![]()
Bổ sung thực phẩm vào mùa đông đúng cách. (Ảnh minh họa)
Bác sĩ chuyên khoa I Bùi Thị Yến Nhi, Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, mùa đông khí hậu lạnh lẽo, khí cơ lưu trệ, đặc biệt những căn bệnh nguy hiểm đến tính mạng như đột quỵ, nhồi máu cơ tim,… không chỉ có tỷ lệ mắc cao hơn đáng kể mà tỷ lệ tử vong cũng tăng mạnh. Bên cạnh đó tình trạng khí huyết lưu thông kém dễ khiến nhiều bệnh cũ tái phát hoặc trở nên trầm trọng hơn.
Uống nhiều nước
Trong quá trình giữ gìn sức khỏe vào mùa đông, bạn nên bảo đảm cung cấp đủ nước. Vào mùa đông mọi người nghĩ rằng ít hoạt động hơn, ít ra mồ hôi nên không cần uống quá nhiều nước, đây là một quan niệm sai lầm. Nhiều người không muốn uống nước nhưng khi thiếu nước da sẽ bị khô, giảm tuần hoàn và trao đổi chất trong cơ thể.
Để tăng cường sức khỏe tốt, điều cốt yếu là phải nắm được phương pháp uống nước đúng cách để đảm bảo uống đủ nước. Bằng cách này, sức khỏe của cơ thể được bảo đảm, và tình trạng da có thể được cải thiện. Nên uống nước ấm, uống thành từng ngụm nhỏ, uống đều đặn chia thành nhiều lần uống trong ngày, mỗi lần từ 100-200ml.
Chú ý giữ ấm
Nhiệt độ vào mùa đông tương đối thấp, rất dễ bị cảm lạnh, ho, suyễn. Để giữ được sức khỏe tốt, điều cốt yếu là phải giữ ấm, từ đó nâng cao sức đề kháng của cơ thể. Đặc biệt chú ý bảo vệ những vùng như đầu, bàn tay, bàn chân và hai đầu gối, eo lưng – những nơi hàn tà dễ xâm nhập. Quần áo mặc ưu tiên thoải mái và ấm áp, tránh mặc đồ quá chật vì có thể cản trở quá trình lưu thông khí huyết.
Vào mùa đông, nên tắm nắng cho lưng của bạn
Theo Y học cổ truyền, việc 'phơi nắng cho lưng' vào mùa đông giúp để duy trì sức khỏe. Lưng là nơi tập trung nhiều đường đi của kinh dương của cơ thể (nhất là mạch Đốc).
Khi bạn ngồi quay lưng về phía mặt trời, để mặt trời sưởi ấm vùng lưng sẽ kích thích khiến dương khí được bổ sung, con người sẽ cảm thấy tràn đầy năng lượng. Thời gian tắm nắng mỗi ngày khoảng 20 -30 phút.
Day bấm và cứu ấm 3 huyệt
Mỗi ngày chịu khó tác động vào ba huyệt đạo sau đây không chỉ có tác dụng phòng bệnh rõ rệt mà còn có vai trò quan trọng trong việc bổ sung dương khí, bồi bổ cơ thể.
- Huyệt Dũng tuyền: Mỗi tối trước khi đi ngủ, bạn có thể nằm thư giãn trên giường, sau đó dùng lòng bàn tay xoa qua lại lòng bàn chân, tốt nhất cho đến khi lòng bàn chân nóng lên, sau đó dùng cùi ngón tay cái day bấm vào huyệt Dũng tuyền (hoặc cứu ngải) sẽ giúp giảm lạnh tay chân.
- Huyệt Quan Nguyên: Mỗi ngày, lấy Quan Nguyên làm tâm của vòng tròn, có thể dùng lòng bàn tay xoa cùng hoặc ngược chiều kim đồng hồ từ 3 đến 5 phút. Sau đó dùng ngón trỏ của hai bàn tay chồng lên nhau day ấn huyệt 20 lần (hoặc cứu ấm bằng mồi ngải) sẽ giúp bồi bổ nguyên khí cơ thể, hồi dương.
- Huyệt Tam âm giao: Dùng đầu ngón tay cái day bấm mỗi ngày 20 lần (hoặc cứu ấm bằng điếu ngải) sẽ giúp bồi bổ khí huyết, còn có thể điều chỉnh Can Thận.
Xoa bóp tai và vùng eo lưng
Vùng tai, eo lưng là những vùng dễ bị hàn tà tấn công vào mùa đông, 'Thận khai khiếu ra tai, eo lưng là phủ của thận', vì vậy khi xoa bóp hai vị trí này sẽ có tác dụng bổ thận.
Xoa tai, eo lưng giúp kích thích các huyệt đạo, thúc đẩy sự lưu thông khí huyết trong cơ thể, tăng cường năng lượng dương giúp cơ thể giữ ấm, giúp duy trì thính giác và tinh thần minh mẫn, tăng cường tuổi thọ.
Ngâm chân nước ấm trước ngủ
Bàn chân chứa rất nhiều huyệt đạo và đường đi của kinh lạc, liên quan mật thiết đến các tạng phủ khác trong cơ thể. Ngâm chân nước ấm trước ngủ vào mùa đông giúp giãn mạch, tăng cường tuần hoàn máu và xua tan hơi lạnh ra khỏi cơ thể. Hơi ấm từ lòng bàn chân sẽ lan tỏa ra khắp cơ thể theo hệ thống kinh mạch, giúp cân cơ thư giãn, cơ thể giảm mệt mỏi và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Nhiệt độ nước ngâm lý tưởng nhất là 40-45 độ C, mỗi lần chỉ cần ngâm 15-20 phút. Có thể kết hợp thêm một số thảo dược như ngải cứu, gừng, hạt tía tô, cành dâu,... vào nước ngâm chân.
Đi ngủ sớm và dậy muộn
Vào mùa đông, cần đi ngủ sớm và dậy muộn để giữ gìn sức khỏe. Đi ngủ sớm là để dưỡng dương và duy trì giấc ngủ đầy đủ. Dậy muộn là chỉ dậy sau khi mặt trời ló dạng, là để tránh cái lạnh xâm nhập vào cơ thể. Đêm đông lạnh giá, tốt nhất là nên ngủ trước 10 giờ, muộn nhất là 11 giờ, sáng sớm không cần dậy sớm, chỉ cần dậy lúc 7-8 giờ là đủ. Nhưng cũng phải lưu ý không nên nằm dài trên giường quá lâu kẻo tự tiêu hao dương khí.
Tuân thủ tập thể dục vừa phải vào mùa đông
Nhiều người cho rằng mùa đông lạnh giá thì không cần tập thể dục thể thao, đó là một suy nghĩ sai lầm, mọi người cần phải biết rằng: ' Mùa đông vận động nhẹ thì khỏi bệnh, mùa đông lười biếng thì uống thuốc nhiều hơn'.
Tập thể dục là cách tốt nhất để giữ ấm và giữ dáng. Thời điểm tập tốt nhất thường là sau 9 giờ sáng, khi thời tiết và nhiệt độ tương đối ấm áp. Trong quá trình tập thể dục giúp duy trì nhiệt độ cơ thể, cải thiện lưu thông khí huyết, thúc đẩy tuần hoàn, cải thiện công năng hoạt động của tâm phế và giảm lạnh tay chân. Cường độ tập luyện phải vừa đủ, khi thấy cơ thể ấm áp hơn và hơi đổ mồ hôi thì dừng, tránh đổ mồ hôi quá mức sẽ làm tiêu hao dương khí.
Vào mùa đông, các khớp tay, chân cứng hơn các mùa khác, vì vậy cần phải khởi động kỹ trước khi vận động, nhất là đối với người trung niên và cao tuổi. So với các mùa khác, mùa đông nên vận động nhẹ nhàng và chậm nhất, ngoài ra bạn nên chú ý mặc quần áo ấm khi tập để tránh bị cảm lạnh.
Đối với những người cao tuổi không tiện ra ngoài, việc quét sân, quét nhà, hay các bài tập dưỡng sinh như (Thái cực quyền, Bát đoạn cẩm, Yoga...) tập trong sân nhà cũng là một cách rèn luyện sức khỏe tốt.
Tần suất tắm vào mùa đông nên hợp lý
Vào mùa đông, nhiệt độ lạnh giá, nhiều người không thích tắm hoặc tắm quá thường xuyên sẽ không tốt cho sức khỏe. Tắm quá ít dễ dẫn đến vi khuẩn phát triển, mùa đông không khí hanh khô hơn, tắm quá thường xuyên dễ dẫn đến khô và ngứa da, vì vậy nên tắm 2-3 lần/ tuần là thích hợp hoặc tùy theo tình hình của riêng mỗi người. Ngoài ra, khi tắm mùa đông, bạn phải chú ý tránh nước quá nóng, cọ xát quá mạnh và tránh xà phòng có tính kiềm quá cao, nếu không sẽ khiến da bị tổn thương.
Cần vệ sinh miệng, họng sạch sẽ thường xuyên hằng ngày như đánh răng đều đặn trước và sau khi ngủ dậy; súc miệng bằng nước ấm có pha muối loãng giúp sát trùng cổ, họng và hạn chế viêm họng. Việc đánh răng mỗi tối trước khi ngủ cũng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch bằng cách loại bỏ mảng bám, vi khuẩn, phòng ngừa viêm nhiễm toàn thân (trong đó có tim).
Ăn gì vào mùa đông?
Mùa đông khí hậu lạnh, là thời tiết giao mùa. Theo lý luận của y học cổ truyền, lạnh liên quan đến thận, nhất là tiêu dương khí làm tổn thương thận. Vì vậy, chế độ ăn uống trong mùa đông chủ yếu dựa vào việc bồi bổ thận như quả óc chó, thịt cừu, vừng (mè) đen, long nhãn, táo tàu, mộc nhĩ, đậu phộng...
Nên hạn chế ăn đồ nguội, đồ ăn có tính hàn lạnh, nếu nấu đồ ăn có tính hàn ví dụ như cua thì nên hấp chín và cho thêm gừng thái sợi sẽ giúp xua làm ấm Tỳ Vị. Ngoài ra, mặc dù các loại rau củ quả trong mùa đông cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất, chất xơ là những chất dinh dưỡng cần thiết mỗi ngày nên đừng quên ăn.
Ăn nhiều thực phẩm bổ dưỡng, có thể nấu canh, súp hoặc cháo với các nguyên liệu như gà, thịt cừu, sườn, vịt, bồ câu... với các loại dược liệu như đương quy, táo đỏ, bạch chỉ, hoài sơn, củ cải trắng, hạt dẻ, nấm hương, bạch quả, nhân sâm, nấm tuyết... Mỗi một ngụm canh ấm nóng bổ dưỡng như một bùa hộ mệnh bảo vệ sức khỏe cho mùa đông lạnh giá.
Sau đó có thể uống thêm một tách trà Đinh hương (3g), Sa nhân (5g) và thêm 2 lát gừng giúp làm ấm trung tiêu, trừ hàn, giảm buồn nôn, ngừa đau dạ dày.
Tâm trạng mùa đông nên yên bình và hạnh phúc
Theo quan điểm của y học cổ truyền, vào mùa đông, cảm xúc của con người cần bình tĩnh, không nên nóng nảy, nóng giận quá mức. Vào mùa đông, đêm dài ngày ngắn, ánh nắng giảm, dễ gây suy nhược tinh thần, gây tâm trạng buồn chán và trầm cảm vào mùa đông - đây là một triệu chứng tâm lý phổ biến, thường bao gồm những thay đổi trong giấc ngủ và thói quen ăn uống, tâm trạng chán nản kéo dài và mất hứng thú với các hoạt động.
Vì vậy, vào mùa đông, nên tham gia nhiều hoạt động xã hội hơn để tâm trạng vui vẻ, hoặc tham gia các hoạt động khác như nghe nhạc, vẽ tranh, đọc sách... để duy trì thái độ lạc quan và tích cực.
.
Copy link
Quay lại
