Khi thói quen lành mạnh trở thành nỗi ám ảnh nguy hiểm

Mặc dù chúng ta được khuyến khích thực hiện lối sống lành mạnh, nhưng trong một số trường hợp, cách chúng ta ăn uống và tập thể dục có thể trở nên bất lợi.

14/03/2023 07:55

Ảnh: The House of Wellness

Một lối sống lành mạnh bao gồm ăn uống điều độ và tập thể dục. Đó là một trong những điều tốt nhất bạn có thể làm cho sức khỏe tổng thể của mình. Nhưng đôi khi ý định tốt nhất có thể trở thành nỗi ám ảnh và khiến nó có thể trở thành vấn đề.

Khi 'ăn uống lành mạnh' trở thành một vấn đề

Chuyên gia dinh dưỡng lâm sàng Bec Miller cho biết cô dành phần lớn thời gian của mình để khuyến khích khách hàng tuân theo quy tắc 80/20 về '80% thời gian ăn uống lành mạnh và 20% thời gian không lo lắng'.

Nhưng ngược lại, người sáng lập Health with Bec nói rằng một vấn đề sẽ nảy sinh nếu ai đó không thể từ bỏ 20% đó. Bec nói: 'Sẽ trở nên không tốt cho sức khỏe nếu bạn thấy rằng mình ngừng đi ăn với bạn bè hoặc tránh những món ăn mang đi yêu thích. Hoặc, nếu bạn làm những điều này, và sau đó bạn cảm thấy lo lắng hoặc thậm chí tự trừng phạt mình vì điều đó'.

'Ăn sạch' đề cập đến một chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm chủ yếu là thực phẩm tươi, thịt nạc và ngũ cốc. Nhưng khi tuân theo điều này nó có thể dẫn đến việc loại bỏ toàn bộ nhóm thực phẩm (thịt, sữa, tinh bột, đường, v.v.), điều mà Bec lưu ý có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nếu không được thực hiện theo hướng dẫn chuyên nghiệp.

Bec giải thích: 'Bằng cách cắt bỏ một nhóm thực phẩm, bạn hoàn toàn có thể gặp rủi ro bị thiếu hụt chất dinh dưỡng, trừ khi bạn làm việc với một chuyên gia dinh dưỡng có trình độ hoặc tuân theo một kế hoạch'.

Naturopath Vesna Hrsto đồng ý và nói thêm rằng việc loại bỏ các nhóm thực phẩm chính có thể đồng nghĩa với việc 'bỏ lỡ các chất dinh dưỡng quan trọng cần thiết cho năng lượng, sức khỏe tinh thần và sức sống' - và điều đó bao gồm cả sức khỏe đường ruột.

'Việc ăn uống hạn chế thường hạn chế chất dinh dưỡng và chất xơ, điều này ảnh hưởng đến sự đa dạng của hệ vi sinh vật' - nhà trị liệu tự nhiên có trụ sở tại Melbourne cho biết.

Làm thế nào một chế độ ăn uống tốt?

Trong những trường hợp cực đoan, việc ăn uống lành mạnh có thể đạt đến mức độ ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần. Một nghiên cứu nổi tiếng của Đại học York đã định nghĩa tình trạng này là 'một nỗi ám ảnh bệnh lý về việc ăn uống lành mạnh hoặc chỉ tiêu thụ thực phẩm lành mạnh'. Theo đó, người mắc bệnh cố định về chất lượng và cách chế biến thức ăn của họ là 'lành mạnh', nghịch lý là gây ra những tác động tiêu cực đến thể chất và sức khoẻ tinh thần của họ.

Bec giải thích: 'Những người mắc chứng orthorexia đặt giá trị bản thân vào những gì họ ăn và cho là lành mạnh. Vì vậy, khi họ không thể tuân thủ cách ăn uống này, họ sẽ cảm thấy lo lắng tột độ hoặc cảm thấy mất kiểm soát'.

Giống như nhiều chứng rối loạn ăn uống, orthorexia có thể dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng và dẫn đến các biến chứng sức khỏe nghiêm trọng như hậu quả về tim mạch, tiêu hóa và thần kinh.

Bec nói: 'Mối bận tâm sâu sắc về chế độ ăn uống này cũng làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống nói chung, dẫn đến ít niềm vui, năng suất và hoạt động xã hội hơn. Nếu rơi vào trường hợp này thì điều cực kỳ quan trọng là tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp'.

Khi tập thể dục quá mức có thể nguy hiểm

Tập thể dục là một thói quen lành mạnh khác có thể bị tổn hại khi thực hiện quá mức. Huấn luyện viên Ben Lucas giải thích rằng tập luyện quá sức có biểu hiện là 'chấn thương, kiệt sức, mệt mỏi, khó ngủ và cáu kỉnh' và có thể xảy ra do 'bạn tập luyện quá sức hoặc tập luyện quá thường xuyên'.

Tập luyện quá sức cũng có thể được xác định về mặt tinh thần là 'ám ảnh về việc đến phòng tập thể dục mỗi ngày hoặc thậm chí hai lần một ngày'.

Mặc dù số lượng bài tập lý tưởng thay đổi từ người này sang người khác, người sáng lập Flow Athletic cho biết mọi người đều cần thời gian phục hồi thích hợp. Ben nói: 'Phục hồi là nơi tất cả những điều tốt đẹp xảy ra. Hãy đối xử với cơ thể của bạn như một tài khoản ngân hàng'.

'Những gì bạn nhận được từ nó, bạn nên trả lại nó dưới hình thức một đến hai ngày nghỉ ngơi mỗi tuần, ngủ tám tiếng mỗi đêm cũng như một chế độ ăn uống tốt và uống nhiều nước'.

Làm thế nào để đạt được sự cân bằng tập thể dục lành mạnh?

Ăn uống lành mạnh và giữ dáng là những mục tiêu lối sống lành mạnh đáng ngưỡng mộ đáng để phấn đấu. Nhưng giống như hầu hết mọi thứ trong cuộc sống, nhà tâm lý học Tara Hurster giải thích rằng chúng phải được tiếp cận một cách cân bằng.

Người sáng lập The TARA Clinic giải thích: 'Khi mọi người 'tập trung cao độ' vào một thứ gì đó cho dù đó là sức khỏe, công việc hay bất cứ thứ gì khác thì họ có xu hướng xây dựng lối sống của mình theo cách tạo điều kiện cho họ tiếp tục tập trung vào điều đó'.

'Để tạo điều kiện thuận lợi cho lối sống này, bạn chọn dành thời gian với những người cho phép hoặc khuyến khích điều này và bạn xây dựng môi trường của mình để cho phép bạn tập trung vào điều đó. Bằng cách đó, bạn vẫn cảm thấy thoải mái vì môi trường của bạn không đặt câu hỏi về các quyết định của bạn'.

'Sự cân bằng là chìa khóa, vì vậy khi ý tưởng về sự cân bằng cảm thấy không thoải mái, thì bạn đã nhận thấy một dấu hiệu cảnh báo sớm rằng việc nói chuyện với ai đó hữu ích về vấn đề này'.

Tara khuyên bạn nên tìm kiếm một chuyên gia để tìm ra gốc rễ của hành vi. Tara nói: 'Khi bạn hiểu những gì đang diễn ra trong não và cơ thể mình, bạn có thể đưa ra quyết định sáng suốt về các bước tốt nhất tiếp theo'.

>> Xem thêm: Thói quen dùng tủ lạnh khiến cô gái trẻ qua đời vì ung thư gan