'Xẻ thịt' rừng ven biển để làm nghĩa địa gia tộc

Giữa những gốc dương bị đốn hạ trơ trọi, hàng chục khu nghĩa địa mọc lên san sát

10/06/2025 09:50

Rừng phòng hộ ven biển tại phường Quảng Thọ, thị xã Ba Đồn, tỉnh Quảng Bình - được ví như 'lá chắn xanh' bảo vệ người dân nhưng đang bị xâm lấn một cách nghiêm trọng.

Đua nhau xí phần

Không cần phải rao bán, không cần cò đất, người dân vẫn lặng lẽ biến những khoảnh rừng dương ven biển ở phường Quảng Thọ thành khu 'nghĩa địa gia tộc' của riêng mình.

Trong vai người tìm nơi xây mồ mả cho người thân, chúng tôi tiếp cận một số hộ dân ở tổ dân phố Thọ Đơn. Không e dè, một người đàn ông trung niên chỉ tay về phía rặng phi lao đang dần thưa thớt: 'Muốn làm mộ thì ra đó mà chọn chỗ. Cứ căng dây, rào lại là xong, khỏi cần ai cho phép. Giờ không làm thì vài bữa hết đất đẹp!'.

Quả thật, theo ghi nhận của phóng viên Báo Người Lao Động, chỉ trong vòng bán kính hơn 1 km quanh vùng rừng dương - cách bờ biển Quảng Thọ chừng 300 m, có hàng chục khu nghĩa địa được mọc lên san sát. Có nơi đã hoàn thiện bằng đá hoa cương bóng loáng, có nơi còn dang dở, mới chỉ đổ móng xi-măng, dựng khung sắt hay cắm cọc để 'giữ chỗ'. Nhiều khoảnh đất giữa rừng bị xẻ trụi, cây dương to bằng bắp chân bị đốn ngổn ngang, gốc còn rỉ nhựa, lá chưa kịp héo khô.

Nhiều diện tích rừng dương ở phường Quảng Thọ bị 'xẻ thịt' để xây nghĩa địa trái phép

'Từ sau Tết đến nay, việc chiếm đất xây nghĩa địa như 'phong trào' tôi đếm sơ sơ cũng gần 50 khu nghĩa địa mọc lên trên đất rừng. Ở đây mạnh ai nấy làm, người có tiền thì xây mộ lớn, ít tiền thì làm nhỏ. Vậy mà không thấy ai đến ngăn cản' - ông Đ.H.T (80 tuổi, người dân ở Thọ Đơn) quả quyết.

Không còn là hành vi đơn lẻ, phong trào 'xí đất xây mộ' đang lan rộng và diễn ra công khai tại Thọ Đơn. Theo quan sát, người dân đưa cả xe múc, xe ben vào rừng san gạt mặt bằng, tập kết vật liệu; còn cát thì 'tận dụng' trái phép xung quanh rồi thản nhiên xây dựng nghĩa địa một cách bát nháo, không theo thứ tự nào. Giữa lớp cát trắng lổn nhổn dấu bánh xe, từng khu nghĩa địa mới hiện ra chen chúc giữa rừng dương đang... hấp hối.

Ở nhiều chỗ, người dân còn căng dây, đóng cọc để đánh dấu phần đất đã 'có chủ'. Không ít khu nghĩa địa mới được xây công phu, khắc tên dòng tộc, ghi rõ niên đại.

Phường nói khó, thị xã chỉ thẳng do buông lỏng quản lý

Tại một khu nghĩa địa đang xây dang dở giữa rừng dương, chúng tôi bắt gặp một nhóm thợ khoảng 10 người đang ngồi nghỉ dưới bóng cây. Họ là lao động địa phương, được thuê theo ngày để xây nghĩa địa. Khi được hỏi có lo sợ bị chính quyền xử phạt vì xây dựng trái phép trên đất rừng phòng hộ hay không? Một người thợ thản nhiên đáp: 'Chủ thuê sao thì tụi tôi làm vậy, có trả công đầy đủ là làm thôi'.

Ở khu vực này, cảnh tượng san ủi đất, xây cất mộ diễn ra gần như mỗi ngày, khiến nhiều người ví nơi đây chẳng khác gì một 'thành phố ma' đang dần hình thành. Hễ thấy bãi đất cát nào bằng phẳng, lập tức có người đến giăng dây, cắm mốc, chiếm dụng hàng chục, thậm chí hàng trăm m2. 'Rừng dương ni trồng từ độ 30 năm trước bị đào bật gốc, máy múc rầm rập tiến vào phá dỡ, vận chuyển gỗ đi nơi khác để lấy mặt bằng. Ai cũng tranh thủ làm sớm, kẻo sau này Nhà nước siết lại thì không kịp nữa' - một công nhân nói.

Tình trạng lấn chiếm rừng dương ven biển ở phường Quảng Thọ để xây nghĩa địa trái phép đang diễn ra phức tạp. Người dân nghi ngờ có hiện tượng mua bán đất bất hợp pháp, phân lô và dựng mộ giả để chiếm đất, cho rằng nếu không có sự buông lỏng quản lý của chính quyền thì sự việc đã không thể ngang nhiên kéo dài.

Trớ trêu thay, khu vực rừng bị phá nằm ngay trên tuyến đường du lịch Võ Nguyên Giáp, phá vỡ nghiêm trọng không gian sinh thái và thay thế vành đai chắn gió, bảo vệ người dân bằng những khu mộ.

Trước vấn đề này, chính quyền các cấp lại có những phát ngôn trái ngược. Ông Nguyễn Văn Hữu, Chủ tịch UBND phường Quảng Thọ thừa nhận có tình trạng trên nhưng cho rằng việc xử lý 'rất khó khăn' và từ chối bình luận về trách nhiệm của phường. (?!)

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Ninh, Phó Chủ tịch UBND thị xã Ba Đồn, lại khẳng định nguyên nhân chính là do sự buông lỏng quản lý của chính quyền phường Quảng Thọ. Ông Ninh cho biết thị xã đã quy hoạch nghĩa trang tập trung và sẽ chỉ đạo giữ nguyên hiện trạng, không để phát sinh thêm. Nếu không có biện pháp cứng rắn, viễn cảnh toàn bộ khu rừng này biến thành 'nghĩa địa ven biển' sẽ gây ra hậu quả lớn cho quy hoạch du lịch sinh thái của địa phương.

Phá vỡ quy hoạch

Theo UBND thị xã Ba Đồn, việc người dân tự ý lấn chiếm đất rừng phòng hộ ven biển để xây dựng nghĩa địa trái phép khiến nguy cơ không chỉ là mất rừng, mà còn kéo theo hệ lụy đứt gãy quy hoạch, ảnh hưởng đến định hướng phát triển du lịch sinh thái ven biển vốn được xem là chiến lược kinh tế trọng tâm của thị xã này trong tương lai.

Theo Bài và ảnh: HOÀNG PHÚC/Người Lao Động (www.nld.com.vn)