Trong thời gian gần đây, hàng loạt các vụ thảm sát kinh hoàng đã xảy ra khiến xã hội hoang mang và lo sợ. Điều đáng nói những kẻ sát nhân này có độ tuổi còn rất trẻ nhưng mức độ gây án lại tàn ác và thâm độc hơn một kẻ máu lạnh. Để làm rõ hơn về điều này, phóng viên đã có cuộc trò chuyện, trao đổi với Trung tá, TS. Hà Thị Hồng Lan - Phó Giám đốc Trung tâm nghiên cứu tội phạm học và điều tra tội phạm (Học viện Cảnh sát Nhân dân).
![Chuyên gia tội phạm học nói về vấn đề Tội phạm ngày càng trẻ hóa]()
TS. Hà Thị Hồng Lan
Thưa chị! Trong những ngày đầu tháng 7 vừa qua, đã xảy ra hai vụ thảm sát gây rúng động dư luận: Một ở Nghệ An, hung thủ giết chết bốn người trên rẫy và mới đây là vụ giết chết 6 người trong một gia đình ở Bình Phước là một chuyên gia chuyên nghiên cứu về tội phạm học chị nghĩ gì?
Bất ngờ, choáng váng và đau lòng là cảm xúc của hầu hết những ai khi nghe tin về những vụ thảm sát xảy ra vừa qua. Không thể tưởng tượng lại có những kẻ ác thủ còn rất trẻ, thân nhân trong sạch nhưng lại có thể ra tay một cách dã man và tàn độc như vậy. Tôi rất hoang mang và lo lắng khi đặt câu hỏi: Liệu có thể xảy ra những vụ án tương tự như thế trong tương lai hay không?
Nhiều người nói đối tượng phạm tội ngày càng trẻ hóa, theo chị điều này có đúng không?
Đúng như vậy! Thật đau lòng khi phải chứng kiến một thực tế hiện nay là đối tượng phạm tội mặc dù còn trẻ, xuất thân từ những gia đình tử tể, có trình độ học thức và chưa hề có tiền án tiền sự nhưng lại có thể thực hiện hành vi phạm tội một cách dã man, lạnh lùng và rất chuyên nghiệp như vậy.
Chúng ta chưa quên được sát thủ tàn độc Nguyễn Đức Nghĩa (sinh năm 1984), lại phải chứng kiến 2 vụ thảm sát lạnh lùng của hai kẻ sát nhân máu lạnh Lê Văn Luyện (chưa đủ 18 tuổi) và Lê Tuấn Anh (16 tuổi). Và ngay đầu tháng 7/2015 này, dư luận xã hội lại tiếp tục nhức nhối với sự ra tay tàn độc, vô nhân tính của sát thủ Vi Văn Mằn (20 tuổi) ở Nghệ An, rồi Nguyễn Hải Dương và Vũ Văn Tiến (đều sinh năm 1991) trong vụ thảm sát ở Bình Phước.
Thật đáng tiếc cho những thanh niên này, chỉ vì những suy nghĩ lệch lạc và sự bốc đồng của tuổi trẻ mà đã đánh mất tuổi thanh xuân của mình và để lại những nỗi đau đớn không thể nguôi ngoai cho gia đình cũng như xã hội.
Vậy theo chị, đâu là nguyên nhân dẫn đến việc tội phạm ngày càng trẻ hóa như vậy?
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng tình trạng trẻ hoá tội phạm hiện nay, nhưng theo tôi cần đề cập đến những nguyên nhân chính sau đây:
- Do những đặc điểm tâm – sinh lý mang tính đặc thù của giới trẻ như: Dễ bị tác động về tâm lý, tùy tiện khi hành động, luôn sĩ diện, muốn thể hiện “cái tôi” của mình, thích tụ tập bè cánh và thường có thái độ thờ ơ, bất cần… Những biểu hiện tiêu cực này sẽ tác động và biến họ dễ dàng trở thành kẻ phạm tội.
- Do tác động tiêu cực của phim ảnh bạo lực và các trò chơi game online…
- Do sự thiếu tu dưỡng, rèn luyện nhân cách dẫn đến sự hình thành những thói hư, tật xấu của một bộ phận giới trẻ hiện nay, đó là: Thói tham lam, ích kỷ, lười lao động, đua đòi, thích hưởng thụ…
- Do sự quan tâm, giáo dục của gia đình, người thân chưa đúng mực: Quá nuông chiều, quá tin tưởng, quá chú trọng đến đời sống vật chất mà ít quan tâm đến đời sống tinh thần của con em mình…
- Do không được trang bị hoặc trang bị không đầy đủ kiến thức và kỹ năng sống của giới trẻ...v.v
Tuy là người trẻ nhưng xét về mức độ gây án thì các đối tượng này đã có những hành vi vô cùng man rợ và tàn độc. Chị có thể phân tích cụ thể hơn về góc độ này không?
Đúng vậy! Hành vi mà các đối tượng đã thực hiện cực kỳ man rợ, tàn độc và mang tính chuyên nghiệp. Nó hoàn toàn trái ngược với suy nghĩ của mỗi chúng ta về những con người vốn được coi là hiền lành, lương thiện và tử tế. Hầu như gia đình, bạn bè và hàng xóm của các đối tượng gây án đều rất bất ngờ và “sốc” khi chứng kiến sự thật này.
Tôi cho rằng, để có thể ra tay tàn độc và dã man như vậy, các đối tượng đã chuẩn bị một tâm lý vững vàng, cộng với một trái tim vô cảm và thái độ sống vô trách nhiệm. Và hệ quả là, chúng đã biến những con người trẻ tuổi trở thành những kẻ hung dữ và vô nhân tính.
Chị có thể cho biết các số liệu thống kê về tình hình phạm tội của giới trẻ hiện nay không?
Theo kết quả nghiên cứu của Trung tâm nghiên cứu Tội phạm học và Điều tra tội phạm (Học viện CSND), tình hình tội phạm do người trẻ tuổi thực hiện có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây. Theo thống kê, tội phạm từ 14 đến dưới 18 tuổi chiếm tỷ lệ 17%; từ 18 đến dưới 30 tuổi chiếm tỷ lệ 41%. Nếu cộng cả hai con số đó lại, thì tỷ lệ người phạm tội từ 14 đến 30 tuổi chiếm tới gần 60%.
Riêng số vụ vi phạm pháp luật hình sự do người chưa thành niên thực hiện trung bình mỗi năm xảy ra khoảng 10.000 vụ. Con số thống kê trên tuy chưa phải là tuyệt đối nhưng cũng cho thấy tình trạng đáng báo động và lo ngại về sự gia tăng tình hình tội phạm ở giới trẻ hiện nay.
Có rất nhiều lý giải cho diễn biến tội phạm ngày càng phức tạp như hiện nay. Vậy theo chị đâu là nguyên nhân cốt lõi?
Theo tôi, có hai nguyên nhân cốt lõi sau đây:
- Một là, công tác giáo dục thế hệ trẻ hiện nay còn bộc lộ những bất cập và thiếu sót, mà trước tiên và chủ yếu là sự quan tâm, giáo dục của gia đình đối với con em mình. Người xưa từng nói: “Dạy con từ thưở còn thơ”, do đó việc quan tâm, phát hiện và uốn nắn kịp thời những suy nghĩ lệch lạc của con trẻ là trách nhiệm của mỗi gia đình.
Tuy nhiên, nhiều gia đình đã không làm được điều này, sự buông lỏng giáo dục, quá nuông chiều con cái, thiếu quan tâm chia sẻ hay thiếu gương mẫu của các bậc phụ huynh sẽ dẫn đến hình thành tâm lý coi thường, tư tưởng cực đoan và thái độ bất chấp của giới trẻ.
- Hai là, sự thiếu tu dưỡng, rèn luyện của một bộ phận giới trẻ hiện nay dẫn đến sự phát triển lệch lạc về nhân cách và sai lầm về lý tưởng sống, do đó khi gặp những “điều kiện thuận lợi” sẽ dễ dàng biến các em từ người lương thiện trở thành những kẻ “tội đồ”.
Vậy theo chị! Nên có những biện pháp cụ thể như thế nào để có thể giúp hạn chế những tội ác từ mầm mống tránh để nó phát triển và gây hại cho xã hội, nhất là đối với người trẻ?
- Trước hết, cần phải có sự giáo dục, quản lý đúng cách và kịp thời của gia đình đối với giới trẻ. Các bậc phụ huynh sẽ dẫn đến hình thành tâm lý coi thường, bất chấp của giới trẻ.
- Cần phải trang bị kiến thức và kỹ năng sống cho giới trẻ ngay khi bước chân vào trường học. Sự thiếu hiểu biết và thiếu kinh nghiệm sống là nguy cơ đẩy các em tới sự bế tắc khi gặp phải những khó khăn trong cuộc sống và do đó chúng dễ dàng hành động theo bản năng, bất chấp tất cả.
- Sự quan tâm chia sẻ, tư vấn kịp thời của cộng đồng (bạn bè, hàng xóm, đồng nghiệp, đoàn thể...) sẽ giúp các em không cảm thấy bị coi thường, bị cô độc và không bị mất niềm tin vào cuộc sống...
- Quản lý chặt chẽ nguồn phim ảnh bạo lực, có nội dung không lành mạnh vốn được coi là một trong những nguyên nhân nảy sinh tội phạm hiện nay.
- Cần quy định chế tài nghiêm khắc đối với những trường hợp trẻ vị thành niên phạm tội để răn đe thế hệ trẻ. Bên cạnh đó, cần tăng cường xét xử lưu động tại địa phương hoặc phát sóng trực tiếp trên truyền hình để nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho mọi tầng lớp người trong xã hội.
Cám ơn chị đã dành thời gian cho cuộc nói chuyện này!
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM: Vụ thảm sát 4 người một nhà qua lời kể nhân chứng
Copy link
Quay lại
