Nghỉ thứ bảy, áp lực học tập có giảm?

Nhiều địa phương trên cả nước đã, đang và sẽ thí điểm cho học sinh THCS được nghỉ thêm ngày thứ bảy; lịch học là từ thứ hai đến thứ sáu hằng tuần

02/03/2025 09:00

Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) tỉnh Nam Định vừa có văn bản về việc thí điểm dạy học 5 ngày/tuần đối với cấp trung học.

Kỳ vọng học sinh giảm tải

Theo đó, Nam Định chọn các trường THCS, THPT thuộc địa bàn TP Nam Định và huyện Nghĩa Hưng để triển khai thí điểm. Thời gian thí điểm là 2 tuần thực học, bắt đầu từ ngày 3 đến hết 14-3.

Sở GD-ĐT tỉnh Nam Định yêu cầu các trường triển khai thực hiện bảo đảm đúng, đủ nội dung chương trình chính khóa theo quy định của Bộ GD-ĐT; không gây quá tải cho học sinh và giáo viên, bảo đảm định mức tiết dạy của thầy cô theo quy định. Kết thúc thí điểm, các đơn vị tổ chức đánh giá ưu điểm, hạn chế, khó khăn, vướng mắc, rút kinh nghiệm và báo cáo về sở.

Việc dạy học 5 ngày/tuần để học sinh nghỉ thứ bảy, chủ nhật được kỳ vọng tạo điều kiện cho các em có thêm thời gian tự học, tự bồi dưỡng, tham gia hoạt động cộng đồng, xã hội...

Sở GD-ĐT tỉnh Vĩnh Phúc cũng vừa có văn bản gửi UBND tỉnh đề nghị đồng ý chủ trương thí điểm dạy học 5 ngày/tuần ở cấp trung học từ tháng 3 đến hết năm học 2024-2025. Đối tượng áp dụng là các trường THCS, THPT, cơ sở giáo dục thực hiện chương trình giáo dục thường xuyên cấp THPT có đủ điều kiện về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên.

Từ đầu tháng 2-2025, ngành giáo dục tỉnh Ninh Bình đã thí điểm cho học sinh tại 69 trường THCS và THPT trên địa bàn học 5 ngày/tuần. Theo ông Đinh Văn Khâm, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Ninh Bình, trong số 69 trường thí điểm lần này có 51 trường THCS và 18 trường THPT.

Tỉnh Phú Thọ cũng chọn 14 trường THPT và 22 trường THCS để thí điểm tổ chức học 5 ngày/tuần, bắt đầu từ học kỳ II năm nay. Sở GD-ĐT tỉnh Phú Thọ nhấn mạnh các trường thực hiện thí điểm tổ chức dạy học 5 ngày/tuần và nghỉ học thứ bảy phải được sự thống nhất, đồng thuận của cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, học sinh, phụ huynh; bảo đảm thực hiện đúng, đủ nội dung chương trình chính khóa theo quy định của Bộ GD-ĐT.

Từ học kỳ II năm học này, tỉnh Yên Bái cũng triển khai thí điểm dạy học 5 ngày/tuần, từ thứ hai đến thứ sáu, đối với học sinh THCS trên toàn địa bàn. Việc thí điểm tổ chức dạy học 5 ngày/tuần để học sinh nghỉ thứ bảy, chủ nhật là nhằm tạo điều kiện cho giáo viên, học sinh có thời gian tự học, tự bồi dưỡng, tham gia hoạt động cộng đồng, xã hội…

Trước đó, một loạt địa phương như Bà Rịa - Vũng Tàu, Bắc Ninh, Hà Tĩnh, Lai Châu, Lào Cai, Khánh Hòa, Nghệ An, Thanh Hóa... đã thực hiện đại trà hoặc thí điểm cho học sinh THCS nghỉ thứ bảy. Quyết định này được cho là giúp học sinh giảm áp lực học tập, cải thiện sức khỏe và nâng cao chất lượng giáo dục, có thêm thời gian nghỉ ngơi, ôn tập và tham gia các hoạt động ngoại khóa, học thêm các kỹ năng sống. Không chỉ học sinh mà giáo viên cũng có thêm thời gian nghỉ ngơi.

Cần căn cứ vào thực tế

Hiệu trưởng một trường THPT tại quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội cho rằng mong muốn của phụ huynh về việc con em mình được nghỉ học thứ bảy là chính đáng. Khi đó, học sinh có thời gian cân bằng giữa học tập và nghỉ ngơi để tái tạo năng lượng cho tuần học tiếp theo, phát huy năng lực tự học. Nhiều giáo viên cũng mong muốn được nghỉ làm thứ bảy như nhiều ngành nghề khác.

Tuy nhiên, hiệu trưởng nêu trên nhìn nhận để có thể cho học sinh nghỉ học thứ bảy, nhà trường cần căn cứ vào việc Bộ GD-ĐT phân phối chương trình - quy định tổng số tiết dạy/tuần. Nếu 'co' lại thời khóa biểu để học sinh nghỉ thứ bảy, giáo viên các bộ môn phải tính toán và cơ cấu lại thời lượng, tiết dạy mỗi môn. Các trường cần tính toán kỹ phương án phù hợp với khung chương trình của Bộ GD-ĐT, chứ không phải muốn là được.

Một chuyên gia giáo dục nhiều kinh nghiệm cho hay điều kiện tổ chức dạy học của các trường ở địa phương hiện không giống nhau. Nhiều nơi dạy học 2 buổi/ngày nhưng các nơi khác vẫn duy trì 1 buổi/ngày ở cấp trung học.

Theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, số tiết học trung bình một tuần với cấp THCS và THPT là 29 - 29,5, chưa bao gồm các môn tự chọn. Hướng dẫn về việc dạy học 2 buổi/ngày của Bộ GD-ĐT lưu ý nếu dạy cả ngày thì không được quá 4 tiết buổi sáng với cấp THCS, 5 tiết với THPT; buổi chiều tối đa 3 tiết và một tuần không quá 6 ngày học, áp dụng cả 2 cấp. Số tiết tối đa một tuần của học sinh THCS là 42, THPT là 48.

Căn cứ quy định về thời lượng thực hiện chương trình, chỉ những trường đủ điều kiện dạy học 2 buổi/ngày mới có thể xem xét triển khai nghỉ học thứ bảy. Còn trường dạy 1 buổi/ngày khó thể 'chạy' hết chương trình trong 5 buổi/tuần, mỗi buổi tối đa 5 tiết.

'Về lâu dài, cần phấn đấu sao cho các trường đều bảo đảm về cơ sở vật chất, trường lớp và đội ngũ giáo viên, đủ điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức học 5 ngày/tuần, để mọi học sinh đều được nghỉ thứ bảy' - chuyên gia này nhìn nhận.

Trong khi đó, một giảng viên Trường ĐH Sư phạm Hà Nội cho rằng nếu nội dung chương trình, sách giáo khoa không thay đổi, yêu cầu đối với học sinh vẫn như hiện nay thì việc bớt thời gian đến lớp vào thứ bảy sẽ dẫn đến việc học dồn vào các ngày còn lại trong tuần. Trong những ngày này, học sinh không những không được giảm tải mà thậm chí còn tăng tải.

Giảng viên này phân tích: 'Muốn giảm tải cho học sinh phổ thông, việc quan trọng không chỉ là sắp xếp cho các em nghỉ bao nhiêu ngày trong tuần mà phải rà soát thật kỹ nội dung, kết cấu chương trình, chuẩn kiến thức cần đạt được. Nếu học sinh nghỉ thứ bảy mà giáo viên lại giao nhiều bài tập về nhà thì việc học 5 ngày/tuần không có tác dụng gì'.