Phát hiện nhóm thực phẩm hữu ích kéo dài tuổi thọ Bí quyết sống thọ từ những thói quen đơn giản “Xiên bẩn” nguy cơ tiềm ẩn, sao vẫn hút khách?

Phân tích dựa trên bộ dữ liệu thu thập từ 101 quốc gia trong 60 năm, các nhà khoa học đã chỉ ra một nhóm thực phẩm hữu ích giúp kéo dài tuổi thọ. Các yếu tố như chế độ ăn uống cân bằng, lối sống lành mạnh là chìa khóa của sống khỏe, xua tan bệnh tật. “Xiên bẩn” là món ăn vặt đường phố quen thuộc với nhiều người, đặc biệt là học sinh, sinh viên… Nó hấp dẫn bởi màu sắc bắt mắt, hương liệu thơm phức, giá thành vô cùng rẻ.

26/04/2025 20:22

Theo SciTech Daily, nhóm nghiên cứu quốc tế dẫn đầu bởi Đại học Sydney (Úc) chỉ ra rằng, ở các quốc gia có tỷ lệ tiêu thụ đạm (protein) thực vật cao nhất, người dân có tuổi thọ cao hơn rõ rệt so với các quốc gia hầu như chỉ chuộng nguồn đạm động vật.

Theo tác giả chính Caitlin Andrews, tác động từ đạm động vật và thực vật tạo nên bức tranh hỗn hợp, khác biệt đối với các đối tượng khác nhau.

Đối với trẻ em dưới 5 tuổi, một chế độ ăn cung cấp một lượng lớn đạm và chất béo từ động vật – chẳng hạn như thịt, trứng và sữa – đã làm giảm tỷ lệ tử vong đặc biệt là ở trẻ sơ sinh.

Tuy nhiên, điều này dường như đảo ngược ở người trưởng thành: Tăng tỷ lệ đạm thực vật so với đạm động vật sẽ làm tăng tuổi thọ.

Dữ liệu từ 101 quốc gia đã được tổng hợp và phân tích với thời gian thống kê trung bình là 60 năm.

Trong các quốc gia được xét đến, các nước có mức tiêu thụ đạm động vật cao nhất bao gồm Úc, Mỹ, Thụy Điển và Argentina.

Trong khi đó, tại một số nơi như Ấn Độ, Pakistan và Indonesia, thực phẩm chứa đạm thực vật cực kỳ phổ biến.

Theo bài công bố trên tạp chí Nature Communications, ăn quá nhiều đạm động vật, đặc biệt là thịt chế biến sẵn, từ lâu đã được xác định có liên quan đến nhiều tình trạng bệnh mạn tính và một số loại ung thư.

Trong khi đó, đạm thực vật – ví dụ đậu, hạt và cả một lượng đạm trong ngũ cốc nguyên cám - có liên quan đến nguy cơ mắc các bệnh mạn tính và tử vong sớm thấp hơn.

Chế độ ăn nhiều đạm thực vật so với đạm động vật thể hiện lợi ích rõ nhất ở những cộng đồng có tuổi thọ cao nhất trên hành tinh, bao gồm Okinawa ở Nhật Bản, Ikaria ở Hy Lạp và Loma Linda ở California - Mỹ.

Vì vậy, các tác giả khuyên mọi người hãy cố gắng thay thế một phần đạm động vật trong chế độ ăn bằng các loại đạm thực vật lành mạnh. Đối với đạm động vật, nên ưu tiên cá, thịt trắng.

Kết quả này cũng phù hợp với một nghiên cứu trước đó dẫn đầu bởi Trường Y tế Công cộng Harvard TH Chan (Mỹ).

Nhóm Havard lập luận rằng tỷ lệ đạm thực vật, đạm động vật mà người Mỹ tiêu thụ là khoảng 1:3, dẫn đến gia tăng các bệnh về tim mạch.

Để phòng ngừa bệnh tim mạch, tỷ lệ này cần đạt ít nhất 1:2; trong khi tỷ lệ 1:1,1:3 mới giúp ngừa hiệu quả bệnh động mạch vành - nguyên nhân lớn dẫn đến nhồi máu cơ tim.

Ảnh minh hoạ/Inbternet

Trước đó, nhằm tìm hiểu về tác động của chất phytoene đối với tuổi thọ và các vấn đề sức khỏe, các nhà nghiên cứu tại Khoa dược, Đại học Seville (Tây Ban Nha), hợp tác với nhóm của tiến sĩ Marina Ezcurra tại Đại học Kent (Anh), tiến hành thử nghiệm chất này trên loài giun tròn caenorhabditis elegans.

Phytoene là chất trung gian trong quá trình tổng hợp carotenoid ở thực vật, nó có trong các thành phần thực phẩm như cà chua, cà rốt, mơ, ớt đỏ, dưa hấu, cam, quýt và chanh dây…

Caenorhabditis elegans là một sinh vật mô hình thường được sử dụng trong nghiên cứu y sinh học. Đây là một loài giun tròn có chung đặc điểm di truyền với con người, thường sống trong khoảng 3 - 4 tuần. Cơ chế tế bào của nó tương tự như cơ chế tế bào của con người, khiến nó trở thành đối tượng tuyệt vời cho các nghiên cứu về lão hóa và bệnh tật.

Kết quả đã phát hiện chất phytoene có thể kéo dài tuổi thọ và làm giảm đáng kể tác động của một số vấn đề phổ biến liên quan đến bệnh Alzheimer. Từ đó, mang lại hy vọng cho việc phòng ngừa bệnh tật và quá trình lão hóa lành mạnh hơn.

Cụ thể, chất phytoene có thể kéo dài tuổi thọ của giun caenorhabditis elegans lên đến 18,6%, làm giảm 30-40% tác động gây độc của các mảng bám amyloid có liên quan đến bệnh Alzheimer. Kết quả này mang lại bước tiến quan trọng trong việc điều trị bệnh Alzheimer vì các mảng bám này thường gây mất tế bào thần kinh ở các đối tượng mắc bệnh, theo chuyên trang khoa học Scitech Daily.

Mặc dù đây là những phát hiện ban đầu, nhóm nghiên cứu hy vọng có thể mở ra cánh cửa cho các loại thuốc mới nhằm làm chậm quá trình tiến triển của bệnh Alzheimer ở người.

Ngoài ra, phytoene còn được nghiên cứu về khả năng chống lại bức xạ UV. Mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để xác nhận tác dụng của nó đối với con người, nhưng vai trò đầy hứa hẹn của phytoene trong việc kéo dài tuổi thọ và chống lại các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer có thể dẫn đến những tiến bộ đáng kể trong phòng ngừa bệnh tật, theo Scitech Daily.

Theo Bình Nguyên/Tri thức & Cuộc sống