Da khô, ngứa... không ngờ dấu hiệu của đái tháo đường

Tình trạng ngứa da ở người bệnh đái tháo đường không chỉ là triệu chứng ngoài da đơn thuần mà còn là dấu hiệu cảnh báo những rối loạn bên trong cơ thể.

25/07/2025 08:02

Các bác sĩ Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho biết, ngứa da là một trong những triệu chứng da liễu thường gặp ở bệnh nhân đái tháo đường khi đường huyết không được kiểm soát tốt trong thời gian dài.

Theo các chuyên gia nội tiết, khi nồng độ glucose trong máu tăng cao, cơ thể sẽ bị mất nước do tiểu nhiều và giảm lưu lượng máu nuôi dưỡng mô da.

Đồng thời, tổn thương các dây thần kinh ngoại biên làm rối loạn hoạt động của tuyến mồ hôi, dẫn đến tình trạng khô da kéo dài và ngứa ngáy khó chịu.

Làn da khô, mất đàn hồi dễ bị nứt nẻ, tạo nên các vết thương hở, có thể chỉ là trầy xước nông trên bề mặt nhưng cũng có thể lan sâu đến tầng mô dưới da. Những vết thương này trở thành cửa ngõ cho vi khuẩn xâm nhập, gây ra các tình trạng viêm da, nhiễm trùng mô mềm, thậm chí áp xe.

Khi người bệnh cố gắng gãi để giảm ngứa sẽ vô tình khiến da bị trầy, rách và khó lành hơn – đặc biệt là ở vùng chi dưới nơi có tuần hoàn máu kém.

Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết của triệu chứng ngứa da do bệnh lý đái tháo đường gây ra.

Ảnh bệnh viện cung cấp

Ngứa khu trú hoặc lan tỏa

Vị trí thường gặp: Bàn tay, bàn chân, bắp chân, vùng ngực, lưng hoặc những khu vực có nếp gấp như bẹn, nách, cổ. Ngứa khu trú có thể do nhiễm nấm, viêm nang lông, viêm da tiếp xúc. Ngứa lan tỏa toàn thân thường liên quan đến biến chứng thần kinh hoặc rối loạn chuyển hóa kéo dài.

Da khô, bong tróc, nứt nẻ

Đây là biểu hiện sớm và rất phổ biến ở người bệnh có đường huyết cao. Da mất nước, giảm sản xuất bã nhờn, dẫn đến khô ráp, tróc vảy, cảm giác căng tức và ngứa âm ỉ. Xuất hiện rõ hơn ở vùng cẳng chân, khuỷu tay, hoặc vùng da bị chà xát thường xuyên.

Ngứa râm ran, cảm giác như kim châm

Là dấu hiệu liên quan đến tổn thương dây thần kinh ngoại biên do đường huyết cao lâu ngày. Người bệnh thường mô tả: 'ngứa mà không biết gãi chỗ nào', hoặc 'ngứa như có con gì bò dưới da'. Cảm giác này thường xảy ra ở bàn tay, bàn chân, có thể kèm tê bì, mất cảm giác nóng/lạnh.

Ngứa kèm tổn thương da

Ngứa có thể đi kèm các dấu hiệu như: Phát ban đỏ, mụn nước, mụn mủ (do nhiễm khuẩn, nấm). Da sạm màu, dày lên (dấu hiệu sạm da gai đen). Nốt vàng nhỏ nổi thành cụm (xanthomatosis), thường xuất hiện khi rối loạn mỡ máu đi kèm. Vùng da đỏ sậm, teo lõm, thường ở cẳng chân (hoại tử mỡ ĐTĐ).

Ngứa nhiều về đêm

Là một dấu hiệu đặc trưng của biến chứng thần kinh. Vào ban đêm, khi thân nhiệt tăng nhẹ và thần kinh ngoại biên hoạt động bất thường, cảm giác ngứa rát, râm ran trở nên dữ dội, gây khó ngủ hoặc mất ngủ kéo dài.

Ngứa tái phát nhiều lần, điều trị không dứt

Nếu bệnh nhân bị ngứa da liên tục, hết rồi tái lại dù đã điều trị, đó là dấu hiệu cho thấy: Đường huyết chưa được kiểm soát ổn định, có thể có nhiễm trùng tiềm ẩn, cần được điều trị kháng nấm/kháng khuẩn đúng phác đồ. Hoặc là biến chứng mạn tính đã xuất hiện và đang tiến triển.

Ngoài ra, một biến chứng nghiêm trọng khác liên quan đến ngứa và tổn thương da là hoại tử da dạng mỡ (necrobiosis lipoidica diabeticorum). Tình trạng này thường xuất hiện ở hai cẳng chân với biểu hiện ban đầu là các vết ban màu nâu đỏ có rìa rõ nét, vùng trung tâm rụng lông, da nhẵn bóng, thậm chí có thể nhìn thấy tĩnh mạch nằm bên dưới da. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, những vùng da tổn thương này có thể tiến triển thành vết loét sâu, chảy dịch, đau rát kéo dài và khó phục hồi, làm gia tăng nguy cơ nhiễm trùng và đoạn chi.

Tình trạng ngứa da ở người bệnh đái tháo đường không chỉ là triệu chứng ngoài da đơn thuần mà còn là dấu hiệu cảnh báo cho những rối loạn bên trong cơ thể.

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu đặc trưng, kết hợp kiểm soát tốt đường huyết và chăm sóc da đúng cách sẽ giúp người bệnh hạn chế biến chứng, nâng cao chất lượng sống.

Nếu có những biểu hiện ngứa da kể trên hãy đến bệnh viện để được tầm soát, có những chuẩn đoán để phát hiện kịp thời nhằm ngăn ngừa hạn chế những biến chứng mà bệnh đái tháo đường gây ra.

Theo Thúy Nga/Tri thức & Cuộc sống