em và có quy định cụ thể về cách xử lý đối với những trường hợp nghiêm trọng.
Một số quyền cơ bản của trẻ em được quy định trong Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em năm 2004, Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 và Hiến pháp năm 2013:
1. Quyền được khai sinh và có quốc tịch
2. Quyền được chăm sóc, nuôi dưỡng
3. Quyền được sống chung với cha mẹ
4. Quyền được tôn trọng, bảo vệ tính mạng, thân thể nhân phẩm và danh dự
5. Quyền được chăm sóc sức khỏe
6. Quyền được học tập
7. Quyền được vui chơi giải trí hoạt động văn hoá, nghệ thuật, thể dục, thể thao, du lịch
8. Quyền được phát triển năng khiếu
9. Quyền được có tài sản ( Trẻ em có quyền có tài sản, quyền thừa kế theo quy định của pháp luật)
Không còn bé bỏng nữa
Trái với ý kiến của các bạn ở trên, Phạm Đức Hùng (SN 1999), lớp 11A11, trường THPT Trần Nhân Tông (HN) lại không đồng ý với dự thảo này: “Em không đồng ý với dự thảo này. Học sinh cấp 3 bây giờ đã khác xưa rồi, đã được nuôi dạy và phát triển toàn diện về nhân cách và đạo đức, có đủ nhận thức để nhìn nhận 1 vấn đề, đủ nhận thức được việc mình làm là đúng hay sai. Nếu bằng ấy tuổi còn được coi là trẻ em sẽ sinh ra tâm lý ỷ lại vào bố mẹ và thầy cô!”.
Theo Hùng, xã hội bây giờ phát triển, 13 tuổi đã là thiếu nữ, 16 tuổi đã trưởng thành. Nếu nói 16-18 tuổi vẫn là trẻ em, suy nghĩ chưa chín thì có người 50 tuổi vẫn chưa lớn, chưa chín. Bởi đó là vì là tính cách, khả năng nhận thức của họ hạn chế, không phải do tuổi.
Phạm Đức Hùng.
Bạn Nguyễn Hoàng Quân (SN 1998, ở Đà Nẵng) thì tỏ ý không hài lòng: “Khoảng trên dưới 18 tuổi mình nghĩ đó là độ tuổi trưởng thành rồi. Ở nước ngoài, ở độ 18 tuổi có thể tự lập, ra ngoài ở riêng rồi mà ở mình còn xem là trẻ em, mình thấy hơi kì kì. Không chỉ vậy, xưa nay người ta xem tuổi 16 - 18 là độ tuổi thanh xuân, là tuổi trẻ, tự dưng bây giờ lại trở thành... trẻ em, thật sự mình thấy không hợp lý. Đáng lẽ ra cái này phải hỏi ý kiến những bạn trẻ nhiều hơn để đưa ra quyết định phù hợp nhất.”
Nguyễn Hoàng Quân..
Việc nâng độ tuổi trẻ từ 16 lên dưới 18 tuổi chắc hẳn sẽ còn đối mặt với nhiều dư luận trái chiều từ xã hội và chính những người trong cuộc. Bản thân bạn có quan điểm gì về việc này, hãy chia sẻ cùng chúng tôi qua hòm mail: gioitre@tiin.vn nhé!