1. Nằm cách trung tâm thành phố Lai Châu khoảng 30km, bản Vàng Pheo tựa mình vào dãy núi Phu Nhọ Khọ hùng vĩ. Nhìn từ xa, bản như được bao bọc bởi những dãy núi thấp hình dáng uốn lượn, dưới chân núi là những thửa ruộng, thảm cỏ, đám nương, tạo nên một quang cảnh thung lũng tuyệt đẹp.
![]()
'Ngã ba suối tình yêu' với những chiếc cọn nước và bãi đá sỏi kỳ diệu. Ảnh: TL
Vàng Pheo cũng là điểm giao thoa giữa hai dòng suối Nậm So và Nậm Lùm. Hai dòng suối này gặp nhau ở cuối bản, đổ ra dòng Nậm Na, tạo nên 'ngã ba suối tình yêu' làm mê đắm lòng người thưởng lãm. Đặc biệt, điểm giao nhau của hai con suối hình thành những bãi đá sỏi kỳ diệu, thuận lợi cho việc đầu tư phát triển du lịch văn hoá gắn với văn hoá sông nước của người Thái trắng.
Ấn tượng của mỗi du khách khi đặt chân đến bản Vàng Pheo là khung cảnh yên bình với những nếp nhà sàn truyền thống và người phụ nữ Thái trong trang phục áo cóm cổ liền, váy màu đen tuyền dài chấm mắt cá chân. Với bản sắc văn hóa đặc trưng và khung cảnh thiên nhiên thơ mộng, hữu tình, Vàng Pheo được nhiều người biết đến là một điểm du lịch cộng đồng hấp dẫn ở Lai Châu.
2. Không chỉ có cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng, Vàng Pheo còn hấp dẫn du khách bởi văn hóa và nếp sống truyền thống đặc sắc của người Thái trắng. Đây chính là yếu tố làm nên sự khác biệt và chiều sâu cho trải nghiệm du lịch tại nơi đây. Cả bản Vàng Pheo có 118 hộ với gần 500 nhân khẩu, 100% là dân tộc Thái. Ở Vàng Pheo bao đời nay, đồng bào Thái vẫn lưu giữ được những nét văn hóa truyền thống của mình.
Theo ông Đinh Quang Tuấn, Bí thư Đảng ủy xã Phong Thổ, Vàng Pheo là một trong những bản làng giữ được nếp nhà sàn cổ truyền thống lâu đời và nguyên vẹn nhất. Những ngôi nhà sàn có mái lợp lá cọ hay bằng gỗ có tuổi đời hàng chục, hàng trăm năm, không chỉ là nơi ở mà còn là một di sản kiến trúc.
Du khách hẳn sẽ ấn tượng với cấu trúc nhà thể hiện sự khéo léo và triết lý sống hòa hợp với thiên nhiên của người Thái và sự sạch sẽ, ngăn nắp trong không gian sống của chủ nhân. Khuôn viên nhà và cách bố trí không gian sinh hoạt cũng cho thấy sự tinh tế, thanh lịch trong văn hóa của đồng bào Thái trắng.
Cùng với những ngôi nhà sàn truyền thống, người Thái ở Vàng Pheo còn giữ gìn được nhiều lễ hội văn hóa. Mỗi lễ hội là một bức tranh miêu tả đời sống xã hội, mang đậm nét đặc trưng truyền thống - những sắc thái văn hoá không đâu có được. Tiêu biểu như lễ hội Nàng Han vào ngày rằm tháng Hai âm lịch, lễ hội Then Kin Pang vào ngày mùng 10 tháng Ba âm lịch, lễ hội Kin Lẩu Khẩu Mẩu vào ngày rằm tháng Chín âm lịch…
Trong những ngày lễ hội, ngoài các nghi lễ truyền thống, còn có nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ và các trò chơi dân gian mạng đậm bản sắc văn hóa bản địa như: Múa quạt, múa xòe, hát giao duyên, trò chơi tó má lẹ, tù lu, ném còn, bắt cá suối.
Vào những ngày cuối tuần hoặc dịp lễ hội, du khách đổ về Vàng Pheo rất đông để khám phá một không gian Tây Bắc êm đềm và cuộc sống giản dị của đồng bào dân tộc, được hoà mình trong điệu múa, lời ca của đồng bào Thái trắng.
Du khách còn được thưởng thức những món ăn mang đậm bản sắc dân tộc Thái, như: sâu đá, rêu đá, cá suối nướng, măng đắng, thịt trâu gác bếp, thịt lợn hấp, canh rau đắng… Đặc biệt, từ món xôi nếp, người Thái dùng ăn hàng ngày cũng chế biến thành nhiều món khác như 'khẩu bái pa' (cơm nắm cá), 'khẩu bái ná nga' (cơm nắm vừng), 'khẩu bái sắy' (cơm nắm trứng) hoặc món 'khẩu chí' (xôi nướng)...
![]()
Phụ nữ dân tộc Thái trắng vẫn giữ tục gội đầu ngày Tết trong lễ Lung ta. Ảnh: TL
Chừng như hiểu được băn khoăn của du khách rằng, vì sao Vàng Pheo lại được mệnh danh là 'thung lũng mỹ nhân', anh Lò Văn Cường, một hướng dẫn viên trẻ chia sẻ, ở Vàng Pheo, du khách sẽ được nghe người dân kể câu chuyện truyền thuyết về nàng Han - một nữ tướng tài giỏi và xinh đẹp - đã sống tại mảnh đất này. Câu chuyện về nàng Han không chỉ lưu truyền qua lời kể mà còn hiện diện trong các lễ hội văn hóa mà tiêu biểu là Lễ hội Nàng Han.
'Không chỉ là câu chuyện trong truyền thuyết mà từ xưa đến nay, xã Vàng Pheo vốn nổi tiếng là vùng đất sinh ra các 'mỹ nhân'. Ở Vàng Pheo, không khó để chiêm ngưỡng bóng dáng các cô gái Thái thấp thoáng trên cầu thang nhà sàn, áo cóm cổ truyền trắng tinh, da trắng ngần. Con gái vùng này có vẻ đẹp rất đặc trưng của người Thái với vóc dáng cao, da trắng, tóc dài nổi bật trong trang phục truyền thống', anh Lò Văn Cường vui vẻ nói.
3. Những năm gần đây, đồng bào Thái ở Vàng Pheo đã biết làm du lịch khá chuyên nghiệp. Mỗi năm, bản đón hàng nghìn lượt du khách trong nước và quốc tế. Trước đó, từ năm 2007, bản Vàng Pheo được công nhận là bản văn hóa - du lịch cấp tỉnh.
Theo Bí thư Đảng ủy xã Đinh Quang Tuấn, trong vài năm qua, người dân Vàng Pheo tập trung phát triển du lịch văn hóa, du lịch sinh thái, du lịch mạo hiểm và du lịch trải nghiệm, gắn với văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số. Từ sự quan tâm của tỉnh, chính quyền xã và sự nỗ lực của người dân, bản Vàng Pheo ngày càng đẹp hơn trong lòng du khách.
Hiện nay, bản đã tạo được một số điểm nhấn phục vụ khách tham quan, trải nghiệm, chụp ảnh, ghi hình như ruộng nương, các vườn cây ăn quả, đồi núi thấp. Các dịch vụ du lịch khá đầy đủ, từ lưu trú, các hoạt động trải nghiệm, ẩm thực, hàng lưu niệm... Chợ phiên của bản cũng đã được hình thành và trở thành sản phẩm du lịch độc đáo.
Vị Bí thư Đảng ủy xã cho biết, khách du lịch đến Vàng Pheo thường sử dụng dịch vụ homestay. Tại đây, du khách được trải nghiệm các nét văn hóa đặc sắc như múa xòe, múa sạp; tự bắt cá, nhặt rêu đá rồi vào bếp nấu cùng người dân.
![]()
Các thành viên trong Đội văn nghệ bản Vàng Pheo không chỉ múa hay, hát giỏi mà còn là những hướng dẫn viên du lịch, những đầu bếp cừ khôi. Ảnh: TL
Giờ đây, du khách có thể liên hệ đặt phòng qua zalo, facebook, giá dịch vụ tính theo 'combo', cả ăn uống và nghỉ ngơi vào khoảng 250 - 300 ngàn đồng/ngày. Từ Vàng Pheo, du khách cũng có thể tham quan trải nghiệm các khu vực phụ cận như cửa khẩu quốc tế Ma Lù Thàng, hang Nà Củng, hang Thẳm Tạo, di chỉ khảo cổ học Nậm Tun, đền thờ Nàng Han...
'Đến Vàng Pheo, du khách luôn cảm nhận được sự bình yên, thư thái. Bên những nếp nhà sàn, những người đàn ông cặm cụi đan lát, làm nhạc cụ dân tộc, phụ nữ tập múa xòe, đánh chiêng. Người dân Vàng Pheo với sự chân thành, mến khách, cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, thanh bình, cách xa với những ồn ào, khói bụi của chốn thành thị, chắc chắn sẽ làm du khách sẽ quên đi mọi lo toan, bận rộn thường ngày', ông Tuấn chia sẻ.
Copy link
Quay lại
